– Северна Македонија, заедно со Албанија, Србија и Босна и Херцеговина, се класифицирани во групата на првите 20 земји во светот со најголем пад на населението, но и како жаришта на депопулација во Европа со ниски стапки на наталитет и поголема емиграција од имиграцијата. Студијата на Армас (2023) процени дека помеѓу 2020 и 2050 година населението на Македонија ќе се намали за 11 проценти, Србија ќе се намали за 19 проценти, Босна и Херцеговина за 18,2 проценти и Албанија за 16 проценти. Првото место на листата на земји во ризик доаѓа не само поради падот на наталитетот, туку и поради високото ниво на миграција што традиционално ги карактеризира земјите од овој регион.
Ниските стапки на фертилитет го истакнуваат напредокот на природната депопулација бидејќи се далеку под прагот од 2,1 деца по жена, што е неопходно за демографска обнова. Под 1,37 во Босна и Херцеговина, 1,47 во Македонија, 1,55 во Албанија, 1,42 во Србија и 1,74 во Црна Гора.
Од друга страна, студијата наведува дека во текот на последните три децении, земјите од Западен Балкан доживеале феномен на емиграција од големи размери, при што Босна и Херцеговина и Албанија се земјите со најголем број мигранти во странство, соодветно 49% и 44% од вкупното население, по што следат Северна Македонија и Црна Гора, соодветно 34% и 21%, додека Србија е земјата со најмал број, 15% од вкупното население.
„Сепак, тоа е регион кој станува сè посиромашен и каде што помладата генерација и нејзината работна сила се селат во странство. Високите нивоа на политичка нестабилност и корупција, изгледите за вработување во однос на подобри плати и услови за работа, но и аспирациите за постигнување повисок животен стандард се фактори кои влијаат врз миграцијата на работната сила, што доведува до тренд на депопулација во Западен Балкан. Ова е особено применливо за младите луѓе кои се соочуваат со тешкотиите на сиромаштијата, невработеноста и социјалната исклученост“, се вели во студијата.
Еден од главните проблеми кога се зборува за емиграцијата од Западен Балкан е недостатокот на добро организиран систем за собирање податоци, што резултира со недостаток на точни и ажурирани податоци за емиграцијата.
„Податоците за миграција се потценети поради недоследни дефиниции на резидентното население низ регионот на Западен Балкан, а малцинствата се погрешно пребројани поради повици за бојкот за време на пописот. Во некои случаи, земјите имаат тенденција да ги кријат или модифицираат официјалните податоци, додека во други, како што е Северна Македонија, земјата едноставно не спровела попис на населението речиси две децении. Покрај тоа, земјите од Западен Балкан немаат официјален регистар на население“, се вели во студијата.
Центарот за истражување и развој на политики спроведува анализа на демографската динамика во Западен Балкан, со посебен фокус на Албанија, Босна и Херцеговина и Северна Македонија. Се собираат примарни податоци, а економското моделирање ќе се користи за да се процени како променливите демографски трендови ќе влијаат врз одржливоста на финансиските, здравствените и системите за социјална заштита.