Промените на градите кај мажите се чести. Понекогаш станува збор за маснотии, а понекогаш за раст на ткивото на градите.
Џамин Брамбхат, уролог и роботски хирург во „Орландо Хелт“ и доцент на Медицинскиот факултет на Универзитетот во Централна Флорида, за „Си-Ен-Ен“ откри можните причини зошто некои мажи имаат големи гради.
„Загриженоста што машките пациенти ја покренуваат во мојата пракса, понекогаш на шега, понекогаш со срам, се машките гради. За некои мажи, зголемувањето на градите е едноставно масно ткиво. За други, тоа е гинекомастија, медицински термин за раст на ткивото на дојката. Во многу случаи, обете причини можат да бидат истовремено“, изјави тој.
Гинекомастијата е почеста отколку што многу луѓе мислат. Истражувањата покажуваат дека асимптоматската гинекомастија – раст без болка или чувствителност – е присутна кај 30 до 50 проценти од здравите мажи. Ова значи дека речиси половина од мажите може да доживеат одреден степен на зголемување на ткивото на дојката во одреден момент од својот живот, дури и ако никогаш не го забележат тоа.
Анатомија и функција на дојката
И кај мажите и кај жените, градите се наоѓаат на врвот на пекторалните мускули и се состојат од две главни компоненти: масно и жлездено ткиво.
Масното ткиво ѝ дава на дојката големина и облик. Тоа е меко и се шири или намалува како одговор на промените во тежината. Жлездено ткиво – делот што се состои од млечни канали и потпорни структури реагира на хормони. Кај жените, естрогенот го стимулира растот на ткивото за време на пубертетот и бременоста. Кај мажите, тестостеронот го одржува ткивото мало и неразвиено, но структурата останува недопрена: каналите, жлездите и брадавицата.
Затоа и мажите можат да развијат состојби на дојките, како што се гинекомастија или, во ретки случаи, рак. Разбирањето на оваа мешавина од масно и жлездено ткиво објаснува зошто „машки гради“ може да значат различно во зависност од тоа што расте.
Фетусот започнува со X хромозом. Брадавиците се формираат пред Y хромозомот да му сигнализира на телото да развие машки црти на лицето. Додека тестостеронот преземе контрола, брадавиците се веќе на место, безопасен еволутивен остаток што сугерира дека мажите и жените делат исти структури на градите, иако кај мажите тие остануваат во голема мера неактивни.
Звучи како мит, но под одредени услови, мажите можат да произведуваат млеко. Мажите имаат исти основни структури на градите како и жените, вклучувајќи млечни канали и клетки способни за производство на млеко.
Сепак, овие клетки обично се потиснати од тестостеронот и контролирани од целокупната хормонална рамнотежа во телото. Покрај тоа, мажите немаат хормонални напливи на пролактин што го стимулираат производството на млеко кај жените.
Одредени лекови кои го зголемуваат нивото на пролактин, нарушувања на хипофизата, хронично заболување на црниот дроб или хормонска терапија за рак на простата повремено можат да ги активираат овие клетки.
Резултатот е галактореа, или неочекувано производство на млеко. Ретка е и обично безопасна, но вреди да се консултирате со лекар ако се појави, особено ако исцедокот е постојан или крвав.
Псевдогинекомастија: машки гради поврзани со маснотии
Мастите се најчестата причина зошто мажите имаат пополни гради. Како што мажите добиваат на тежина, маснотиите можат да се акумулираат во градите, исто како што се случува во стомакот или колковите. Оваа состојба, наречена псевдогинекомастија, е неверојатно честа.
Овој вид на надуеност е мек и раширен, не е цврст или осетлив. Не е медицински опасен и обично се подобрува со губење на тежината, вежбање и поздрави навики.
Гинекомастија: Вистински раст на ткивото на дојката
Гинекомастија – раст на жлездено ткиво на дојката под брадавицата и ареолата, потемна кожа околу брадавицата што не е предизвикана од масно ткиво. Ткивото е често поцврсто, а понекогаш и почувствително и се наоѓа директно под брадавицата.
Овој раст се јавува кога се менува рамнотежата помеѓу тестостеронот и естрогенот. За време на пубертетот, многу момчиња доживуваат одреден степен на гинекомастија.
Оваа состојба е нормална и обично привремена. Бидејќи често се решава сама по себе со смирување на хормоните, третманот ретко е потребен. Утехата и трпението често се најдобриот пристап.
