Во светот на зачините, никој не е толку ценет, скап и легендарен како шафранот . Ова скапоцено растение, познато и како „црвено злато“ , со илјадници години има посебно место во готвењето, традиционалната медицина и културата на различни цивилизации – од античките Персијци и Римјани, па сè до модерните кујни на Европа, Блискиот Исток и Азија . Иако е познат по својот луксузен вкус, арома и боја, шафранот крие уште повредни својства – неговото влијание врз здравјето се потврдува сè повеќе со современите научни истражувања.
Што е шафран?
Шафранот се добива од цветот на растението Crocus sativus . Она што го користиме како зачин се трите црвени влакнести стигми од центарот на секој цвет. За да се добие само еден килограм шафран , потребно е рачно да се наберат околу 70.000 до 75.000 цветови , во раните утрински часови , за време на многу кратка цветна сезона што трае само три недели во октомври .
По бербата, стигмите внимателно се сушат за да се зачува нивната боја, мирис и лековити својства. Токму оваа макотрпна и рачна обработка , заедно со нискиот принос по растение, го прави шафранот најскап зачин на пазарот – цената по килограм може да достигне неколку илјади долари .
Опишувањето на вкусот на шафранот не е лесно – медено-сладок, цветно-земјен, со ноти на горчина и благородни ароми.
Лековитите својства на шафранот
Освен што ги збогатува кулинарските ремек-дела, шафранот е познат со векови по своите лековити својства. Современите истражувања потврдуваат дека овој зачин има моќни антиоксидантни, антиинфламаторни и невропротективни својства.
- Антиоксидантна моќ: Шафранот содржи биоактивни соединенија како што се кроцин, кроцетин, сафранал и пикрокроцин . Овие соединенија помагаат во неутрализирање на слободните радикали , заштитувајќи ги клетките од оксидативен стрес и оштетување.
- Природен антидепресив: Благодарение на сафраналот и кроцините, шафранот е наречен „зачин на сонцето“ – не само поради неговата боја, туку и поради неговиот позитивен ефект врз расположението . Студиите покажуваат дека може да помогне кај блага до умерена депресија, а во некои случаи се покажало дека е исто толку ефикасен како и конвенционалните антидепресиви, со помалку несакани ефекти.
- Помага при ПМС и либидо: Шафранот може да ги ублажи симптомите на предменструален синдром (ПМС) – од промени во расположението до болки и раздразливост. Познат е и како природен афродизијак , особено кај луѓе кои имаат намалена сексуална желба поради земање антидепресиви.
- Поддржува губење на тежината и здравје на срцето: Истражувањата покажуваат дека шафранот може да помогне во намалување на апетитот, обемот на половината и подобрување на нивото на холестерол и триглицериди.
- Превенција од сериозни болести: Благодарение на неговите антиоксидантни соединенија, шафранот има потенцијал да го забави растот на туморските клетки , да ја подобри меморијата кај луѓето со Алцхајмерова болест и да го подобри видот кај луѓето со макуларна дегенерација
Шафранот е многу повеќе од скап зачин – тој е вековен симбол на луксуз, здравје и кулинарска совршеност. Неговиот уникатен вкус, прекрасната боја и лековитите својства ја оправдуваат неговата цена и го прават непроценлив додаток во секоја кујна.