Не сите земји од ЕУ веруваат дека нападот на Израел врз Иран е легален според меѓународното право, а разликите ќе бидат очигледни кога амбасадорите ќе се сретнат денес во Брисел пред самитот на шефовите на држави и влади следната недела.
Поделбите околу оправдувањето за нападот на Израел врз Иран минатиот петок ќе излезат на виделина меѓу амбасадорите во Брисел денес, попречувајќи ги напорите на ЕУ да најде заеднички одговор на кризата, според извори со кои разговарал „Еуроњуз“.
„Дефинитивно е прашање за кое се дискутира – до кој степен ова право на самоодбрана е прифатливо“, рече извор, пренесува Телеграф.
ЕУ во саботата издаде соопштение во кое ги повикува „сите страни да го почитуваат меѓународното право, да покажат воздржаност и да се воздржат од преземање понатамошни чекори што би можеле да доведат до сериозни последици, како што е можното испуштање на радиоактивен материјал“.
Извори блиски до дискусијата велат дека „голем“ дел од дискусиите меѓу земјите-членки бил дали ЕУ треба да изјави дека „Израел има право да се брани“ во контекст на нападите врз Иран.
Околу 15 земји-членки, вклучувајќи ги Австрија, Чешка, Франција, Германија, Унгарија, Италија и Холандија, сакаа да ја додадат оваа линија, но тоа не беше едногласно усвоено.
Неколку други земји сметаа дека нема доволно докази дека Израел има право според меѓународното право да ја започне својата офанзива против Иран.
Според меѓународното право и Повелбата на ОН, државата може да го оствари своето право на самоодбрана во случај на вооружен напад или непосреден напад. Секоја неопходна акција мора да биде и пропорционална.
Не постои консензус за тоа дали нападите се оправдани преку правото на самоодбрана.
Израел вели дека серијата напади е превентивен потег за да се спречи Иран да се стекне со нуклеарно оружје.
Прашањето ќе биде разгледано од амбасадорите во Брисел во четврток и е точка на дневен ред на самитот на шефовите на држави и влади на ЕУ следната недела.
Нацрт-заклучоците за тој прв самит, до кои дојде „Еуроњуз“, во моментов не содржат формулација во врска со ставот на Советот на ЕУ за конфликтот меѓу Израел и Иран.
Во меѓувреме, извори од ЕУ изјавија за „Еуроњуз“ дека биле „изненадени“ од твитот на претседателот на Комисијата во кој објави имплицитна поддршка за нападите на Израел врз Техеран.
Пораката од Урсула фон дер Лајен отиде подалеку од договорената изјава на Европскиот совет, кој е гранка на ЕУ со овластување за водење надворешна политика.
Урсула фон дер Лајен напиша на Твитер: „Разговарав со претседателот Херцог за ескалацијата на ситуацијата на Блискиот Исток. Го повторив правото на Израел да се брани себеси и својот народ.“
„Немаше консензус да се каже дека Израел има право да се брани, но фон дер Лајен сепак го кажа тоа“, рече друг дипломатски извор.
„Таа го виде договорениот текст и потоа ја даде својата изјава“, рекоа тие.
„Да бидам искрен, беше разочарувачки“, рече дипломатот.
„Претседателката го разјасни својот став, нејзиниот став веќе е сосема јасно изнесен од изјавата на лидерите на Г7 за развојот на настаните во регионот“, рече портпаролот на фон дер Лајен кога беше прашан за разликата помеѓу официјалната изјава на ЕУ и онаа на претседателката на Комисијата.