Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, претходниот ден ја посети соседна Бугарија, многу важна земја на југоисточното крило на НАТО, која е важна за неговото снабдување со оружје, но во која влијанието на Русија и проруските опции е многу силно.
Еден од водечките „московски луѓе“ е и самиот претседател Румен Радев, на чие име многумина, вклучително и бугарските медиуми, го додаваат епитетот – „проруски лидер“.
Бугарија е еден од најголемите производители на пешадиска муниција и артилериски гранати во поширокиот регион, но поради спротивставените пристапи кон руската инвазија на Украина во бугарската политичка елита, испораките често се одложуваат, а официјална Софија во еден момент не се приклучи на договорот на земјите од ЕУ за испорака на гранати.
Во пролетта 2022 година, на иницијатива на Румен Радев, таа ги откажа испораките и побара другите земји кои купуваат „воен материјал“ од Бугарија да не го препродаваат на Украина. Досега Бугарија испорача една третина од својата муниција и повеќе од 40 отсто од своето гориво што Украина го доби за време на војната, што ја става на врвот на листата на земји кои му помагаат на Киев да се бори против руската агресија.
Но, Володимир Зеленски ја искористи ситуацијата на новата Влада на Николај Денков за зајакнување и активирање на соработката со Бугарија во сферата на одбраната, но и за подобрување на енергетската состојба. Имено, Бугарија ќе им продаде реактори и опрема од својата недовршена нуклеарна централа Белене, со што би се решиле големите проблеми што Украина ги има со струјата.
Во овој проект би била вклучена и Романија, која има и опрема од руско производство. Русија уништи добар дел од енергетскиот потенцијал на Украина и не ја снабдува со електрична енергија од која Украина беше зависна. Весникот Wall Street Journal, кој известува за овој договор меѓу Киев и Софија, наведува дека тоа е уште еден доказ дека – „руското влијание во Бугарија сè уште ја губи важноста“.
Министерот за одбрана на Бугарија, Тодор Тагаров, се наведува како главен проукраински политичар, кој се залага за поголема помош за Украина и соработка меѓу НАТО и ЕУ поради руската агресија.
Да потсетиме, по дури пет избори во последните две години, конечно беше формирана голема коалиција од две проевропски партии: Продолжуваме со промените (ПП) на поранешниот премиер Кирил Петков и популистичката ГЕРБ на неуништливиот Бојко Борисов.
Премиерот на соседна Бугарија, Николај Денков од ПП, по девет месеци ќе размени позиции со досегашната министерка за надворешни работи од ГЕРБ, Марија Габриел. Иако овие партии се сомнителни една кон друга кога се во прашање внатрешните реформи, тие имаат единствена политика кога е Украина во прашање, но и односот на Румен Радев и силните проруски опции како што е партијата Вздраждение на Костадин Костадинова. Го нарекуваат и Костја Копејкин поради неговите врски со Кремљ, кој вели дека е „личен пријател на Владимир Путин” и постојано организира проруски протести во државата. Во Бугарија има чести „несреќи” во воените магацини и фабрики, за кои многумина се сомневаат дека не се случајни. Поранешниот министер за одбрана Бојко Наев за странските медиуми изјави дека – „Кремљ сака да ја уништи бугарската воена индустрија“.
„Володимир Зеленски дојде на безбедно“, изјави политикологот Игор Федик за руската редакција на BBC, кој смета дека Володимир Зеленски никогаш не оди на пат ако се врати од него „со празни раце“, а овој пат корпата ќе биде полна. Покрај муницијата и горивото, Киев бара 16 MiG-29 и 14 авиони Su-25 и друго важно оружје како системот S-300. Како што напишавме претходно, Украина најверојатно ќе добие два нуклеарни реактори.
Меѓутоа, посетата на Володимир Зеленски ја одбележа и неговата недипломатска пресметка со неговиот бугарски колега Румен Радев. Володимир Зеленски во разговорот со него демонстрираше одбивност и игнорирање. Додека зборуваше Румен Радев, Володимир Зеленски, како што пишува Politico – „седел со камено лице“. Румен Радев беше изненаден, дури побара од новинарите што поскоро да ја напуштат просторијата за интервју.
Да потсетиме, Румен Радев попречуваше неколку воени договори за помош на Украина, а цело време војната против Украина ја нарекува „конфликт“ и познат е по изјавата дека – „продавањето оружје на Украина е како гаснење оган со бензин“.
Во ладен разговор Володимир Зеленски му „прочита книгата“ на Румен Радев. Украинскиот претседател му замери дека се спротивставил на дополнителното вооружување на украинската Армија, пренесува киевскиот весник RBK. „Не дај Боже, да си на мое место“, му рекол Володимир Зеленски на Румен Радев во разговорот во Софија. „Што ако луѓето со заеднички вредности не си помогнат, што би направиле вие ? Ќе речете: Еве, Владимир Путин, слободно користете ја бугарската територија ?“, кажа Володимир Зеленски на средбата, но Румен Радев не му остана должен, па при тој говор ги сврте белешките и разговараше со колегите, без да го погледне Володимир Зеленски во очи. Но, затоа средбите со другите бугарски претставници беа срдечни и очигледно ефективни.
Сепак, ова доаѓање на Володимир Зеленски уште еднаш покажа големи разлики на бугарската политичка сцена, а прашање е како ќе се одвиваат работите во иднина.