Војната во Украина достигна точка кога дури и врховниот командант на украинските вооружени сили, генерал Валериј Залужни, призна дека Украина и Русија се во ќорсокак на фронтот. Дополнително, се отвори нов, досега најсериозен конфликт меѓу Володимир Зеленски и военото раководство.
Преку јастреби, Володимир Зеленски го обвини генералот Валериј Залужни дека тезите за застој во војната со Русија го „олеснуваат“ на агресорот и предизвикуваат „паника“ кај западните советници. Со други зборови, преку ТВ гостувањето на првиот човек на кабинетот на претседателот на Украина, Ихор Жовква, Володимир Зеленски започна нова конфронтација со делови од воено-безбедносниот апарат, а овој пат се чини дека разликата во ставовите на военото и цивилното раководство на Украина се претвори во бездна.
Главното злосторство на Валериј Залужни е тоа што напишал сериозен есеј за угледниот Economist во кој опишал како Украина почнува да ги губи битките (не војната), бидејќи имало важни промени во руската тактика. Една од овие промени е масовната употреба на евтини нападни, експлозивни дронови, што беше тактичка предност на Украинците на почетокот на војната. Сега евтините руски дронови ја запреа украинската офанзива. На политичкиот врв на Украина очигледно му е тешко да ги проголта реалните оценки на генералот. Со депресивната ситуација на фронтот, и новата поделба меѓу Володимир Зеленски и военото раководство, нејасно е зошто Урсула фон дер Лајен продолжува да зборува за целосна поддршка на ЕУ за победата против Русија. Тоа веќе не звучи само премногу амбициозно, туку и сурово за оние кои треба да платат за тоа нереално очекување со својот живот.
Расколот со Армијата Володимир Зеленски дискретно ѝ го призна на Урсула фон дер Лајен за време на нејзината последна посета, велејќи дека – „има тешкотии, но и разлики во мислењата“, а се почесто тој се вовлекува во контрадикторности:
„Помина времето, луѓето се уморни, без разлика на статусот, и тоа е разбирливо. Но, ова не е застој. Повторно го потенцирам тоа… Мислам дека немаме право ни да размислуваме да се откажеме, бидејќи која е алтернативата“, порача Володимир Зеленски.
Една од јасните алтернативи што Володимир Зеленски и Урсула фон дер Лајен ја потценуваат е да се запре крвопролевањето и уништувањето со започнување долги мировни преговори. Станува збор за избор на реални опции, а не за поттикнување на нереални желби, кои се платени од човечкото страдање.
Нејасно е дали има и други недоразбирања меѓу Володимир Зеленски и Валериј Залужни, односно меѓу цивилните и воените власти на Украина, освен спротивната оценка за ситуацијата на фронтот. Точно е дека Володимир Зеленски е принуден да признае дека ситуацијата е тешка, но истовремено инсистира дека тоа не е ќор-сокак, а во исто време спроведува акција за смена на еден од најважните заменици на генералот Валериј Залужни – генерал Виктор Хоренко, командант на специјалните сили кој се истакна со организирање на неколку успешни напади зад непријателските линии, вклучително и уништување на делови од руската флота и инфраструктура на Црното Море. Во Украина особено беше прославена саботажата организирана од Виктор Хоренко на руска територија, како и неколкуте успешни ракетни напади со долг дострел. Украинскиот министер за одбрана Рустем Умеров во саботата ја информираше јавноста дека наредил смена на Виктор Хоренко, но одби да ги објасни причините. Валериј Залужни, пак, ја претекна веќе започнатата постапка за смена на важен соработник од функцијата, со тоа што самиот го разреши, што дополнително го налути Киев.
Односите меѓу Володимир Зеленски и раководството на украинските вооружени сили се затегнати по разрешувањето на неколку високи офицери, главно команданти на баталјони, кои беа отпуштени од Киев во текот на летото.
Односите на Володимир Зеленски со украинското воено раководство почнуваат да ги загрижуваат главните сојузници, пред се САД.
„Американските воени офицери кои работеа со генералот Виктор Хоренко беа изненадени од веста за неговото соборување и опишаа близок и ефективен работен однос со него. Според Уставот на Украина, претседателот е овластен да го именува и разрешува првиот човек на специјалните сили, иако функцијата е директно подредена на врховниот командант на Армијата. Се чинеше дека разрешувањето го поткопува авторитетот на генералот Валериј Залужни. Коментаторите, вклучително и член на украинскиот парламент, рекоа дека отпуштањето на генералот Виктор Хоренко се чини дека е најзначајното и потенцијално разорно политичко мешање во раководењето на војната од страна на Армијата досега. Разрешувањето изгледа како политичко мешање во вооружените сили и нивните борбени операции“, вели во интервјуто членката Соломија Бобровска, која служи во парламентарната комисија за прашања за одбрана и разузнавање.