Сепак, гинекомастијата не е проблем само кај момчињата и помладите тинејџери. Како што мажите стареат, истите хормонални промени можат повторно да се појават. Кај постарите мажи, како што тестостеронот природно се намалува, гинекомастијата станува почеста, често во комбинација со зголемување на телесната тежина или лекови кои ги менуваат нивоата на хормони.
Други причини за раст на ткивото на дојката
Хормоните не се единственото објаснување за промените во градите кај мажите. Лековите, супстанциите и медицинските состојби можат да играат улога.
Лековите на рецепт за опаѓање на косата или зголемена простата, како и лековите што се користат за лекување на рак на простата, можат да ги променат ефектите на тестостеронот и да овозможат раст на ткивото на дојката.
Во некои случаи, прекинувањето на лекот го поништува растот, но ако ткивото е присутно доволно долго, може да не се намали целосно.
Алкохолот и марихуаната исто така можат да влијаат на хормоналните патишта, особено при прекумерна или честа употреба. Анаболните стероиди, вообичаени во бодибилдингот, се уште еден предизвикувач за промени и зголемување на градите.
Болестите на тироидната жлезда, црниот дроб или бубрезите, исто така, можат да ги нарушат хормоните на начини што го поттикнуваат растот на ткивото на дојката. Во овие случаи, промените во градите може да бидат предупредувачки знак за посериозен здравствен проблем.
Психолошки ефекти
Кај многу мажи, гинекомастијата влијае на самодовербата, држењето на телото, па дури и на социјалното однесување. Некои мажи целосно ја избегнуваат теретана или плажа, носат широки маици преку целата година или доживуваат вознемиреност поради интимноста. Ги потсетувам пациентите дека оваа состојба е честа и дека е во ред да се зборува за неа.
За тинејџерите, удобноста и трпението често се најдобри бидејќи повеќето пубертетски гинекомастии се решаваат природно. Кај возрасните, фокусот треба да биде на разбирање на причината, нејзино решавање и наоѓање на вистинската комбинација од медицински, хируршки и стратегии за промена на животниот стил.
Кога да се посети лекар
Секоја нова грутка или промена во дојката заслужува лекарски преглед. Реалноста е дека повеќето мажи кои забележуваат промени во своите гради воопшто немаат проблем со рак.
Повеќето случаи на исполнетост на градите кај мажите се безопасни, но одредени предупредувачки знаци никогаш не треба да се игнорираат. Тврда грутка што изгледа фиксирана на место, раст на градите од едната страна, исцедок од брадавица или брзо зголемување, сето тоа треба да се провери од лекар за да се исклучи рак на дојка.
Постојана или болна гинекомастија или промени што предизвикуваат значителна непријатност, исто така, бараат евалуација.
Опции за третман
Третманот зависи од причината. Ако причината е нов лек, промената на лекот понекогаш може да помогне. Ако е поврзана со дрога, намалувањето на алкохолот, марихуаната или стероидите може да направи разлика, иако ткивото што е таму со години можеби нема целосно да се врати во нормала.
За мажите со прекумерна тежина, губењето на тежината може многу да помогне. Псевдогинекомастијата често се намалува со губење на маснотии.
Дури и кога е засегнато самото ткиво на дојката, намалувањето на телесните масти ги намалува нивоата на естроген, што може да го влоши проблемот. Тренингот со тегови за градење на мускулите на градите, исто така, може да го преобликува тој дел и да ја подобри самодовербата.
Некои мажи веруваат дека можат да ја „решат“ гинекомастијата со склекови или други вежби. Градењето мускули помага во согорувањето на мастите и подобрувањето на контурата на градите, но не го намалува жлезденото ткиво. Ако проблемот е вистинска гинекомастија, никаков тренинг не може целосно да го отстрани израстокот, и тогаш се исплати да се посети лекар за да се утврди причината.
Кога ткивото на дојката не исчезнува, операцијата е опција. Намалувањето на градите, една од најчестите козметички процедури кај мажите, го отстранува жлезденото ткиво и го преобликува градниот кош за да создаде помажествен облик.
Сепак, не секој сака или има потреба од операција. Компресивната облека или обликувањето на телото можат да ги израмнат градите и да ја зголемат самодовербата.
За мажи со потврдено низок тестостерон, хормонската заместителна терапија понекогаш може да помогне во враќањето на рамнотежата и намалувањето на осетливоста на дојките, но тоа не е универзално решение за сите.
Кај мажи со нормални нивоа на тестостерон, дополнителната хормонска терапија може да го влоши проблемот со претворање во естроген, кој го стимулира растот на ткивото на дојката. Затоа, терапијата со замена на тестостерон треба да се користи само под надзор на лекар по соодветно тестирање, а не како самопрепишано решение.