Американскиот претседател Доналд Трамп за прв пат изјави дека Украина може да ја добие војната и да ја врати изгубената територија, но аналитичарите се сомневаат дека враќањето на границите од 1991 година е реално.
Трамп нагло ја промени својата реторика за војната во Украина, велејќи дека Киев може да ги врати своите граници. Во објава на социјалната мрежа Truth, Трамп напиша: „Украина, со поддршка на Европската Унија, може да се бори и да ПОБЕДИ, да ја врати цела Украина во нејзината оригинална форма“.
Ова е прв пат американскиот претседател да каже дека Украина може да врати една петтина од територијата изгубена од 2014 година, по руската анексија на Крим, поддршката на сепаратистите и инвазијата во 2022 година.
„Без револуционерни потези“
Но, политичките и воените аналитичари не веруваат дека изјавата на Трамп значи промена во американската стратегија. „Неговите зборови не треба да се сфатат како сигнал за враќање на границите од 1991 година“, изјави за Ал Џезира Володимир Фесенко, раководител на киевскиот тинк-тенк Пента.
„Тоа е реторичка формула со која Трамп покажува симпатии кон Украина. Тоа е сигнал, начин за вршење притисок врз Путин, но засега само на реторичко ниво“, додаде Фесенко.
Според него, Вашингтон нема да направи никакви револуционерни потези. „Нема одлука што може сè да промени“, рече тој.
Фесенко верува дека Трамп ја гледа Украина низ призмата на бизнисот: „Тој добива информации дека руската економија е во лоша ситуација – растот е бавен, инфлацијата расте, буџетот е во дефицит, а каматните стапки се високи.“ Сепак, тој додава дека Трамп сè уште не сака нужно украинска победа, туку само крај на војната.
Кремљ: Немаме друг избор освен да ја продолжиме војната
Кремљ брзо реагираше на изјавата на Трамп. Портпаролите рекоа дека Русија „нема друг избор освен да ја продолжи војната“ и ги нарекоа зборовите на Трамп „погрешни“.
Фесенко се сеќава и на средбата меѓу Трамп и Владимир Путин на 15 август во Алјаска. Таа средба стави крај на меѓународната изолација на Русија, но не донесе ништо позитивно за Украина.
Според него, Трамп сега се обидува да ја охрабри ЕУ да го зголеми економскиот притисок врз Русија, додека САД би можеле последователно да ги координираат санкциите и да ја зголемат воената помош. „Трамп нема да игра на наша страна. Тој ќе помогне, да – но индиректно“, рече Фесенко.
„Треба да инвестираме повеќе, а да зборуваме помалку“
За украинските аналитичари, Трамп треба да го промени својот пристап. „Треба да инвестираме повеќе, а да зборуваме помалку, а засега е обратно“, рече генерал-потполковник Игор Романенко, поранешен заменик-началник на Генералштабот на украинската армија.
Романенко смета дека изјавата на Трамп не го одразува неговото лично убедување: „Тој не е способен за таква проценка. Тоа е план на некој од неговиот тим – од Пентагон, разузнавачките служби или Конгресот“.
Според него, Украина мора да ги исполни и своите обврски за да го извлече максимумот од западната помош. Тие вклучуваат „целосна и фер мобилизација на сите мажи способни за борба“, транзиција на економијата во „воен режим“ и воведување целосна воена состојба, со построги казни за избегнување на регрутација и корупција.
Но, мобилизацијата предизвика големи критики и бунт во општеството во последните месеци.
Руска офанзива
Во меѓувреме, руската летна офанзива завршува, иако се најавува нова за наесен, особено во Донецк, каде што Путин сака да ја постигне својата цел за освојување на целиот Донбас. „Русија не постигна сè што планираше, но сепак има ресурси и напредува“, рече Романенко.
Москва целосно ја окупираше Луганската област и агресивно напредува кон клучните градови во соседната Донецка област. Оваа година, руската армија окупираше околу 2.000 квадратни километри територија и создаде почетна точка за есенско-зимски операции.
Руските сили се приближија и до важни точки во Донецката област, се пробија до Днепар и напредуваа во јужниот Запорожски регион.
„Враќањето на границите од 1991 година е невозможно“
Според Николај Митрохин од Универзитетот во Бремен во Германија, на Украина итно ќе ѝ бидат потребни американски системи HIMARS, оклопни возила, системи за воздушна одбрана „Патриот“ и авиони Ф-16 – дури и ако се застарени – за да ги брани градовите и да ги напаѓа руските позиции.
Но, дури и со ова оружје, вели тој, враќањето на границите од 1991 година не е можно.
„Доминацијата на беспилотните летала го оневозможува користењето на оклопни возила за поголеми продори“, рече тој.
Митрохин, исто така, предупредува на „слабите тактички способности на украинското воено раководство“, недостатокот на одговорност за изгубеното оружје и човечките загуби и потсетува на неуспешните контраофанзиви во 2022 и 2023 година.
Тој тврди дека Украина може да успее само во едно сценарио, а тоа се локални операции кога Русија не е подготвена, како што е изненадувачка офанзива во Курската област во 2024 година или ослободувањето на Изјум во 2022 година.
„Дури и враќањето на територијата изгубена по 2022 година не изгледа реално“, рече Митрохин.
Во овие околности, Украина може само да го брани она што Русија не го окупирала и да чека нови преговори, што сепак би била најобјективната цел со силна западна помош.