Соломија Бобровска е член на опозициската политичка партија Холос.
„Ова е голема грешка и ќе има последици“, нагласи таа во интервјуто.
Таа сугерираше дека претседателската канцеларија всушност ќе отпушти успешен генерал, а со тоа ќе им помогне на Русите, пишува New York Times.
Сето ова укажува дека на Киев ќе му биде тешко повторно да организира голема офанзива против Русија, а нема информации кои говорат дека активностите на руската Армија би можеле сами да се распаднат.
Патем, не само генералот Валериј Залужни пишуваше за успешната интеграција на евтините беспилотни летала во операциите на руската Армија во Economist, туку и голем број угледни медиуми, меѓу кои и The Wall Street Journal, посветија значителен простор. Оттука, се добива впечаток дека ќор-сокак, односно еден вид застој, е најдобриот опис на ситуацијата на фронтот долг 1.000 километри.
Една од неволјите на украинската контраофанзива е беспилотно летало кое експлодира со карактеристични X-крила што удира во цели со брзина поголема од 100 милји на час. Во последните месеци, руското беспилотно летало Zala Lancet во неколку наврати ги погодувал и оневозможувал украинските оклопни возила испорачани од Запад кои требало да ги пробијат руските линии и решително да ја свртат војната во корист на Украина, според украинските војници и официјални лица, како и видеа објавени на руски социјалните медиуми.
Во четвртокот, САД го санкционираа производителот на Zala Lancet… Британските воено разузнавачки власти во средата соопштија дека Zala Lancet претставува „конечна промена“ во начинот на кој Русија користи беспилотни летала. Zala Lancet за руските медиуми во јули изјави дека го зголемила досегот на леталото од приближно 25 милји на 40 милји. Во понеделникот тие рекоа дека подготвуваат масовно производство на нов експлозивен дрон наречен Izdeliye-54 или Italmas. Новиот дрон може да патува околу 124 милји и има зголемена боева глава. Украина нема домашен еквивалент на Zala Lancet кој се произведува во значителен обем. САД го испратија во Киев беспилотното летало Switchblade, произведено од Arlington, Va, и има генерално сличен профил на Zala Lancet, но не е широко користен, пишува The Wall Street Journal.
Во моментов одлуката на САД е клучна за конфликтот во Украина. Главната параноја на Володимир Зеленски дека отворањето на нов конфликт на Блискиот Исток ќе го промени фокусот на најголемата светска воена сила е јасно реализирана и јасно е дека воената помош од ЕУ е анемична. Без зголемена воена поддршка од САД, додека Русија стекнува супериорност со беспилотни летала, Украина може да биде осудена да ја задржи својата позиција. Наративот дека ваквите тези му помагаат на агресорскиот режим на Владимир Путин цинично ја игнорира воената реалност и ја потценува акумулацијата на човечки жртви, од кои 500.000 се евидентирани во досегашниот тек на конфликтот.
Ситуацијата е комплицирана и кога се зборува за продолжување на финансирањето на војната во Украина. На 10. октомври Германија вети минијатурни 1,1 милијарди долари, што е висока сума, но всушност само капка во океанот на украинските потреби. Нема членка на ЕУ која е особено ентузијастичка за зголемување на трошоците. А САД досега потрошија 75 милијарди долари за војната во Украина, со тоа што сега Џо Бајден бара овластување за уште 105 милијарди, од кои 61,4 милијарди треба да завршат во Украина. Во овој момент, законодавниот процес кој би овластил огромни нови трошоци за војната во Украина не изгледа како нешто на што Киев треба брзо да смета, особено не со републиканско мнозинство во Конгресот.
На крајот на краиштата, само неколку недели по почетокот на конфронтацијата во Појасот Газа, стана јасно дека западната алијанса повеќе нема да му нуди безрезервна политичка поддршка на Киев, бидејќи стана јасно дека се отворија премногу невралгични точки во сè пожестоката глобална геополитички конфликт.
Сега веќе не е дилемата дали треба да ги оставиме Украинците да умрат за својата слобода без оглед на тоа какви се нивните реални шанси, туку ќе има одредена ескалација каде што ќе загинат најхрабрите синови на либералните демократии.