Ледените покривки во светот се на пат да се топат неконтролирано , што ќе доведе до зголемување на нивото на морето за повеќе стапки и „катастрофална“ миграција подалеку од бреговите, дури и ако светот некако успее да го одржи глобалното затоплување на 1,5 степени Целзиусови, според ново истражување.
Група меѓународни научници се зафати да утврди која би била „безбедната граница“ на затоплување за опстанок на ледените покривки на Гренланд и Антарктикот. Тие ги испитаа студиите што користеа сателитски податоци, климатски модели и докази од минатото, од работи како што се ледени јадра, седименти од длабоко море, па дури и ДНК на октопод.
Она што го пронајдоа наслика ужасна слика
Светот се обврза да го ограничи глобалното затоплување на 1,5 степени Целзиусови над прединдустриските нивоа за да ги спречи најкатастрофалните влијанија од климатските промени.
Сепак, не само што оваа граница е недостижна, туку светот моментално е на добар пат да се затоплува до 2,9 степени до 2100 година. Но, најалармантното откритие на студијата, објавена во вторник во списанието „Communications Earth and Environment“, е дека 1,5 можеби нема да биде доволно за да се спасат ледените покривки .
Дури и ако светот го одржи денешното ниво на затоплување од 1,2 степени, тоа сепак би можело да предизвика брзо повлекување на ледената покривка и катастрофално зголемување на нивото на морето, откриле научниците.
Ледените покривки на Гренланд и Антарктик заедно содржат доволно свежа вода за да го покачат глобалното ниво на морето за околу 65 метри – сценарио што е малку веројатно, но мора да се земе предвид за целосно да се разбере ризикот.
Од 1990-тите, количината на мраз што ја изгубиле се зголемила четирикратно, моментално губејќи околу 370 милијарди тони годишно. Топењето на ледените покривки е доминантен фактор за зголемување на нивото на морето, а стапката на годишно зголемување на нивото на морето се дуплирала во последните 30 години .
Повеќекратни студии сугерираат дека затоплувањето од 1,5 степени е „премногу високо“ за да се спречи брзо повлекување на ледената покривка што би било неповратно во човечките временски рамки и дека светот треба да се подготви за зголемување на нивото на морето за многу метри во наредните векови, се вели во студијата.
– Нема забавување на порастот на нивото на морето на 1,5, всушност, се забележува прилично брзо забрзување – рече Крис Стоукс, автор на студијата и глациолог на Универзитетот во Дарам.
Тоа е егзистенцијална закана за крајбрежното население на светот . Околу 230 милиони луѓе живеат на помалку од 1 метар надморска височина. Дури и малите промени во количината на мраз задржана во ледените покривки „длабоко ќе ги променат“ глобалните крајбрежни линии, раселувајќи стотици милиони луѓе и предизвикувајќи штета што ги поместува границите на адаптацијата, покажа студијата.
Научниците откриле дека нивото на морето би можело да се зголеми за 0,4 инчи годишно до крајот на векот, во рамките на животниот век на младите луѓе сега.
На ова ниво, што е еквивалентно на 100 сантиметри на век, „ќе видите масовна миграција на копно во размер што не сме го виделе никогаш од модерната цивилизација“, рече Џонатан Бамбер, автор на студијата и глациолог на Универзитетот во Бристол.
Сè уште постојат огромни неизвесности околу тоа каде се пресвртните точки. Начинот на кој се одвиваат климатските промени не е линеарен и не е точно јасно кога затоплувањето може да предизвика брзо повлекување, па дури и колапс.
Авторите на студијата велат дека она што е исклучително загрижувачко е тоа што најдобрите проценки за „безбедните“ температурни прагови за спасување на ледените покривки продолжуваат да се намалуваат, бидејќи научниците подобро ја разбираат нивната ранливост на климатските промени.
Раните модели сугерираа дека температурите би требало да достигнат затоплување од околу 3 степени за да се дестабилизира ледената покривка на Гренланд, на пример, но неодамнешните проценки сугерираат дека би биле потребни само околу 1,5 степени .
За да се избегне брзото уривање на една или повеќе ледени покривки, потребно е да се ограничи глобалното затоплување на поблиску до 1 степен над прединдустриските нивоа, заклучија авторите на студијата.
Тоа би барало драстично намалување на количината на фосилни горива што луѓето ги согоруваат, нешто што изгледа исклучително малку веројатно бидејќи земјите, вклучувајќи ги и САД, продолжуваат да ги прифаќаат нафтата, јагленот и гасот.
Стоукс рече дека светот веќе почнува да ги гледа некои од најлошите сценарија во однос на губењето на мразот .
– Многу малку од она што го набљудуваме ни дава надеж. Апсолутно најдоброто можно сценарио е порастот на нивото на морето да биде бавен и стабилен – рече тој.
Стоукс забележа дека овие наоди не значат дека светот треба да се откаже од климатските цели, бидејќи секој дел од степенот на затоплување води кон полошо влијание: „ Ограничувањето на затоплувањето на 1,5 ќе биде огромно достигнување. Тоа апсолутно треба да биде нашата цел, но тоа во никој случај нема да го забави или спречи зголемувањето на нивото на морето и топењето на ледените покривки .“