Уставните амандмани ќе ги подготват најпознатите експерти за правни прашања, изјави во четврток премиерот на Северна Македонија, Димитар Ковачевски, зборувајќи за важноста на нивното одобрување, пред да бидат испратени на одобрување во Собранието.
Тој рече дека опозицијата може да предложи и уставни експерти да се вклучат во расправата за изготвување амандмани од кои зависи натамошниот процес на европска интеграција на Северна Македонија.
Треба да се направат промени за вклучување на бугарското малцинство во преамбулата на македонскиот Устав, како државотворен народ, како што е предвидено во договорот со Бугарија, врз основа на она што е познато како „француски предлог“ за решавање на спорови меѓу двете држави за македонскиот идентитет, јазик и историските разлики.
„Во фаза сме на формирање на експертската група, со цел да подготвиме амандмани за да се информира целото мислење што ќе менуваме во нашиот Устав. Во него нема да ги вклучиме само Бугарите, туку и другите заедници кои може да бидат заинтересирани. Во овој процес се поканети и опозициските партии со експерти, иако знаеме дека не учествуваат во ниту еден процес, освен што напорно работат да уништат се и да ја блокираат европската иднина на нашата држава“, рече Ковачевски.
По подготовката на амандманите, во Собранието ќе има расправа за нивно одобрување, а премиерот Ковачевски рече дека се надева оти тие ќе бидат одобрени со две третини од гласовите, како што предвидува Уставот.
Парламентарното мнозинство во моментов ги нема потребните 80 пратеници од 120 колку што брои Собранието, па затоа бара поддршка од опозицијата.
Опозицијата, пак, не само што ја одби поканата да учествува со експерти во уставната расправа, туку уште еднаш побара распуштање на Собранието и организирање предвремени парламентарни избори.
Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, рече дека ниту еден пратеник од опозицијата нема да ги поддржи измените и дека поминало времето, според него, кога на пратениците им се заканувале дека ќе дејствуваат спротивно на нивната волја.
„Имаме проблем и тој може да се реши само со предвремени избори. Секој од нас мора да даде аргументи дека треба или не треба да се прават уставни измени, а народот понатаму ќе одлучи. Овој проблем нема да се реши со ставање пиштол на некого во глава или фаќање за уво и кажување како да постапи. Ви гарантирам дека ниту еден пратеник на опозицијата нема да ги поддржи измените“, рече Мицкоски.
Опозицијата рече дека не е против вклучувањето на бугарското малцинство во Уставот, но бара гаранции доколку со тоа се стави крај на барањата на Софија, која во ноември 2020 година со вето го блокираше почетокот на преговорите за европско членство на Северна Македонија поради нерешени спорови.
Коментирајќи го ставот на опозицијата, министерот за надворешни работи, Бујар Османи, кој е и портпарол на Демократската унија за интеграција (ДУИ), рече дека уставните измени треба да се направат онака како што се во интерес на државата и нејзиниот граѓани.
„Измената на Уставот е важна за продолжување на преговарачкиот процес со ЕУ. Треба да постигнеме консензус. Треба да седнеме и да ги ставиме на маса сите аргументи за и против уставните измени и да постигнеме договор врз основа на државните интереси, кои се над партиските. Убеден сум дека во секоја дебата, било да е експертска или политичка партија, ќе доминираат аргументите дека уставните измени треба да се направат онака како што се во наш интерес“, изјави Османи.
Дебатата за уставните измени се одвива додека истражувањата на јавното мислење покажуваат опаѓање на интересот на граѓаните за европската интеграција на Северна Македонија, особено за македонската заедница.
Истражувањето спроведено од Институтот за демократија и Фондацијата Конрад Аденауер покажа дека две третини од испитаниците се против уставните измени, што говори за раст на евроскептицизмот.
На прашањето како би гласале доколку има референдум за членството на земјата во ЕУ, 64 отсто одговориле дека се за интеграција, што е за околу 20 отсто помалку отколку во 2014 година кога поддршката за ЕУ достигна над 80 отсто.
Директорот на канцеларијата на Фондацијата Конрад Аденауер во Скопје, Даниел Браун, рече дека овие бројки се резултат на односот на Бугарија кон Северна Македонија, но додаде дека македонските политичари треба да имаат хармонизиран однос кон надворешната политика и кон ЕУ, во која доверба во европската интеграција не треба дополнително да се намалува.