„Треба да постигнат договор за да не постигнат договор подоцна.“ – Вака поранешниот вицепремиер и министер за надворешни работи Никола Димитров го коментираше предлогот на неколку европски престолнини за промена на процесот на донесување одлуки за прием на земјите кандидати во Европската Унија во интервју за „Слободен печат“.
Според него, за Македонија би било корисно и забрзување на процесот на пристапување, а како што е предложено, ова би можело да се постигне преку користење на квалификувано мнозинство за меѓутехнички чекори, наместо консензус на сите земји-членки.
„Целата оваа работа првпат ја започнаа Германија и Словенија во јануари 2024 година, и очигледно процесот стигна до точка каде што претседателот на Европскиот совет, Антонио Коста, го покрена прашањето за време на неформалниот самит на ЕУ во Копенхаген и вети дека ќе го отвори повторно на следниот официјален самит. Прашањето што сега се поставува е во каква форма ќе биде презентиран самиот предлог, а најчестата варијанта е да се дозволи отворањето на групите и поглавјата да се прави со квалификувано мнозинство наместо со консензус. Сепак, има многу точки и има многу земји кои се мотивирани само од своите интереси. Колку повеќе точки елиминирате, толку поголема услуга ќе им направите на земјите кандидати за членство во Унијата“, објаснува Димитров.
Тој нагласува дека напуштањето на консензусот за проширување, каде што е можно, и воведувањето на квалификувано мнозинство, би отстранило една од најголемите пречки – ветото, односно штетната билатерализација на целиот процес.
Успехот на оваа клучна реформа, верува тој, ќе ги намали шансите за застој, што ќе биде голем поттик за процесот.
„Но, дури и ако нема конечен успех, фактот дека дури и претседателот на Европскиот совет, Антонио Коста, ја турка иницијативата напред е сам по себе корисен, бидејќи ја комплицира позицијата на оние земји-членки што ја блокираат од причини што немаат никаква врска со Копенхашките критериуми“, вели Димитров.