ЕУ сака целосно да престане да купува руски гас: Државите се плашат од последиците од раскинувањето на договорот

Во вторник, Европската Унија ќе објави план за постепено укинување на преостанатите гасни врски со Москва, но во отсуство на санкции, на купувачите ќе им биде тешко да ги раскинат договорите за гас користејќи законски опции како што е виша сила.

Околу 19 проценти од гасот во Европа сè уште доаѓа од Русија, преку гасоводот Турски тек и испораката на течен природен гас (LNG), а Европската Унија има необврзувачка цел да престане да увезува фосилни горива од Русија до 2027 година.

Европската комисија разгледува законски опции што би им овозможиле на европските компании да се повикаат на виша сила и да ги раскинат договорите за руски гас без да се соочат со казни, како и мерки што би им забраниле на компаниите да склучуваат нови договори, изјави висок функционер на ЕУ минатиот месец.

Адвокатите и аналитичарите велат дека е малку веројатно дека ќе биде прифатена поголема сила, со оглед на трите години што поминаа откако ЕУ вети дека ќе го прекине увозот на руски гас.

Правните експерти сметаат дека воведувањето санкции врз увозот на руски гас е најефикасната мерка за постепено укинување на рускиот гас.

Тоа би барало едногласно одобрување од сите 27 земји-членки на ЕУ, но Словачка и Унгарија се обидоа да одржат блиски политички и деловни врски со Русија, а Унгарија вети дека ќе ги блокира енергетските санкции.

Од почетокот на војната во Украина, „Газпром“ и европските компании покренаа судски постапки и контратужби поради прекршени договори за гас и неплатени плаќања.

Врз основа на судските документи, Ројтерс проценува дека овие спорови вредат околу 18,5 милијарди евра (21 милијарда долари).

Договорите со руската гасна компанија „Газпром“ вклучуваат клаузули „земи или плати“, кои бараат од клиентите кои одбиваат испораки на гас сепак да платат до 95 проценти од договорените количини.