Воздухот од клима уредот не треба да биде насочен директно кон луѓето за да се постигне порамномерна распределба на оладениот воздух.
Климата стана стандард во модерниот живот, особено во топлите периоди, кои благодарение на климатските промени се зголемуваат. Иако за многумина клима уредите се незаменлив дел од секојдневието, има и такви кои ги избегнуваат поради страв од потенцијални негативни влијанија врз здравјето.
Често се поставува прашањето: Дали клима уредот е здрав или не? Кои стравови се оправдани, а кои не?
Екстремните горештини, по екстремниот студ, се втора најголема причина за смрт од временските настани, дури и повеќе од поплавите. Според истражувањето објавено во The Lancet, помеѓу 2000 и 2019 година, околу 489.000 смртни случаи годишно може да се припишат на топлина, при што 45% се случуваат во Азија и 36% во Европа. Клима уредот буквално спасува животи, ја одржува телесната температура и го намалува ризикот од топлотен удар.
Едно од пообемните студии за влијанието на климата врз здравјето беше објавено во списанието „BMC Public Health“. Во него, фокусот беше ставен на влијанието на регулацијата на воздухот и температурата преку системите за греење, вентилација и климатизација (HVAC) врз пациентите во болниците. Системите за климатизација и климатизација се покажаа како корисни за закрепнување на пациентите, намалувајќи го бројот на случаи на срцев стрес, забрзување на закрепнувањето и зголемување на физичката активност. Покрај тоа, употребата на системи за HVAC ја намали смртноста на пациентите и го скрати престојот во болница за пациентите со респираторни заболувања.
Факултетот за јавно здравје Харвард спроведе студија која покажа дека покачените температури во просториите без климатизација за време на топлотен бран негативно влијаат на когнитивната функција кај младите, здрави индивидуи. Студијата следела 44 студенти од Масачусетс, од кои некои живееле во згради со клима, а други без неа. Наодите покажаа дека учениците во зградите без климатизација имале полоши резултати на тестовите за когнитивната функција, вклучувајќи го времето на реакција и работната меморија.
Иако клима уредот има многу предности, може да има и негативни ефекти, особено за чувствителните луѓе. Сувиот воздух, кој е резултат на кондензација на влагата од воздухот за време на ладењето, може да доведе до сушење на кожата, очите и мукозните мембрани, а во некои случаи и до иритација на респираторниот тракт. Исто така, луѓето во климатизирани простори често пијат помалку вода бидејќи не се чувствуваат жедни како на високи температури, што може да доведе до дехидрација.
Редовното, долгорочно трошење време во климатизирани простори ја намалува изложеноста на природна топлина, така што телото не мора да се прилагодува на високите температури како и обично. Оваа намалена изложеност може да ги намали терморегулаторните способности на телото и да го направи помалку ефикасно во управувањето со топлината кога е потребно.
Истото важи и за потењето. Телото се лади преку процесот на потење, што е помалку потребно во климатизираните простори. Долгорочното намалување на потењето може да ја наруши способноста на телото да го користи овој клучен метод на ладење кога е во топла средина. Луѓето кои не се аклиматизирани на горештините имаат поголема веројатност да доживеат топлотен стрес и поврзани здравствени проблеми, пренесува Вечерњи лист.
Сувиот воздух може да ја исуши мукозната мембрана на респираторниот тракт, која вообичаено служи како бариера против бактериите и вирусите, што може да го зголеми ризикот од респираторни инфекции. Кај луѓе со хронични респираторни заболувања, како што се астма и хронична опструктивна белодробна болест (ХОББ), сушењето на воздухот може да ги влоши симптомите како што се бронхоконстрикција и отежнато дишење.
Ако клима уредите не се одржуваат правилно, тие можат да акумулираат бактерии и мувла. Вдишувањето воздух контаминиран со овие микроорганизми може да предизвика респираторни проблеми и алергиски реакции. Една од бактериските болести кои можат да се заразат од неправилно одржуваните клима уреди е легионерската болест која е предизвикана од бактеријата Legionella pneumophila.
Може да се размножува во системи за вода што се користат за воздушно ладење, вклучувајќи кули за ладење и системи за навлажнување. Кога контаминираната вода се распрснува во воздухот преку системите за климатизација, бактериите може да се вдишат, што може да доведе до инфекција. Сепак, важно е да се истакне дека Легионерската болест најчесто се поврзува со големи системи за климатизација и вода во згради како хотели, болници и деловни згради. Можноста за заболување од легионерска болест преку обичните клима уреди за станови е значително помала.
Проблем може да биде и ненадејниот премин од климатизирани простори кон греење. Може да предизвика бронхоконстрикција, особено кај луѓе со астма или хронична опструктивна белодробна болест (ХОББ). Ладниот воздух од климатизираните простори може да ги иритира дишните патишта, а потоа ненадејната изложеност на топол воздух може дополнително да ги иритира, предизвикувајќи кашлање и отежнато дишење.
Ненадејната промена на температурата може да биде стресна за кардиоваскуларниот систем. Луѓето со постоечки срцеви проблеми може да доживеат влошување на симптомите, како што се болка во градите и отежнато дишење. Високите температури ја зголемуваат работата на срцето и оптоварувањето на крвните садови, што може да биде опасно за луѓето со хипертензија или срцеви заболувања.
Користењето климатизери не е евтино бидејќи трошат многу струја. Ова е причината зошто луѓето ретко ги проветруваат просториите што добро ги изладиле.
Недостатокот на свеж воздух поради недоволната вентилација може да доведе до акумулација на јаглерод диоксид и други загадувачи, што може да предизвика проблеми како вртоглавица и намалена концентрација.
Покрај тоа, климатизерите кои не се одржуваат правилно може да станат почва за бактерии и мувла. Вдишувањето воздух контаминиран со овие микроорганизми може да предизвика респираторни проблеми и алергиски реакции. Легионерската болест, предизвикана од бактеријата *Legionella pneumophila*, може да се шири преку системите за климатизација во големи згради, иако ризикот од инфекција од обичните климатизери за домови е многу помал.
Со цел да се намалат негативните ефекти од климатизацијата, важно е правилно одржување и користење на климатизацијата:
Редовно одржување: Чистењето или заменувањето на филтерот на секои неколку месеци и професионалната услуга најмалку еднаш годишно го намалуваат ризикот од бактерии и раст на мувла.
Прилагодување на температурата: Прилагодувањето на температурата на клима уредот на ниво кое е само неколку степени пониско од надворешната температура го намалува стресот врз телото.
Навлажнувачи на воздух: Во климатизирани простории, може да биде корисно да се инсталираат навлажнувачи на воздух за да се спречи сушење на кожата и мукозните мембрани.
Вентилација: Обезбедувањето доволен проток на свеж воздух го намалува ризикот од акумулација на штетни гасови и го подобрува севкупниот квалитет на воздухот.
Правилна насока на воздухот: Воздухот од клима уредот не треба да се насочува директно кон луѓето за да се постигне порамномерна распределба на оладениот воздух.
Климатизираните простории генерално не се штетни за здравјето. Напротив, тие можат да бидат корисни за здравјето и можат да спасат животи, под услов правилно да се користат и одржуваат клима уредите. Како и кај сите технологии, клучот е умереноста и правилната употреба. Клима уредите, кога се користат одговорно, се незаменливо средство во борбата против екстремните горештини и нивните негативни ефекти врз здравјето.