Си замина човекот со белиот шал – Што зборуваше тренерот на(д) сите тренери: “Сине мој, Ќиро да ти каже нешто”

Не напушти „тренерот на сите тренери“ – Мирослав Ќиро Блажевиќ. Два дена пред неговиот 88-ми роденден, од Загреб пристигна тажна вест. Во секое време од денот или ноќта, подготвен да зборува за фудбалот и животот, со тоа препознатливо „сине мој“, а потоа и сочна пцовка. Често го критикуваат дека го кажува она што масите сакаат да го слушаат, дека се „прилагодува на пазарот“. Не му беше грижа. Тој остана во својот стил „до даска“, до самиот крај.

Освојувачот на бронзениот медал на Хрватска во Франција во 1998 година и веројатно омилената титула на Динамо од 1982 година, ќе го паметиме и по историскиот „кикс“ со Роберт Просинечки, кого наводно и го сервирал на Црвена звезда како тренер на „сините“, но и по неговиот изјави кои ќе останат засекогаш.

• За младите, семејството и сиромаштијата

„Да не ги поминав сите тие тешкотии во моето детство, не верувам дека ќе можев да одолеам на сите искушенија што ги имав потоа. Така Травник останува основата на која создадов трамбулина за да можам малку да скокнам и да отскокнам понатаму. И за мене цел живот е борба, која не престанува, но за среќа имав одредени резултати во таа борба“.

„Како момче, мајка ми ме испрати кај Фрањевците да станам свештеник, бидејќи во војната ги изгуби два сина, моите беа на усташката страна… Ја ја послушав и одам во манастирот. Таму запознав убава калуѓерка. Зјапав во неа и мојот „хасим“ се дигна. Тогаш сфатив дека не можам да бидам свештеник затоа што не можам без жени. И мајка ми ми вели дека тоа е грев. Па каков грев, јас сум маж?! Затоа и ти велам. Пред да одлучиш што сакаш да правиш и да бидеш, треба да се тестираш за да знаеш за што си талентиран“.

• За првиот тренерскиот ангажман во Швајцарија и работата како метлар

„Да, работев како чистач, но тој чистач за четири години го донесе клубот од четвртата лига во првата лига на Швајцарија, а четири години подоцна стана селектор на репрезентацијата – првиот странец во историјата. Еден шовинистички новинар ме праша дали го очекував тоа од да станам селектор, не негирав дека сум бил метлар, иако во тоа време возев Јагуар, а креаторите ме облекуваа, па му одговорив: „Кога бев метлар, не очекував дека ќе бидам селектор, во тоа бев сигурен будало една!“

За своето однесување и изјави

„Тешките услови за живеење честопати доведоа до тој степен што не можев да се позиционирам како што сакам во различни ситуации и многу пати морав да бидам дволичен за да го добијам мојот статус. Сега имам позиција која ми дозволува да бидам отворен. Немам причина да размислувам едно, а да зборувам за нешто друго“.

• Зошто е најдобар тренер во светот

„Јас велам дека сум подобар тренер од Капело, а потоа ме прашуваат: Како е можно тоа? Па ако Капело или Мурињо беа родени во Травник, ќе стигнеа до Турбет (место до Травник). Нека тргнат тие од Травник до самиот врв! Ајде да ги видам”.

• За Риека

„Имав исклучително удобна ситуација и тоа по ужасно тежок период; пробивањето во странство беше полесно од првите шест месеци од работата во Риека. И покрај поддршката од луѓето од претседателството на клубот кои всушност ме доведоа. Генерално, околината воопшто не ми се допадна, не ме прифати. Но на крајот Риека одигра така што сите признаа: „Тој Блажевиќ создаде нешто“. Тогаш се појави Динамо, мојата слабост и тоа во ситуација која се граничи со испаѓање од лигата. Додека сите мислеа дека тоа е непријатност, јас оценив дека тоа е можност за мене“.

• За Динамо и титулата од 1982 година.

