Осум кратери длабоки 50 метри, лоцирани на северните руски полуостровови Јамал и Гидан, ги збунуваат научниците повеќе од 10 години. Нивната специфична географска локација сугерира дека можеби има решение за загатката во тој конкретен регион.
Истражувачите во текот на годините предложиле неколку теории за потеклото на овие кратери, вклучувајќи удари од метеори, експлозии на природен гас и формирање на место на езера полни со природен гас што избиваат од вечниот мраз, пишува Live Science.
Една теорија сугерира дека кратерите се формирале на местото на езера полни со природен гас, кои можеби пресушиле, изложувајќи ги нивните корита на ниски температури што ги затвориле отворите низ кои излегувал гасот. Заробениот гас во вечниот мраз можеби на крајот бил ослободен преку експлозии, создавајќи огромни кратери. Сепак, оваа теорија не го објаснува присуството на кратери на различни геолошки локации низ полуостровот, а исто така не може да се објасни зошто сите кратери не биле формирани на места каде некогаш постоеле езера.
Вечниот мраз на полуостровот Јамал и Гидан е многу променлив по дебелина, кој се движи од неколку десетици метри до 500 метри. Замрзнато е од пред повеќе од 40.000 години, заробувајќи древни морски седименти богати со метан кои постепено се претвараат во огромни резерви на природен гас. Топлината произведена од овие залихи може да го стопи вечниот мраз долу, создавајќи џебови со гас во неговата основа. Климатските промени предизвикуваат и топење на површинскиот слој на вечниот мраз.
Ефектот на топење на вечниот мраз, познат како „ефект на шампањ“, може да предизвика колапс на преостанатиот вечен мраз, предизвикувајќи експлозии и кратери. Овој процес би го објаснил присуството на помали кратери околу осумте џиновски, бидејќи огромните парчиња мраз исфрлени од експлозијата можеле да направат значителни вдлабнатини во земјата. Исто така, постои можност дека има повеќе кратери од моментално идентификуваните, бидејќи некои можеби се наполниле со вода и седименти со текот на времето
Ослободувањето на природен гас и метан за време на експлозии може да ги активира јамките за повратни информации за климата, особено ако глобалните температури продолжат да растат и да го забрзаат топењето на вечниот мраз. Арктичкиот вечен мраз моментално содржи околу 1.700 милијарди тони стакленички гасови, што е голем еколошки проблем.
Како заклучок, енигматичните кратери во сибирскиот вечен мраз претставуваат предизвик за научниците, но во исто време укажуваат на сложеноста на процесот на топење на вечниот мраз и неговото влијание врз климатските промени.