Осудувајќи го државниот удар инициран на крајот на месец јуни од страна на водачот на платеничката група Вагнер, Евгениј Пригожин, претседателот на Руската Федерација, Владимир Путин, повтори дека ја започнал инвазијата на Украина бидејќи Запад ја вооружува оваа земја и дека оваа земја ја водат фашисти поддржани од Соединетите Американски Држави (САД).
Министерот за надворешни работи на Русија, Сергеј Лавров, кон крајот на јули повтори дека Русија никогаш нема да се откаже од намерата да ја елиминира неонацистичката закана во соседството.
Кремљ често ја користеше антифашистичката борба како оправдување за различни политики. Сепак, обидот да се втисне војната во Украина во тој наратив во моментов е под голем притисок. На 23. јуни, Евгениј Пригожин, во моментот кога се упати кон Москва со своите борци, тврди дека корумпираниот руски воен естаблишмент го измамил Владимир Путин да верува дека НАТО и Украина ќе ја нападнат Русија. Со други зборови, Украина не мораше да биде нападната од Русија за наводно рускиот модерен цар да ја заштити својата татковина од неонацистите. Директорот на Централната разузнавачка агенција (ЦИА), Вилијам Брнс, на 20. јули изјави дека изјавата на Евгениј Пригожин е најостра осуда за причините на Владимир Путин за започнување на војната во Украина, пишува угледниот Foreign Policy.
И додека мнозинството Руси кои учествуваат во анкетите на јавното мислење велат дека ја поддржуваат т.н. „специјална воена операција“ во Украина, набљудувачите сугерираат дека овие ставови често се или лажни или засновани на слаби аргументи. Во една неодамнешна анкета, мнозинството од испитаниците кажале дека ја поддржуваат војната во Украина, но 41 процент исто така кажале дека инвазијата ѝ нанела повеќе штета отколку корист на Русија. Меѓу 38 отсто од испитаниците кои велат дека инвазијата донела повеќе добро отколку лошо во нивната татковина, само девет отсто рекле дека „специјалната воена операција“ е исплатлива бидејќи ја заштитила Русија од „фашизмот и нацизмот“. Дополнително, само три проценти од оние кои веруваат дека инвазијата е добра за Русија кажале дека мислат дека општеството ја поддржува војната во Украина.
И покрај ова, Владимир Путин не се откажува од користењето на историјата како оружје. Пред инвазијата на Украина, рускиот претседател ги нарече критичарите на руската политика – главно Полска, Украина и другите земји во регионот – антисемитизам и поттикнување на холокаустот. За разлика од Советскиот Сојуз, верзијата на Владимир Путин за Големата патриотска војна (руското име за Втората светска војна) вклучува комеморација на придонесот на Црвената Армија за ставање крај на обидот на нацистичка Германија да ги истреби Евреите.
Споменатиот концептуален пресврт претставува интензивирање на реакцијата на Русија на обвинувањата од Источна Европа дека и Советскиот Сојуз се однесувал на геноциден начин во тој период. Исто како што посткомунистичките елити во Источна Европа честопати ги поврзуваа наративите за виктимизација со процесите на градење држава и нација за време на кои Советскиот Сојуз беше етикетиран како злонамерен, Кремљ сега го турка спротивниот став. Владимир Путин ги гледа Русите и Евреите како жртви на геноцид. Овој ревидиран наратив му овозможи на Кремљ да ги оквалификува украинските политики кон руските говорители во источна Украина како геноцид и да ја оправда инвазијата што ја нареди кон крајот на февруари 2022 година. Владимир Путин го искористи ова тврдење, за кое нема конкретни докази, за да воспостави врска меѓу Големата патриотска војна, холокаустот и инвазијата на Украина.
Со оглед на тоа што изјави дека ќе изврши „деназификација“ на Украина, многу е важно Владимир Путин да има поддршка од украинските Евреи. Сепак, истакнати руски Евреи ги осудија напорите на Кремљ да го политизира сеќавањето на холокаустот или да го прикаже украинскиот претседател Володимир Зеленски како Евреин кој ги поддржува неонацистите.
Министерот за надворешни работи на Русија, Сергеј Лавров, ја шокираше светската јавност кога во мај го спореди Володимир Зеленски со Адолф Хитлер, кој „имаше еврејска крв“. Сергеј Лавров тврдеше дека „мудрите“ Евреи знаат дека „најлошите антисемитисти“ се меѓу самите Евреи.
