Ништо од тоа што го кажа не може да биде оправдување, но тој не можеше ниту да даде јасно објаснување.
На 10. октомври, Муса Абу Марзук, висок член на политбирото на Хамас, прифати едночасовно интервју со новинар од Economist во изолирана зграда во Доха, главниот град на Катар. Три дена претходно, палестинска исламистичка група го изврши најтешкиот напад во историјата на Израел и масакрира повеќе од 1.200 луѓе.
Израел возврати и повеќе од 900 Палестинци беа убиени во воздушни напади. Израелската Армија се подготвува за можна копнена инвазија на Појасот Газа. Следните недели ќе донесат повеќе крвопролевање на двете страни, а можеби и крај на владеењето на Хамас во Појасот Газа. Сепак, и покрај тоа што овој момент е клучен за неговиот народ, Муса Абу Марзук не кажа многу повеќе од она што лидерите на Хамас го зборуваа со години претходно.
Сепак, три работи се истакнаа. Прво е речиси целосната неподготвеност да се признае дека Хамас уби невини цивили. Според Муса Абу Марзук, групата Хамас „ги почитува сите меѓународни и морални закони“, а нејзината главна цел биле „воените цели“. Но, приказните што се појавија од јужен Израел каде милитантите одеа од врата до врата и колеа многу Израелци во нивните домови – кажуваат поинаку.
Што се однесува до 260-те убиени цивили на музичкиот фестивал, Муса Абу Марзук вели дека тоа било „случајност“. Вели дека младите кои им танцувале на напаѓачите можеби изгледале како војници на одмор. Ова тврдење е толку смешно што изгледа како да ја користи оваа теза за да се пофали со злосторството, наместо да се обиде да ја прикрие вистината.
Без оглед на нивните политички ставови, повеќето луѓе ширум светот беа згрозени од сцените на масакрот во Израел. Муслиманите укажаа на „хадисот“, збор или изрека на пророкот Мухамед, кој кажал дека борците не треба да убиваат жени и деца, па дури и да сечат дрвја. Хамас, исламистичката група која спроведува побожност, се чини дека нема такво каење: Муса Абу Марзук признава дека некои цивили се убиени, но тврди дека тоа е „одговорност“ на Израел и вели дека тие жртви.
Вториот е чувството дека голем дел од раководството на Хамас воопшто не знаело за плановите за нападот. На прашањето дали знаел за тоа однапред, Муса Абу Марзук одговара дека не бил информиран:
„Не, не го знаевме времето на нападот“.
Но, тоа не е изненадувачки. Бидејќи е многу тешко да се влезе и излезе од Појасот Газа, Хамас претпочита да задржи некои од своите политички лидери во странство. Отсекогаш постоела тензија помеѓу внатре-групите и надвор-групите. Оние во Појасот Газа со презир гледаат на разгалените сонародници кои уживаат во хотели со пет ѕвездички во Доха.
Таа тензија се зголеми само од 2017 година, кога Јахја Синвар беше избран за водач на групата во Појасот Газа. Заедно со Мухамед Деиф, воениот командант на Хамас, и неколку други тврдокорни лидери, од кои повеќето се исто така во Појасот Газа, тој ја консолидираше моќта во групата и го маргинализираше нејзиното иселено крило.
Муса Абу Марзук, исто така, ги отфрла медиумските извештаи дека Иран го дизајнирал или помогнал во планирањето на нападот.
„Иран нема никаква врска со оваа ситуација“, тврди тој.
Но, со право може да се биде скептичен за тоа тврдење. Иран му дава финансиска и воена поддршка на Хамас, кој сигурно имал некаква врска со ова. Сепак, и претставници на Хамас и портпарол на израелската Армија негираат дека Иран го наредил или организирал нападот.
Трето, и најразбирливо, е недостатокот на каква било визија. Како одговор на прашањето што сакал да постигне Хамас, Муса Абу Марзук ги набројувал „злоделата“ на Израел: заземање земјиште, изградба на нелегални населби…
„Тие ги затворија сите врати и предизвикаа неуспех на решението за две држави“, вели тој.
Не греши кога зборува за секојдневните злоупотреби и понижувања поради окупацијата, ниту за улогата на Израел во уништувањето на мировниот процес. Но, тој не може да објасни како убиството на стотици цивили може да ја подобри ситуацијата на Палестинците.
Тој е категоричен во некои детали: Хамас, тврди тој, нема да ги егзекутира заложниците, ниту пак да ослободува израелски цивили. Сè уште е рано да се зборува за размена на затвореници.
Но, како што продолжува разговорот, тој се повеќе навлегува во заговори и фантазии.
„Израелците треба само да заминат и да се вратат во своите татковини. Сите тие имаат двојно државјанство“, вели тој.
Но, тоа не е точно бидејќи повеќето Израелци се родени во Израел и немаат друг пасош. Тој го пофали нападот на 8. октомври во Александрија, во кој египетски полицаец уби двајца израелски туристи и ги повикува сите Арапи и муслимани да помогнат во ослободувањето на Ерусалим и Палестина. Тој го нарекува Израел „западен проект“ кој еден ден ќе исчезне.
Акциите на Хамас на 7. октомври го променија регионот. Сепак, реториката на Хамас изгледа замрзната во времето: речиси идентичен јазик се слушаше од безброј функционери во последните 15 години. Победата е секогаш неизбежна, а дотогаш два милиони Палестинци во Појасот Газа ќе ја живеат својата судбина. Но, многумина приватно ќе ви кажат дека не веруваат во Хамас. Но, тие живеат во авторитарна еднопартиска држава која не дава никакви шанси за промена на раководството.
Со години Израел грешеше кога мислеше дека Хамас изгубил интерес за конфликт од големи размери. Но Хамас сега се чини дека ја направи истата грешка. Во еден момент, Муса Абу Марзук се чинеше дека ја отфрли можноста за сериозна израелска офанзива во Појасот Газа.
„Знаеме дека се кукавици“, вели тој и додава: „Знаеме дека не можат да се борат рака до рака“.
Токму оваа лоша погрешна пресметка сега може да ја загрози моќта на Хамас.