Во јуни, Бугарија треба да добие зелено светло од Брисел за воведување на еврото – но оваа перспектива ги загрижува многу граѓани.
„Ако Бугарија влезе во еврозоната, тоа ќе биде како да се качувате на Титаник“, рече пензионираниот висок функционер Николај Иванов на неодамнешниот протест на кој се бараше зачувување на националната валута – левото.
Од јануари, противниците на воведувањето на заедничката европска валута во Бугарија започнаа серија протести и побараа референдум за оваа тема, среде поплава од дезинформации. Сеќавања на економската криза од 1996-1997 година. Кога 14 банки банкротираа, а инфлацијата достигна повеќе од 300 проценти, тие повторно се појавија и поттикнаа отпор.
Неколку неодамнешни анкети покажаа дека речиси половина од испитаниците се противат на влезот на Бугарија во еврозоната. Дебатата ја оживеа анти-ЕУ пропагандата, при што многу противници на еврото мавтаа со руски знамиња.
Бугарија, која стана членка на Европската Унија во 2007 година, е најсиромашната земја во Унијата.
И „сиромашните се плашат да не станат уште посиромашни“, вели Боријана Димитрова, директорка на Институтот за истражување „Алфа“.
Ова, во комбинација со недовербата во институциите по години нестабилност, создаде плодна почва за страв од економски промени кај 6,4-милионското население. Овој страв е дополнително поттикнат од политичките групи, вклучувајќи ја и крајно десничарската партија Вазраждана, која закажа нов антиевро протест во главниот град за сабота.
Прорускиот претседател Румен Радев, исто така, одеднаш повика на референдум за ова прашање на почетокот на мај. Оваа недела тој ја обвини владата дека не ги спроведува потребните мерки за да им овозможи на „најранливите“ да го поднесат шокот од воведувањето на еврото.
Проевропските гласови едвај се слушаат
Една третина од Бугарите биле изложени на ризик од сиромаштија или социјална исклученост минатата година, според податоците на Евростат. Луѓето од помалите градови и руралните средини се особено скептични кон единствената валута – многу од нив никогаш не патувале во странство и не се навикнати на меѓународни финансиски трансакции.
Дезинформациите што се широко шират на социјалните мрежи лажно тврдат дека „Брисел ќе ги конфискува вашите заштеди за да ја финансира Украина со воведувањето на еврото“.
Димитрова за АФП изјави дека Радев прави „добро пресметан политички потег“, обраќајќи се на разочараниот дел од гласачкото тело.
Но, неговиот предлог за референдум, кој беше оценет како „неуставен“, предизвика остри реакции од правните експерти, како и од претседателката на Народното собрание Наталија Киселова, која одби да го стави на гласање. Во меѓувреме, проевропските гласови тешко се истакнуваат.
„Во Софија и поголемите градови, каде што населението е побогато, пообразовано и помладо, еврото се перцепира како логичен следен чекор во европската интеграција“, рече Димитрова.
Институциите и банките се веќе подготвени, а дизајнот на монетата е избран – на бугарската монета од две евра ќе биде напишано: „Боже, спаси ја Бугарија“.
Но, како индикација за недостатокот на информации и чувството на инфериорност што сè уште преовладуваат во земјата, Димитрова вели: „Некои луѓе сè уште ме прашуваат дали бугарското евро воопшто ќе важи во Франција или Германија“.