„Невозможно е да се спореди која било година од мојата кариера со онаа во 1982 година и освојувањето на титулата шампион на Југославија, која Динамо ја чекаше цели 24 години. Ниту еден успех не е ни блиску до тоа, а јас бев петти во Европа, трет во светот… Можев да бидам и прв! Последниот натпревар го играме против Будуќност во Загреб, нема натпреварувачко значење, а на Максимир дојдоа 50.000 навивачи. Се сеќавам и кога гостувавме во Црвена Звезда, тренер беше Гојко Зец таа година. Излегувам на теренот на Маракана и цел стадион се крева и скандира „Ќиро мајсторе“. Тоа не се заборава.“

• За Роберт Просинечки

„Новинарите пишуваа дека сум будала, затоа што не сум видел таков талент. Секако дека го видов. Со Железничар одигравме првенствен натпревар во Загреб, а пред тоа потпишавме договор со него. Играше, постигна гол гол и јас бев мирен. Точно е дека Анте Павловиќ го поништи тој договор со образложение дека не е потпишан во просториите на Федерацијата. Како ќе потпишете на улица ни рече. Искрено не знаев за тоа. И така го однесе Просинечки во Црвена звезда. Тоа е вистината се друго е лага. Јас и Просинечки се бакнуваме, гушкаме и се сакаме секогаш кога ќе се видиме, само чекам тој да ја каже вистината. Доста ми е од приказните дека Ќиро и го дал на Звезда Просинечки, а тоа не е вистина, Просинечки беше дете, го водеше татко му во друштво со Павловиќ кој имаше врски во Звезда, беше генерален секретар на ФСЈ и им ветил дека сè ќе среди. Зад мој грб, а јас бев премногу административно наивен“.

• Зошто Роби не играше од самиот почеток во полуфиналето против Французите во 1998 година.

„Не сум јас виновен. Тој го напушти тренингот претходниот ден поради повреда, а не знам дали е повреден или не, па го праќам тоа глуво куче Мариќ во игра. За тоа е виновен Просинечки.

• За Батистута пред натпреварот против Аргентина на СП истата година

„Ниту Звоне Бобан, ниту јас не би го дале Шукер за десет Батистути. Да ти е*ам Батистута“.

За малите задоволства и големите разочарувања

„За малку ќе ме расплакавте, бидејќи тоа е најголемата вистина. Бев шампион и го освоив купот. Бев селектор на пет репрезентации. И сето тоа се големи сатисфакции. А уште поголемо разочарување е кога си на улица. Кога ќе те избркаат, а потоа одиш по тротоарот и се прашуваш: Боже, дали некој друг ќе ме вработи? Е тоа се тие разочарувања кои целосно ќе ја камуфлираат радоста што ја имавте кога бевте шампиони. Никогаш не можеш да бидеш толку среќен кога победуваш, како што е разочарувањето кога губиш“.

• За парите

„Сите велат дека најважно е здравјето. А Ќиро вели: Да здравје… Но и најздравиот без пари е веќе болен. Кога немам пари, психички сум болен. Мора да работите на себе за да можеш да си обезбедиш егзистенција. Мораш да работиш напорно за да заработиш“.

• Седум фактори за успех

“Постои формула составена од седум фактори: талент, мотивација, карактер, спортска интелигенција, околина, тренинг и конечно – среќа. Сите овие фактори се важни. Во мојот случај, социјалната мотивација е најголема. Пред тоа, можеби тој елемент беше доволен, но не се забележуваше колку е важна околината“.

• За најголемиот играч во поранешна СФРЈ

„Сафет Сушиќ е најдобар! Еднаш седам со Шекуларац во Париз и го гледаме Сушиќ, кој тогаш играше за Пари Сен Жермен, а Шеки ми рече: „Бата Ќиро, тој е подобар од мене, мајката неговата“. Сум тренирал големи фудбалери, Ален Бокшиќ е еден од најголемите. Тука се и Бобан, Шукер, Асановиќ… Но целиот нивен настап беше подреден на интересот на тимот, немаше поединечни белези. Сине мој, Пеѓа Мијатовиќ и Дејан Савиќевиќ беа вонземјани, нема кој не би ги сакал во својот тим. Но, повторувам, најважен е селекторот“.

• За желбата да ја предводи Црвена звезда

„Стамболиќ ми вели: „Ќиро, ти треба да бидеш тренер на Звезда“. И се слушна за тоа, и стигна до Џајиќ и Цветковиќ. Тие рекоа дека Хрват не може да биде тренер на Звезда. Тоа беше толку примитивно. Џаја и Цвеле го прекинаа тоа, но не знам ни дали воопшто би прифатил да ја водам Звезда во тоа време“.

