Вчера во Сочи, рускиот претседател Владимир Путин одржа еден од своите најважни говори во последните години на пленарната сесија на 22-от годишен состанок на Меѓународниот дебатен клуб „Валдаи“.
Состанокот на кој годинава учествуваа бројни меѓународни експерти и лидери е наречен „Полицентричен свет: упатства за употреба“, а рускиот претседател ја искористи можноста да испрати пораки што го потресоа Западот и отворија ново поглавје во дискусиите за глобалниот поредок.
Во воведниот говор, Путин нагласи дека нема намера да понуди готови рецепти или совети, туку сопствен поглед на моменталната состојба во светот и улогата на Русија во неа. Тој нагласи дека човештвото живее во период на „брзи и кардинални промени“ и предупреди дека никој не може да ја предвиди иднината, но дека земјите мора да бидат подготвени за сите сценарија.
„Никој од нас не е даден целосно да ја предвиди иднината. Но, тоа не нè ослободува од одговорност – мора да бидеме подготвени за сè што може да се случи. Историјата и неодамнешните настани покажуваат дека треба да бидеме подготвени буквално за сè“, нагласи Путин.
Крајот на западната хегемонија и подемот на мултиполарноста
Рускиот претседател голем дел од својот говор го посвети на темата за мултиполарен свет, кој, како што рече, станува незапирлив процес и „директна последица од неуспешниот обид на Западот да воспостави глобална хегемонија“.
Тој потсети дека по распадот на СССР, Русија верувала во можноста за соработка и двапати понудила членство во НАТО алијансата – првиот пат во 1954 година и вториот пат во 2000 година – но била одбиена.
Путин рече дека тогашниот американски претседател Бил Клинтон, во разговор со него, прво ја оценил можноста за влез на Русија во НАТО како „интересна идеја“, но набрзо рекол дека тоа никогаш нема да се случи.
„Соединетите Американски Држави и нивните сојузници го достигнаа врвот на својата моќ кон крајот на 20 век, но се покажа дека ниедна единствена сила не може да владее со целиот свет. Западните земји не се спротивставија на искушението за апсолутна моќ и денес ја плаќаат цената за оваа самодоволност“, рече Путин.
Според него, земјите што се спротивставувале на американската доминација биле изложени на закани и санкции, а некои од нив биле обидувани да бидат „превоспитани“ од Западот. Сепак, тој истакна дека „секоја моќ има своја граница“ и „против секоја сила секогаш има противтежа“.
Западната демократија како фарса
Путин ги обвини западните влади дека ги лажат сопствените граѓани и дека ги претвораат демократските процедури во многу земји во фарса. Тој ја наведе Романија како пример, каде што, како што тврди, политичкиот естаблишмент е подготвен да манипулира за да ја задржи власта.
„Гледаме како во некои земји ги забрануваат популарните опозициски политичари. Но, таков пристап никогаш не дава резултати. Елитата на Запад не сака да ја предаде власта и сè почесто ги преминува границите на законот, како во рамките на своите земји, така и на меѓународно ниво“, рече рускиот лидер.
Тој нагласи дека во светот се појавиле рекорден број земји кои сакаат да учествуваат во обликувањето на глобалните и регионалните процеси, а ерата во која „тесна група големи сили одлучуваа за судбината на целото човештво“ е неповратно завршена.
Русија и санкциите: „Без Москва нема светска рамнотежа“
Зборувајќи за обидите на Западот да ја изолира Русија, Путин оцени дека таквите напори се целосно неуспешни. Тој потсети дека Русија е предмет на најголем број санкции во светот, но дека противниците не успеале да ги постигнат своите цели.
„Тие употребија мерки против нас што ќе разбијат не една, туку цела коалиција од држави. Сето ова не донесе резултати. Не е можно да се исклучи Русија од меѓународната заедница, бидејќи без тоа не е можно да се воспостави глобална стратешка, економска и културна рамнотежа“, истакна Путин.
Тој додаде дека Москва, и покрај притисокот, продолжува да игра клучна улога во меѓународните односи и дека „оние кои продолжуваат да сонуваат за стратешкиот пораз на Русија се осудени на разочарување“.
За Украина и Блискиот Исток
Путин посвети посебно внимание на војната во Украина, која ја нарече „трагедија за Русите и Украинците“. Тој повтори дека Западот со децении ја охрабрува и вооружува Украина, користејќи го нејзиниот народ како „потрошен материјал“ во геополитичката конфронтација со Москва.
Тој го цитираше американскиот претседател Доналд Трамп, нагласувајќи дека се согласува со него во неговата проценка дека конфликтот во Украина немаше да избувне доколку во Белата куќа имаше друга администрација.
Зборувајќи за Блискиот Исток, рускиот претседател потсети на долготрајниот израелско-палестински конфликт, нагласувајќи дека погрешната политика на Западот е главната причина зошто мирот никогаш не дошол.
Улогата на ОН и руската мисија
Путин ги отфрли тврдењата дека Обединетите нации „истекле“, нагласувајќи дека тоа е организација чиј потенцијал е сè уште огромен, но дека проблемот лежи во тоа како државите ги користат нејзините механизми.
„Важно е да не се нарушува основното значење на ОН. Постојат многу проблеми во неговото функционирање, но нема ништо подобро од ОН“, рече рускиот претседател.
На крајот од својот говор, тој нагласи дека низ целата своја историја, Русија била принудена да надмине огромни пречки, што ѝ дало посебна сила и подготвеност да дејствува во сложени меѓународни околности.
„Времињата кога мала група големи сили одлучуваа како ќе живее целиот свет се засекогаш минато. Оние кои сè уште сонуваат за колонијалната ера мора да се помират со новата реалност. Светот станува мултиполарен, а Русија ќе игра неопходна улога во тоа“, заклучи Путин, велејќи им на европските лидери: „Само смирете се. Спијте мирно. Справете се со своите проблеми.“