Доколку утринската вртоглавица е честа или е комбинирана со симптоми како што се болка во градите, забрзан пулс или силни главоболки, потребно е веднаш да се консултирате со лекар.
Постојат голем број причини зошто некој може да се разбуди чувствувајќи вртоглавица или слична форма на нестабилност. Самиот третман зависи од причината, а најважно е да се следи природата и времетраењето на симптомите.
Од инфекции до апнеја при спиење: Зошто може да се појави утринска вртоглавица
Вртоглавицата е многу честа појава и повеќето луѓе ја доживуваат од време на време. Може да се манифестира на неколку начини: како чувство дека ќе се онесвестите, како нестабилност при одење или како чувство дека просторот околу вас се врти. Обично трае кратко време и исчезнува само од себе, но ако редовно се јавува веднаш по будењето, може да укажува на некаков скриен здравствен проблем.
Најчестите причини вклучуваат дехидрација, низок крвен притисок, низок шеќер во крвта, инфекции на внатрешното уво како што е лабиринтитис, несакани ефекти од лекови и нарушувања на дишењето при спиење како што е опструктивна ноќна апнеја.
Дехидратација и вртоглавица
Ако вашето тело изгуби премногу течности во текот на ноќта, може да се разбудите со малаксаност или нестабилност наутро. Придружни симптоми може да бидат чувство на жед, замор, главоболка, сува уста и испукани усни. Дехидратација може да се појави ако не пиете доволно течности во текот на денот, спиете во соба што е премногу топла, консумирате премногу алкохол или кофеин, имате состојби што предизвикуваат повраќање или дијареја или земате лекови што го зголемуваат мокрењето.
Низок крвен притисок
Хипотензијата, или нискиот крвен притисок, исто така може да биде причина за вртоглавица. Особено е важно да се напомене ортостатската хипотензија – ненадеен пад на притисокот што се јавува при станување од лежечка или седечка положба, што е многу честа појава наутро при станување од кревет. Може да предизвика вртоглавица, заматен вид, па дури и несвестица. Причини може да бидат одредени болести како што се Паркинсонова или Адисонова болест, продолжен одмор, но и некои лекови, на пример бета-блокатори. Побавното станување од кревет, носењето компресивни чорапи и прилагодувањето на терапијата можат да помогнат.
Низок крвен шеќер
Хипогликемијата, или нискиот шеќер во крвта, може да доведе до вртоглавица во раните утрински часови. Најчесто ги погодува луѓето кои страдаат од дијабетес, особено ако користат инсулин. Причините може да бидат предозирање со лекови, прескокнување оброци, интензивна физичка активност или прекумерна употреба на алкохол.
Симптомите вклучуваат тремор, главоболки, потење, заматен вид, замор и конфузија. Сепак, хипогликемија може да се појави и кај луѓе без дијабетес, па затоа е важно да се побара лекарска помош ако симптомите се повторат.
Лабиринтитис
Лабиринтитисот е инфекција на внатрешното уво, обично вирусна, што доведува до воспаление на структурите одговорни за рамнотежа. Поради ова, лицето може да има силно чувство на вртоглавица и тешкотии при одржување на стабилноста при станување. Придружните симптоми може да вклучуваат болка во увото, главоболка, зуење во ушите, гадење, повраќање и заматен или двоен вид. Обично се јавува по настинка или грип.
Третманот обично вклучува одмор и соодветен внес на течности, а во потешки случаи, лекарите може да препишат лекови за контрола на вртоглавицата или антибиотици ако причината е бактериска инфекција.
Несакани ефекти од употребата на лекови
Одредени лекови може да имаат вртоглавица како несакан ефект. Ова може да биде случај со антибиотици, диуретици, лекови против болки на база на опиоиди, антиепилептици, антидепресиви, антипсихотици, имуносупресиви или антиретровирусни лекови. Доколку постои сомневање дека лекот предизвикува утринска вртоглавица, најдобро е да се консултирате со лекар за да може терапијата да се прилагоди.
Опструктивна ноќна апнеја
Опструктивната ноќна апнеја (ОСА) е нарушување на дишењето кое се јавува кога дишните патишта повремено се блокирани за време на спиењето. Доаѓа до прекин на дишењето, пад на нивото на кислород во крвта и, следствено, утринска вртоглавица.
Придружните симптоми вклучуваат гласно ‘рчење, задушување за време на спиењето, чести будења поради мокрење, утрински главоболки, проблеми со меморијата и вниманието, како и силен замор во текот на денот.
Нелекуваната ноќна апнеја го зголемува ризикот од хронични заболувања како што се срцеви проблеми, дијабетес или астма. Терапијата може да вклучува промена на животните навики, носење специјални помагала додека спиете или хируршка интервенција.
Како да се спречи утринската вртоглавица и кога да се побара медицинска помош
Постојат мерки што можат да помогнат во превенцијата: пиење доволно течности, намалување на алкохолот и откажување од пушење, балансирана исхрана, избегнување кафе навечер, доволно спиење, редовна физичка активност и намалување на стресот.
Доколку вртоглавицата се јавува повремено, обично нема потреба од грижа. Меѓутоа, ако е честа или е комбинирана со симптоми како што се болка во градите, забрзан пулс или силни главоболки, потребно е веднаш да се консултирате со лекар.