Тешките животни настани – несреќи, разводи и сериозни трауми – често се случуваат во годините непосредно пред појавата на разни видови рак.
Со зголемувањето на нивото на стрес и очекувањето повеќе луѓе да се разболат за една третина – на четири милиони до 2030 година – некои експерти сега велат дека новите докази за ефектите од стресот врз телото значат дека не би било изненадувачки ако постои врска помеѓу стресот и ракот.
Влијанието на стресните хормони врз ракот
Професорката Мелани Флинт од Универзитетот во Брајтон, која го проучува влијанието на хормоните на стрес врз ракот, вели:
„Има голем напредок во оваа област и не мислам дека можеме да го исклучиме придонесот на стресот во развојот на ракот. Моето мислење е дека стресот навистина придонесува – и за појавата на ракот и за неговото ширење откако ќе се појави – но тој е фактор што придонесува, а не нужно директна причина.“
Некои студии што следеле големи популации со текот на времето се чини дека ја поддржуваат оваа идеја.
Едно 15-годишно истражување спроведено на 10.000 жени во Финска покажа дека оние кои доживеале длабока тага имале поголема веројатност да развијат рак на дојка во рок од пет години.
Изложеноста на стрес на работното место е поврзана со поголем ризик од рак на простата кај мажи под 65 години и – иако во помала мера – рак на дојка кај жени.
Може да го потисне имунолошкиот систем
Меѓутоа, други слични студии – вклучувајќи ги и анализи на докази со највисок квалитет – не покажуваат никаква поврзаност. Дел од проблемот, според професорот Тревор Греам, директор на Центарот за еволуција и рак при Институтот за истражување на ракот, е тоа што стресот често оди рака под рака со други однесувања кои исто така го зголемуваат ризикот од рак.
„Стресниот живот често се поврзува со многу други фактори на ризик за рак, како што се пушењето, прекумерната консумација на алкохол, физичката неактивност и нездравата исхрана, па затоа е тешко да се одреди која е вистинската причина“, објаснува тој.
Познато е дека стресот предизвикува голем број ефекти врз телото – особено ако е хроничен.
„Стресот предизвикува ослободување на хормонот на стрес кортизол. Стресот и кортизолот можат да го потиснат имунолошкиот систем“, вели професор Флинт.
Научниците, исто така, се обиделе да го имитираат ефектот на стресот врз клетките во лабораторија, покажувајќи дека стресот може да ја оштети ДНК-та и да предизвика промени во клетките кои, доколку се реплицираат, можат да се претворат во рак.
Но, бидејќи стресот е тешко верно да се претстави во лабораториски услови, тој можеби не е сигурен показател за тоа што навистина се случува во човечкото тело, нагласува професор Греам, пишува „Дејли меил“.