На падините на Козјак и Рујна, се вгнездува светилиште, кое важи за едно од најстарите кај нас.
Во близина на манастирот Прохор Пчињски тече и реката Пчиња .
Во текот на 11 век во тој крај живеел свети Прохор, за кого, според народното предание, бил изграден овој манастир.
Според сочуваната легенда, за изградбата на ова светилиште е одговорен Роман Диоген, кој подоцна станал византиски император. Според легендата, Свети Прохор му претскажал токму таква судбина, па во знак на благодарност кон него, вториот византиски владетел го подигнал ова светилиште.
Легендата за основањето на манастирот
Кон крајот на 10 век, Роман Диоген, војсководецот, отишол на лов во околината на денешното светилиште. Се случи еднаш да се обиде да фати срна, но таа побегнала кај пустиникот и подвижник Прохор, кој живееше таму. Роман Диоген, гледајќи го старецот, едноставно побегнал. Меѓутоа, старецот решил да му испрати збор, па го повикал и го советувал да оди во Цариград, бидејќи таму ќе биде прогласен за цар.
Не долго потоа тоа се оствари, но во меѓувреме, сега византискиот император, заборави на пророчките зборови на старецот, кој подоцна му се јави на сон, потсетувајќи го на минатото.
Затоа византискиот император отишол во портага по Старецот. На местото каде што повторно го сретнал, според „Панакомп“, изградил црква, која ја посветил на Светиот великомаченик Георгиј.
Трагите на Свети Прохор
Бидејќи местото каде што денес се наоѓа манастирот Св. Прохор Пчињски е местото каде што некогаш живеел овој светител, не е чудно што во непосредна близина се наоѓа неговиот испосник, каде што се подвизуваше и каде што ја предаде својата душа на ова светилиште.
Свети Прохор Пчињски е насликан на карпа во шумата во близина на денешниот манастир, додека „отпечатоци“ од стапалата на светителот се забележуваат во близина на испосницата.
Два манастирски конаци
Освен гробот на Свети Прохор Пчињски, кој се наоѓа во рамките на овој манастирски комплекс, посебно внимание привлекуваат два конаци. За изградбата на еден од нив е одговорен трговецот од Врање по име Хаџи-Михаило Погачаревиќ.
Во просторот на олтарот се наоѓа гробот на Свети Прохор Пчињски, како и костурницата каде се наоѓаат коските на монасите Прохор, додека денешното светилиште е изградено кон крајот на 19 век.
Вниманието на посетителите најмногу го привлекува иконата на свети Прохор Пчињски и сцени од неговиот живот, за која со сигурност се знае дека е насликана од Захарије Десперски Самоковац, инаку самоук иконописец.