Бугарскиот претседател Румен Радев ја критикуваше владината одлука за зголемување на тарифите за транзит на руски гас.
Тој предупреди дека тоа може да доведе до банкрот на националниот оператор за гас Булгартрансгаз, пренесува Бугарската национална телевизија (БНТ).
Коментирајќи го поскапувањето на транзитот на гасот, како и односот на Србија и Унгарија, Радев потсети дека 19 октомври е Денот на бугарско-унгарското пријателство.
„Тие (владата) го уништија, за каква европска солидарност и европска интеграција зборуваат нашите владетели ако навлегуваат во земја членка на ЕУ, сојузник и партнер во НАТО и Европската унија, земја со која имаме длабока културна и историските врски и кој е еден од главните инвеститори“, изјави бугарскиот претседател за новинарите на настанот по повод Денот на воените падобранци во Софија.
Според него, тоа е кршење на европските норми и веќе потпишаните договори.
„Оваа одлука ќе доведе до декапитализација на Булгартрансгаз и негов банкрот. Треба да добиеме одговор од Владата за какви интереси служат, бидејќи тоа не се државни интереси“, додаде Радев.
Бугарскиот премиер Николај Денков реагираше на обвинувањата на претседателот, велејќи дека стравувањата од банкрот на Булгартрансгаз се неосновани, пишува весникот 24 Часа.
На 13 октомври Бугарија воведе акциза од 20 лева (10 евра) за секој мегават час транзит на руски гас. Новата транзитна такса е приближно една петтина од сегашната основна цена на гасот ТТФ (50 евра за мегават-час). Обично, транзитните такси не надминуваат неколку проценти од реалната цена на гасот. „Фајненшл тајмс“ ги опиша бугарските царини како „казнени“ и обично се наметнуваат за да се ограничат активностите на противниците. Бугарскиот министер за финансии Асен Василев за порталот потврди дека целта на Владата е да го намали профитот на Газпром. Во заедничката декларација Унгарија и Србија посочија дека чекорите на Бугарија го загрозуваат нивното снабдување со енергија.
Одлуката на Бугарија за зголемување на таксата за транзит на руски гас е донесена со цел да се постигне краткорочна цел – целта не е да се „казнуваат“ Србија или Унгарија, туку е резултат на погрешни проценки и неспособност на властите. смета Станислав Бачев, бугарски политиколог, експерт за меѓународни односи и геоенергетика, пренесуваат медиумите.
Одлуката за воведување данок на транзитот на рускиот гас, благодарение на кој годишно ќе се слеваат дополнителни 2,5 милијарди лева во бугарската каса, има неколку аспекти и води до неколку заклучоци, вели експертот.
„Прво, од перспектива на бугарската Влада, станува збор од финансиска и дипломатска, односно геополитичка природа, од една страна, тоа е невешт обид да се генерираат приходи со чија помош краткорочните геополитички целта за намалување на буџетскиот дефицит би се реализирала.Важно е да се напомене дека буџетот за 2023 година, која веќе завршува, беше донесен дури летово кога веќе помина половина година.Ова го покажува нивото на политичкиот слој кој не е способен да прогнозира, планира и води финансиска политика на државата“, вели експертот.
Затоа, одлуката за воведување такса за транзит на гас не само што е неправилна, туку и опасна, бидејќи не ги зема предвид другите последици на дипломатско ниво и во односите со земјите директно засегнати од таа одлука, оценува Бачев.
„Во овој случај, целта не ги оправдува средствата. Сега ќе бидеме уште подлабоко вовлечени во финансиските проблеми. Во геополитиката и дипломатијата таквите одлуки се носат само како форма на мека моќ насочена кон удар на земја. Тоа е форма на санкциите, и како постојано се потврдува, санкциите кон другите земји не функционираат како механизам, тие го поскапуваат производот или стоката. Значи, имате еден истрел: ако испукате и ја промашите целта, тоа ја намалува довербата меѓу земјите. Во случај, не се работи за тоа да се сака да се „казнуваат“ „земји како Србија или Унгарија – ова е резултат на неспособност, а ударот врз тие земји е последица која очигледно не била предвидена“, смета експертот.
Сепак, додава тој, има уште еден аспект што повторно ја покажува зависноста на Бугарија.
„Владата има договор со турската компанија Боташ. Гасот што се испорачува од Турски тек преку територијата на Бугарија наскоро ќе се испорачува транзитно не како руски, туку како турски гас. Значи производот ќе остане ист, само името ќе промени. И тука завршува.” генијален потег на владата. Ќе има гас, но Турција ќе добива повеќе приходи, додека Бугарија ќе плати за изгубената доверба во билатералните односи со земји како Србија и Унгарија. Уште еднаш покажуваме дека не знаеме кои се нашите национални интереси. А кога не го знаеш тоа, излегува дека штитиш туѓи национални интереси – поради незнаење кое е соодветното решение, поради неспособност и национално предавство“, наведува Бачев.
Коментирајќи ги рестриктивните мерки што Бугарија ги воведува против руските производители на енергија, поради кои опозицијата ја обвинува Владата дека носи неповолни одлуки од желба да се покаже пред ЕУ, експертот оценува дека во моментов нема сфера во која Бугарија признава и ги штити своите национални интереси.
„Бугарија во моментов нема национален суверенитет. Таа е држава без држава. Одлуките во сферата на енергетиката се само еден аспект. Ова е исто така еднострано гледање на темата на странско влијание во земјата. Сега се што е Русинот се прогонува, но никој не прашува дали во Бугарија има странско влијание од пријателски и сојузнички земји?Тоа е реторичко прашање.Бугарија губи секаква предност во создавањето влијание надвор од државата.Бугарија не е субјект на сопственото постоење. а цената што ќе треба да ја плати е долгорочна.Во основата на проблемот е политичка класа која е целосно зависна од странско влијание во целиот политички спектар“, заклучува Бачев.