Глин Симонс погледнал низ прозорецот на автомобилот што го возел со својот пријател до Тулса, Оклахома, и гледал во ноќното небо, полно со ѕвезди.
Станува збор за глетка која овој 70-годишник не можел да ја види цели 48 години, кои ги поминал во затвор за убиство што не го направил.
„Променливите годишни времиња, есенските лисја, тоа се едноставни работи што не можете да ги имате во затвор… Не можете да уживате во нив или да ги гледате. Тоа е многу возбудливо“, изјави Симонс за Би-Би-Си.
Симонс беше ослободен во јули 2023 година, а во декември беше прогласен за невин за убиството на Каролин Сју Роџерс во 1974 година. Тоа е забележано како најдолга издржана казна, а осудениот бил невин.
Окружниот суд утврди дека обвинителите не ги предале сите докази на бранителите, вклучително и клучниот сведок кој ги идентификувал другите осомничени.
Симонс имаше 22 години кога беше осуден на смрт со Дон Робертс во 1975 година, што подоцна беше заменето со доживотен затвор.
Американецот зборуваше за својата новопронајдена слобода, за борбата со ракот во четврта фаза и надежта што не ја изгубил во текот на сите тие години зад решетки.
„Кога си невин, тоа ти помага да ја задржиш вербата. Ќе излажам ако кажам дека не ја изгубив вербата, и тоа повеќе од еднаш. Но, тоа е како гумена лента, ја растегнуваш и се враќа назад. ” рекол.
Свесно непочитување на правдата
Во јануари 1975 година, Симонс беше еден од неколкуте луѓе уапсени на забавата под обвинение за лажни грабеж.
Тој бил одведен во полициска станица каде стоел на линијата за идентификација во случај на убиство извршено еден месец претходно при грабеж на продавница за алкохол во предградието на Оклахома Сити. Продавачката била застрелана во главата, а убиецот не бил пронајден.
„Само што наполнив 21 година, немав искуство со судството. Не знаев дека имам право на адвокат, да одбијам. Немав идеја“, рече тој.
Една жена, која исто така беше застрелана за време на грабежот, требаше да ги идентификува напаѓачите, но таа воопшто не покажа на Симонс, туку на уште најмалку тројца други осомничени мажи.
И покрај сè, иако Симонс рече дека бил во Луизијана за време на убиството, тој беше осуден на смрт.
„Не би рекол дека тоа е грешка. Тоа беше намерен чин. Свесно непочитување на правдата“, рече тој.
Во тоа време, расизмот сè уште беше многу очигледен во Оклахома, а полицијата имаше заостанати случаи.
Според статистичките податоци, црнците во Америка имаат 7,5 пати поголема веројатност да бидат неправедно осудени за убиство отколку белците.
Симонс рече дека имало денови кога го изгубил умот. Имал напади на паника, а како што стареел, изгубил надеж дека дамката некогаш ќе биде отстранета од неговото име.
Потоа доби уште лоши вести. Една година пред да биде ослободен, му бил дијагностициран рак на црниот дроб.
Тој бил на листа на чекање, но не успеал да прими хемотерапија додека бил во затвор, а за тоа време се појавиле метастази.
– Мојата борба за ослободување тогаш се засили. Почнуваш да ја губиш вербата, но тоа никогаш не трае долго во мојот случај – рече тој.
Горчлива слобода
Уште кога бил слободен човек, Симонс е обземен од многу емоции, од кои најсилна е благодарноста.
Божиќ го поминал со синот, трите внуци и седумте правнуци.
„Беше прекрасно. Сè што направивме, го направивме за прв пат“, рече тој.
Но, и тој се чувствува огорчен за изгубените години.
Не добил извинување од државата Оклахома.
Погрешно осудените граѓани кои одлежуваат во Оклахома можат да бараат компензација до 175.000 долари, што е околу 3.600 долари за секоја година што Симонс ја поминал зад решетки.
Тој смета дека е малку веројатно дека пари ќе слетаат на сметката во следните неколку години.
Во меѓувреме, за Симонс беа собрани 326.000 долари, со поединечни анонимни донации во вкупна вредност од 30.000 долари.
Симонс вели дека сака да го помине остатокот од својот живот раскажувајќи ја својата приказна за реформирање на правосудниот систем, но би сакал и малку да патува.
Бев крајно затворен, сега сакам да бидам крајно слободен“, рече тој.
Како што заклучил, не сака да се акумулираат чувства на горчина, гнев или огорченост.
„Морате да го регулирате или ќе ве изеде, тоа што е направено не може да се поправи, затоа не очајувам“, рече тој.