Главниот рабин на Руската Федерација, Берел Лазар, не ја поддржа руската инвазија на Украина, но не ја критикуваше ниту директно. Берел Лазар побара од Сергеј Лавров да ја повлече изјавата дека Евреите се одговорни за холокаустот и дека украинскиот претседател Володимир Зеленски води неонацистички режим кој и се заканува на Русија. Претседателот на Координацијата на еврејските општини во Руската Федерација, рабинот Александар Борода, побара од учесниците во војната во Украина да се воздржат од искористување на холокаустот и Втората светска војна за да добијат политички поени. Израел ги критикуваше „лагите“ на Сергеј Лавров, а Владимир Путин конечно му се извини на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху за се. И покрај тоа, Сергеј Лавров продолжи со своите провокации и подоцна кажа дека Запад ја започнал војната во Украина за „конечно да го реши руското прашање“, изедначувајќи ја поддршката на Запад за Киев со злосторствата извршени од нацистичка Германија.
И покрај притисокот од Кремљ, Евреите не ја поддржаа руската инвазија на Украина. Поради ова, Русија им го отежна животот на многу начини. Рускиот огранок на невладината организација „Еврејска агенција за Израел“, организација која им помага на Евреите да емигрираат во Израел, поради тоа не може нормално да функционира.
Иако анкетите на јавното мислење спроведени пред војната во Украина покажаа дека Русите ги почитуваат и толерираат Евреите, тие се исто така групата што Русите најмногу ја поврзуваат со Западот, истиот Запад кој Владимир Путин го смета за најголем непријател на Русија. Рускиот претседател постојано го споредуваше Западот со нацистичка Германија, а Русите кои поддржуваат сè на Западот ги нарече „ѓубриња и предавници“. Ваквите изјави би можеле да го поттикнат антисемитизмот од советската ера, кој сè уште е присутен во руските безбедносни служби и Руската православна црква. Лидерите на еврејската заедница во Русија мора да бидат многу внимателни поради сето горенаведено.
Во средината на јуни, Владимир Путин го воведе контроверзниот украински екстремно десничар Степан Бандера, водач на милитантното крило на насилната Организација на украинските националисти (ОУН-Б), во неговиот антиукраински наратив. Рускиот претседател тогаш изјави дека актуелното украинско раководство ги смета Степан Бандера и неговите војници за „херои на Украина“. Да потсетиме, Степан Бандера беше осуден на смрт во 1934 година за атентатот на полскиот министер за внатрешни работи Бронислав Пјерацки. Тој беше ослободен од затвор по инвазијата на Полска во 1939 година, а во 1941 година вети дека ќе соработува со нацистичка Германија откако таа го нападна Советскиот Сојуз на 22. јуни истата година. Германија се спротивстави на неговата изјава и нацистичката тајна полиција набрзо го уапси. Степан Бандера беше ослободен во 1944 година бидејќи Германија се надеваше дека тој може да помогне во одбраната од напредните Совети. Многу Украинци го сметаат Степан Бандера за херој или маченик, додека оние од југот и истокот го сметаат за фашист кој соработувал со нацистите. Исто така, се тврди дека тој и неговите следбеници се одговорни за масакрот во Волин и холокаустот во Украина.
Популарноста на Степан Бандера во Украина порасна иако популарноста на ултранационалистичките организации кои се потпираат на него опадна од 2012 година, кога екстремно десничарската партија Свобода освои 10 отсто од гласовите на парламентарните избори. Foreign Policy пишува дека овој успех го постигнала поради антируските и популистички ставови и политики, а не екстремно десничарските политики. И покрај тоа, Русија ги брани своите тези за моменталната сила на екстремната десница во Украина токму со помош на Свобода и паравоени групи како што е баталјонот Азов.
Од друга страна, откако прогласи независност, Украина често го споменува Степан Бандера во контекст на борбата што доведе до таа декларација. Во обид да се дистанцира од советската верзија на украинската историја, Киев создаде нов наратив кој се фокусираше на руското угнетување на Украина.
Кремљ тврди дека овие ставови се доказ дека Украина е плодна почва за неонацистички ставови кои Соединетите Американски Држави широко ги поддржуваат. Во исто време, истражувањето кое покажа дека повеќето Украинци го гледаат Степан Бандера како позитивен покажа дека Украинците веруваат дека членовите на Организацијата на украинските националисти и нејзиното милитантно крило биле борци за слобода кои им се спротивставиле на нацистите и на Советите кои сакале да ја загрозат украинската независност. И додека Украина им оддава почит на ксенофобични насилници како Степан Бандера, украинската држава и огромното мнозинство Украинци го прифаќаат граѓанскиот идентитет што руската инвазија во голема мера го зацврсти. Ова е пречка што му отежнува на Владимир Путин успешно да го промовира наративот за неонацистичка доминација во Украина.