Белата куќа ги отфрли коментарите на Доналд Трамп дека ќе ја охрабри Русија да ги нападне сојузниците во НАТО кои не ги исполнуваат своите финансиски обврски како „страшни и непромислени“.
На предизборниот митинг во Јужна Каролина во саботата, Доналд Трамп кажа дека кога бил претседател, му рекол на лидерот на НАТО дека ќе ја охрабри Русија да прави што сака со оние кои ја прекршиле обврската да трошат два отсто од БДП за Армијата.
„Еден од претседателите на една голема земја стана и кажа: ‘Па, господине, ако не платиме и Русија не нападне, ќе не заштитите ?’ Реков: Не плативте. Не, не би ве заштитил. Всушност, би ги охрабрил да прават што сакаат“, посочи Доналд Трамп.
„Поттикнувањето на инвазијата на нашите најблиски сојузници ја загрозува американската национална безбедност, глобалната стабилност и нашата економија“, соопшти Белата куќа.
Не толку одамна, многу Американци – а особено повеќето републиканци – би сметале дека секој што поддржува такво гледиште е малку повеќе од пореметен антиамерикански фанатик, пишува американскиот магазин Atlantic, повикувајќи ја тамошната јавност остро да го осуди изливот на Доналд Трамп. Ова не е само уште еден испад на „сериски лажго“: лидерот на една од двете главни американски политички партии штотуку му сигнализираше на Кремљ дека, доколку биде избран, тој не само што ќе одбие да ја брани Европа, туку и со задоволство би го поддржал Владимир Путин за време на Третата светска војна, пишува Atlantic.
Ставот на Доналд Трамп за НАТО е добро познат: долго пред да стане претседателски кандидат, тој го доведе во прашање. Тој еднаш напиша за Европејците дека нивните конфликти не вредат американски животи.
„Повлекувањето од Европа ќе заштеди на оваа земја милиони долари годишно“, истакна еднаш Доналд Трамп.
Како претседател, Доналд Трамп многупати се закануваше дека ќе се повлече од НАТО, вклучително и на Самитот на НАТО во 2018 година, потсетува Atlantic. Во својот мандат од 2017 до 2021 година, Доналд Трамп ги критикуваше членките на НАТО кои не ја исполнуваат обврската да издвојат два отсто од БДП. А во неговата нова кампања тоа е една од главните теми. Politico минатата недела откри дека Доналд Трамп во 2020 година и рекол на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, дека САД нема да застанат во одбрана на Европа доколку таа биде нападната.
Бидејќи американскиот Конгрес сè уште ја блокира помошта од 60 милијарди долари за Украина, лидерите во Европа се повеќе се свесни дека не можат да сметаат на помошта од САД како порано. Доналд Трамп не се врати во Белата куќа, но се врати на власт, пишува германски Spiegel.
„Неговите републиканци го блокираат понатамошното финансирање на Украина бидејќи тој тоа го сака. Она што претходно се зборуваше само како можност, или сакаше да биде потиснато, одеднаш стана реалност: Европа е оставена сама на себе. Одлуката на американскиот Сенат го доведува во прашање трансатлантското партнерство кое обезбеди мир и слобода во Европа од крајот на Втората светска војна, прво само во западниот дел, а подоцна и во земјите од поранешниот Варшавски пакт. Ова партнерство се засноваше на договор: Американците воено ја штитат Европа, а Европејците за возврат го признаваат правото на Вашингтон на политичко лидерство, и покрај сите нивни разлики. Доналд Трамп сега го откажа овој договор“, пишува германскиот весник.
Изгледите Доналд Трамп повторно да стане претседател ги натера германските функционери и многу од нивните колеги од НАТО неформално да дебатираат дали речиси 75-годишната структура на Алијансата може да опстане без САД во нејзиниот центар, пишува New York Times. Во серија интервјуа, германскиот министер за одбрана Борис Писториус ги предупредува Германците дека треба да се подготват за децениски конфликт со Русија и да ја зајакнат Армијата во случај Владимир Путин да не планира да застане во Украина.
Генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, во саботата ја повика Европа да го зголеми производството на оружје.
„Ако Владимир Путин победи во Украина, нема гаранција дека руската агресија нема да се прошири во други земји. Мораме да се подготвиме за конфликт кој може да трае со децении“, изјави Јенс Столтенберг.
Пред клучниот состанок на министрите за одбрана на НАТО на 15. февруари во Брисел и на втората годишнина од руско-украинската војна, Јенс Столтенберг инсистира дека „мора брзо да ја реконструираме и прошириме нашата индустриска база, да ги зголемиме испораките во Украина и да ги надополниме сопствените залихи“.
Од руската инвазија на Украина, европските земји инвестираат многу повеќе во одбраната. Во саботата, членките на ЕУ преговараа за олеснување на фискалните правила, така што новото задолжување ќе биде помалку строго ограничено. Договорот допрва треба да биде официјално изгласан. Медиумите од Полска објавија дека е усвоен предлогот на Полска дека трошоците за одбрана не треба да бидат вклучени во пресметката на дефицитот. Поради стравот од ширење на војната во Украина, Полска во голема мера го зголеми финансирањето на Армијата, така што во 2023 година достигна 3,9 отсто од БДП. Повеќе од САД, кои во 2023 година потрошиле 3,49 отсто од својот БДП за воени цели. Втора по апсолутен износ е Велика Британија со 2,07 отсто, покажуваат податоците. Земјите што граничат со Русија инвестирале повеќе од два отсто во Армијата; Финска и три балтички земји, потоа Романија, Унгарија, Словачка и Грција. Со големи дополнителни инвестиции Германија достигна само 1,57 отсто од БДП, но по апсолутен износ е на третото место, веднаш зад САД и Велика Британија.