Ситуацијата на руско тло во последно време е прилично турбулентна. Конфликтот меѓу првиот човек на групата Вагнер, Евгениј Пригожин, и военото раководство трае со месеци, а најновите „опипливи“ инциденти повторно креваат прашина помеѓу елитите на Кремљ.
Имено, откако беспилотните летала над самиот Кремљ беа уништени во сè уште нерешениот инцидент, руските дисидентски групи – кои се бореле на страната на Украина и имаат за цел да го соборат претседателот Владимир Путин и неговиот режим – го нападнаа регионот Белгород, а потоа дојде до голем конфликт со руските безбедносни сили.
Москва тврди дека биле убиени десетици членови на вооружени формации на дисидентите. Во исто време, како што истакнаа експертите во последните месеци, Владимир Путин толку ретко зборува за стратешки теми што може да се добие впечаток дека воопшто не го интересира иднината. Експертите сугерираат дека зад молкот на Владимир Путин стои очекувањето дека надворешнополитичката динамика ќе се промени во негова корист, што би му овозможило да се врати на разговорите за стратешките цели на Кремљ.
Според експертите, иако очекувањата на рускиот претседател не треба да се сметаат за целосно неосновани, можно е наскоро руската политичка елита да го изгуби трпението поради пасивниот пристап на Владимир Путин.
На едно ниво, рускиот претседател беше исклучително активен – тајно управуваше со воените напори и јавно преправајќи се дека е ангажиран во рутински работи, од економски состаноци до пуштање трамвајска линија во окупираниот украински град Мариупол. Сепак, нема повеќе претседателски иницијативи за приспособување на земјата кон новата реалност на војната и сето она што таа го подразбира.
Владимир Путин тврдоглаво остана невклучен во овој поглед, и покрај нападите со беспилотни летала врз Кремљ, војната на Евгениј Пригожин против Министерството за одбрана на Русија, па дури и очекуваната и претстојната контраофанзива на Украина. Наместо тоа, тој претпочита да држи предавања за историја и да нуди оптимистички проценки за економските перспективи на Русија.
Сепак, тоа не значи дека навистина ништо не се случува во Русија туку сосема спротивно.
Но, според експертите, она што се случува има многу помалку врска со плановите или стратешките интереси на Владимир Путин, отколку со корпоративните интереси на одделни оддели и актери. Она што се случува во голема мера е одговор на влошените околности со кои се соочува Русија.
Како пример, тој ја наведува дигитализацијата на рускиот систем за издавање огласи за регрутација, потег што беше принуден поради тешкотиите со регрутирањето за време на војната и во обид да се направи системот самоодржлив во услови на брзо растечки геополитички ризици и страв на поразот.
Репресивната инерција и самовозвишувањето на моќните институции како ФСБ, Министерството за одбрана и Министерството за финансии на Русија поттикнаа многу неодамнешни државни одлуки, вклучително и враќање на идеологијата на политичкиот и јавниот дискурс. Министерот за правда Константин Чуиченко отворено зборуваше за можноста за воведување нова официјална идеологија која ќе се прошири на образованието, киното, театарот и литературата. Овој процес долго време е надвор од директна контрола на Владимир Путин и сега се одвива независно од него, иако со негова пасивна согласност.
Во овие прашања, како и во други важни дискусии, гласот на Владимир Путин отсуствува.
Некои од тие прашања се – дали треба да се затворат границите на Русија ? Дали треба да се ограничат правата на оние кои веќе заминале ? Кој е ослободен од мобилизација ? Како ќе бидат казнети оние кои државата ги означува како „странски агенти“ ? Што да се прави со Евгениј Пригожин ? Како државата треба да одговори на инциденти како што се напади со беспилотни летала и обиди за атентат врз „ултрапатриоти“ ?
Експертите посочуваат дека за овие и други прашања се познати ставовите на парламентарците, лидерите на партиите, владините министри, воените блогери и безбедносните служби. Владимир Путин не вели ништо, интервенирајќи само за да преземе чекори како што се повлекување од стратешки важниот Херсон, суспендирање на учеството на Русија во нуклеарниот договор „СТАРТ“ или повлекување од Договорот за конвенционални вооружени сили во Европа. Во своето долгоочекувано обраќање пред Сојузното собрание, рускиот претседател само ги спомна мерките што Владата веќе ги презеде.
Денес, Владимир Путин е речиси единствениот човек во Русија кој повеќе или помалку не се занимава со политика, за разлика од поранешниот претседател и втор човек на рускиот Совет за безбедност, Дмитриј Медведев, претседателот на Државната дума (парламент), Вјачеслав Володин и секретарот на Советот за безбедност, Николај Патрушев, сè до Евгениј Пригожин, провоените воени блогери и телевизиски водители. Се чини дека рускиот претседател се повлече, се посвети на тајни воени и геополитички работи, чии детали малкумина ги знаат.
Сепак, ова не е знак на страв или слабост, сметаат експертите – тоа всушност го одразува растечкиот месијански комплекс на Владимир Путин. Во моментов, практично сите негови политички надежи и планови зависат од надворешни околности и промени надвор од негова контрола. Владимир Путин нема инструменти или ресурси да ја промени ситуацијата во своја полза. Сепак, тој верува дека светот ќе се промени и ќе му донесе капитулација на Киев.
Планот на Владимир Путин е да ја чека она што тој го гледа како неизбежна трансформација на Западот и Украина. Дури и најмалото стравување од украинска контраофанзива отстапи место на верувањето дека малку ќе се промени на бојното поле, освен малите неуспеси што тој е подготвен да ги толерира. Пресметката во Кремљ е дека во отсуство на воена пенетрација, украинската политичка елита ќе се распадне, што ќе доведе до некаква „партија на мирот“, односно капитулација, додека внатрешните поделби ќе го принудат Западот да ја намали воената и политичката поддршка.
Сепак, режимот не е загрозен се додека рејтингот на Владимир Путин е стабилен, а покрај тоа, машинеријата на Владата е сè уште целосно под негова контрола. Сепак, неговата јавна парализа и одбивање да ја преземе одговорноста за решавање на најитните проблеми со кои се соочува Русија не може да не ги направи него и неговите „сали“ политички ирелевантни и да создаде вакуум исполнет со „ултрапатриоти“.