• За последното гостување на Маракана во 1999 година (натпревар меѓу Југославија и Хрватска)

„На сред натпревар снема струја на стадионот. Темнина. Не се исплашив, но доживеав нешто што ќе ме расплаче и сега. Секој српски играч го гушка мојот играч и го штити“.

• За евентуалната средба на Звезда и Динамо

„Тоа може само дополнително да ја влоши постојната ситуација. Само полицијата не би била доволна, би требало да ја ангажираат и војската“.

• За регионалната лига

„Климата апсолутно се уште не е поволна за формирање на таа лига. Дури и најголемите оптимисти не можеа да ги спречат будалите да измислуваат срања. Само поради таа причина сум против и жал ми е што е така, бидејќи тоа би било одлична промоција за фудбалот. Но сега е невозможно. Навивачите се најважни, сите сме тука за нив. Ако не се грижиш за нив, ти си утопист… Види ги Французите, треба да убиваат Германци штом ги видат на улица, колку што ги убиле во војната. И тоа како ништо да не било, е*ате. Беше, тогаш е готово. А ние сме… Не можам ни да кажам што сме. Примитивизмот е наша карактеристика. Затоа мислам така за регионалната лига, но за жал имам многу показатели кои ми даваат за право да бидам негативен за таа можност. За сега. Ќе се случи еднаш, но јас, за жал, нема да го доживеам. И жал ми е што нема. Тоа е иднината и решението за сите финансиски проблеми, синко“.

• За новинарството

„Нема ништо поубаво од работа како новинар, имаш моќ, им ја пиеш крвта на луѓето низ сламка и тие сепак те плаќаат за тоа.

• За жените и сликите

“Жените се мојот најголем порок. Вагината, да бидам малку културен, е чудна работа. Поради тоа се водеа војни и се губат глави. Додека не дојде тоа парче месо, мажот сака да полуди. По консумирањето, тој обично се кае. Затоа настана онаа народната: “после е*ење нема каење. Моќните мажи мора да шараат на страна. Тоа им е еден вид тренинг за натпревар со жената. А има ли полоша работа од тоа да ја е*еш жена ти и да броиш туѓи пари? Јади грав секој ден па да видиме дали ќе ти здосади. Јас лудувам по уметнички слики. И мене ми се допаѓаат жени на платно. Сине кога бев мал бев сиромав. Сега имам нешто, па малку се ку*чам“.

• За национализмот

“Ги сакам сите луѓе. Ги мразам овие примитивци кои одат во крајности и мразат некого затоа што не е ова или она. Страшно е. Јас сум таков, еве се, го почитувам твоето, но не допирајте го моето. Тоа е во мојата доктрина и моето воспитување. Пораснав со муслимани и со Срби. Никогаш не знаевме кој е кој. Се надевам дека еден ден ќе преовлада овде, бидејќи човек не смее да се повикува на примитивците кои мислеа дека можат да убијат и ништо нема да им се случи Ужасно е“.

• За будалите на власт

„А будалаи, матер им е*еш, имаш колку сакаш“. Најлошо од сè, е дека тие владеат. Никој не може да влијае на нациите толку многу како лидерите што ги избравме. Тие што владеат треба да го насочат народот кон тоа дека мора да живееме заедно. Но, тие не го прават тоа. Да сум претседател, сето тоа би го решил за кратко време. Треба да помине многу време и ќе дојде генерација која не е оптоварена со минатото. Ќе потрае уште малку“.

• За здравјето (од едно од последните интервјуа)

„Сите ми велат дека изгледам добро, но не можам да побегнам од фактот дека ја имам најлошата болест на светот и пет метастази. Не се сомневам дека нешто големо се случува во моето тело, но не се откажувам. Досега имам среќа што се уште ги немам тие вообичаени болки. Кога имаш рак на коските, велат дека е најлошото. Не живеам во илузија дека едноставно ќе помине така, подготвен сум да заминам без многу галама“.

Мирослав Ќиро Блажевиќ (февруари 1935 – февруари 2023 година)