По повеќе од три и пол години брутална војна во Украина, Европската Унија го скрши долгогодишното табу: санкциите врз рускиот гас.
Блокот долго време применува санкции, кои бараат едногласно одобрување од сите 27 земји-членки, за увоз на руска нафта и јаглен, но го остави рускиот гас недопрен, предизвикувајќи негодување меѓу Киев и источноевропските земји.
Мислењето се промени во петокот, кога Европската комисија за прв пат предложи примена на санкции против рускиот гас, поточно течниот природен гас (LNG), кој денес продолжува да тече во Белгија, Холандија, Франција, Шпанија и Португалија.
„Досега немавме санкции за купување гас од Русија, а тоа сега ќе се промени“, изјави Ден Јоргенсен, европски комесар за енергетика.
„Ситуацијата е толку сериозна. Путин одбива да седне на преговарачката маса. Имаме руски беспилотни летала над територијата на земјите-членки и ова, секако, нема да се одржи. Мора да има последици и затоа го преземаме овој чекор.“
Комисијата претходно презентираше амбициозен план за елиминирање на сите купувања на руски фосилни горива најдоцна до крајот на 2027 година.
Но, поради зголемениот притисок од Доналд Трамп, кој ги повика Европејците да ги прекинат сите енергетски врски со Москва, Брисел презеде чекор за да ги забрза работите.
Доколку биде одобрен, пакетот ќе го донесе крајот на рускиот течен природен гас една година порано, на 1 јануари 2027 година, пишува euronews .
Паралелно, објасни Јоргенсен, ќе продолжи законодавната работа за завршување на постепеното укинување, што постепено ќе ги елиминира сите купувања на руски гас од цевководи и нуклеарно гориво.
Минатата година, блокот потроши околу 21,9 милијарди евра за руска енергија.
„На крајот на краиштата, ова ќе го направи постепеното повлекување на рускиот гас во Европа многу побрзо“, рече Јоргенсен.
Иако планот, кој е трговска политика, бара квалификувано мнозинство за да биде одобрен, новата забрана за руски течен природен гас, што е санкција, бара едногласна поддршка.
Ова значи дека поединечните влади ќе можат да ги повлечат мерките.
Тешки преговори
Сите очи ќе бидат насочени кон Унгарија и Словачка, кои имаат долга историја на вето.
Двете земји без излез на море не купуваат руски течен природен гас (ЛНГ), но сепак добиваат руска нафта преку гасоводот „Дружба“ и руски гас преку гасоводот „Турски тек“.
Унгарија и Словачка започнаа кампања на опозицијата против постепеното исклучување на руската енергија, тврдејќи дека тоа би ја загрозило националната безбедност, би ги зголемило цените за потрошувачите и би предизвикало тужби за компензација од повеќе милијарди евра.
Јоргенсен, кој беше во контакт со двете земји за да ги реши нивните загрижености, изрази надеж дека забраната за руски течен природен гас ќе биде одобрена.
„Се надевам дека сите земји во Европа ќе се согласат дека ситуацијата е уште посериозна отколку што беше порано и дека навистина треба да дејствуваме“, рече тој.
„Направивме многу за да осигуриме дека ниедна земја, вклучувајќи ги Унгарија или Словачка, нема да се соочи со проблеми со безбедноста на снабдувањето или зголемување на цените, бидејќи го диверзифициравме од каде го набавуваме нашиот гас, и сме подготвени, желни и способни да го направиме ова уште повеќе.“
Комесарот потврди дека најновиот пакет санкции нема да го ревидира законското ослободување што им овозможи на Унгарија и Словачка да добиваат сурова нафта од нафтоводот „Дружба“, кој Украина го нападна во август за да ги оштети воените каси на Кремљ.