– Украина денеска ја одбележа 37-годишнината од нуклеарната катастрофа во Чернобил и го повика светот да не потклекне под руската „уцена“ поради нуклеарните капацитети што ги зазеде за време на инвазијата.
Поранешните вработени во некогашната нуклеарна централа во Чернобил започнаа серија комеморативни настани со ноќно бдеење во северниот град Славутиќ за сеќавање на жртвите од најголемата нуклеарна катастрофа во историјата на 26 април 1986 година.
Славутиќ, кој се наоѓа на 50 километри од Чернобил, е наменски изграден за раселените луѓе од околината на нуклеарната централа.
Реакторот бр. 4 во Чернобил во северна Украина експлодирал за време на безбедносната проверка непосредно пред 2:30 часот на 26 април 1986 година. Идните десет застрашувачки денови горело нуклеарно гориво, при што се создале облаци со отровна радијација во дел од континентот. Особено тешко беа погодени Украина и соседните Русија и Белорусија.
Повеќе од 30 работници и пожарникари и подлегнаа на акутна радијациона болест веднаш по несреќата. Неколку децении подоцна, илјадници други починаа од болести поврзани со радијација. Точниот број смртни случаи од долгорочните последици од изложеноста на радијација е непознат и сè уште е предмет на интензивна дебата.
На 28 април, Швеѓаните ја вознемирија светската јавност со детектирање на необјасниво зголемување на радијацијата над нивната земја.
Дури кога се дозна за несреќата, Советите преместија 116.000 луѓе од зоната долга 30 километри околу нуклеарната централа. Во наредните години истата судбина ќе ги снајде уште 230.000 жители.
Околу 600.000 луѓе, кои подоцна ќе бидат наречени „ликвидатори“, главно војници, полицајци, пожарникари и владини службеници, беа испратени по наредба на Москва да помогнат во гаснењето на пожарот, поставувањето на првиот бетонски саркофаг над уништениот реактор и рехабилитацијата на локацијата.
„Пред 37 години, несреќата во нуклеарната централа во Чернобил остави огромна лузна на целиот свет“, напиша украинскиот претседател Володимир Зеленски на Телеграм, апликација за испраќање пораки.
На денот на одбележувањето на годишнината од катастрофата во Чернобил, украинските власти ја обвинија Москва дека ја користи загриженоста за безбедноста на нуклеарните постројки на Украина, кои се под контрола на руските сили, за да го уценат Киев и неговите западни сојузници да се согласат со руските барања за инвазија.
Русија ги отфрла обвинувањата.
„Не смееме да и дадеме шанса на терористичката држава да ја уценува Украина и целиот свет со нуклеарно оружје“, рече Зеленски.
Не е познат бројот на загинати во деновите и годините по несреќата. Во 2005 година, ОН објавија контроверзен извештај за 4.000 смртни случаи од последиците од радијацијата во Украина, Русија и Белорусија. Една година подоцна, Гринпис го објави својот извештај во кој бројот на смртни случаи поради контаминација се проценува на застрашувачки 100.000.
По несреќата на четвртиот, преостанатите три реактори во Чернобил продолжија да работат. Последниот беше затворен во 2000 година под притисок на Западот.