Владата на Федерацијата БиХ размислува за воведување на пофлексибилен модел за регулирање на неработната недела, кој би предвидувал 16 работни недели во текот на годината, како што е случајот во Хрватска.
Имено, моделот на неработна недела почна да се спроведува на 17 ноември минатата година, што значи дека промените во законот се планирани само шест месеци по почетокот на имплементацијата.
Премиерот на Федерацијата БиХ, Нермин Никшиќ, изјави дека мислењата се поделени за оваа иницијатива, но дека е подготвен текст на измени на законот што ќе донесе промени кога станува збор за неработните недели.
„Верувам дека направивме многу за луѓето и семејствата кои со години немале можност да се соберат на слободен ден, освен кога е празник, и мислам дека треба да ги искористиме сите позитивни искуства што се во регионот. Министерството за трговија подготви текст на измени на законот што предвидува приближно 16 недели во текот на годината во кои ќе може да се работи, плус дека локалните заедници можат да одредат уште две недели што им се важни поради некои настани. Ќе го земам Сараевскиот филмски фестивал како пример, кога градот е полн, кога има навистина голем број туристи, и треба да им дадеме можност на продавниците да работат во тие два викенда“, истакна Никшиќ пред неколку дена.
Министерот за трговија на Федерацијата на БиХ, Амир Хасичевиќ, истакна дека оваа иницијатива ќе повлече измени на член 18 од Законот за внатрешна трговија.
„Во првите шест месеци ги разгледавме економските индикатори и ги меревме ефектите од одлуката врз неработна недела, што покажува дека зголемувањето на прометот е очигледно. Користиме исклучиво податоци од Даночната управа на ФБиХ. Законот предвидува ослободувања за одредени дејности или локалните заедници да бараат ослободувања. Сето ова тргна во погрешна насока, бидејќи локалните заедници кои побараа ослободувања во своите барања не ги разгледаа правата на работниците, што е клучната идеја зад измена на законот“, истакна Хасичевиќ.
Тој рече дека работат на флексибилен модел, сличен на оној во Хрватска.
„Неработната недела сигурно ќе остане клучна одредба, со услов дека најверојатно ќе ги укинеме овие ослободувања за локалните заедници. Почитувањето на работничките права и фер надоместокот за работа во недела се клучен фактор“, заклучи Хасичевиќ.
Сепак, иако Владата на ФБиХ и надлежното министерство изјавија дека неработната недела не го намалува бројот на вработени и не влијае на економијата, промената шест месеци по спроведувањето на овој закон покажува дека тоа не е случај.
Адмир Чавалиќ, економист и претседател на Комисијата за економска и финансиска политика на Претставничкиот дом на Парламентот на ФБиХ, изјави дека амандманот на Законот за внатрешна трговија е најјасно признание на грешка од страна на Владата на ФБиХ.
„Предупредувам за ова од самиот почеток. Кога зборуваме за трговијата, според податоците од Даночната управа на ФБиХ, од почетокот на оваа мерка до денес се изгубени речиси 2.000 работни места. Од друга страна, има пад на прометот, но Министерството за трговија вешто избегнува да го нагласи ова, бидејќи тие го пресметуваат вкупниот промет без да ги исклучат трговијата, правото и Орашје. Кога сето тоа ќе се исклучи, излегува дека има пад на прометот, а тоа го покажуваат податоците од Федералниот институт за статистика“, нагласи Чавалиќ.
Според него, со предлагање на нов модел, Владата на ФБиХ сака да се извлече од оваа ситуација, а тоа би бил целосен колапс, или поточно пропаст на неработната недела.
„Ова значи дека ефикасно, еден град секогаш ќе работи 16+2 недели, и така ќе бидат распределени големите малопродажни синџири. Тоа е веќе една третина од неработните недели. Ако се следи хрватскиот модел, тоа значи дека секој град, општина и локална заедница во ФБиХ ќе има што да прави во недела. Индиректно, ги отвораме оние општини кои одлучија да не работат во недела, а ги има околу 15“, истакна Чавалиќ.