Ниту една земја во светот моментално нема толку санкции како Русија. Пред војната имаше 2.500 такви, додека сега се додадени повеќе од 11.000. Овие санкции ги воведоа, меѓу другите, Европската унија, земјите од Г7, Австралија и Швајцарија. Се изрекуваат санкции против физички лица, деловни филијали или институции во земјата.
Повеќе од илјада странски компании ја напуштија Русија за една година.
Претседателот Владимир Путин пред неколку дена извика дека „ако го изгубите нашиот пазар, ќе претрпите големи загуби. Ова е ваша одлука“.
„Ако некој верува дека сè овде ќе пропадне и ќе пропадне – не, ништо не се срушило, ниту пропаднало“, додаде тој.
Список на срам
„Руските производи, стоки и услуги треба да станат предмет на нашата национална гордост. Овие стоки и услуги не треба да бидат успешни само на домашниот пазар, туку секако и на меѓународните пазари“, нагласи Путин.
Но, не може да стане збор за целосно повлекување на западните компании од Русија.
„Списокот на срамот“, објавен од професорот по економија на Универзитетот Јеил, Џефри Соненфелд, наведува кои компании ја напуштиле Русија, а кои останале активни во земјата.
Бројот на странски туристи е намален за 96 отсто
Во главниот град на Русија, на пример, западните санкции не се веднаш видливи за туристите. Логоата на многу западни фирми се заменети со руски знаци, кои изгледаат слично.
Проблем е и туризмот – бројот на странски посетители е намален за 96 отсто. Наместо пет милиони туристи, колку што имаше една година пред корона вирусот, минатата година, според официјалните податоци на Туристичката асоцијација на Русија, оваа земја ја посетиле само 200 илјади посетители.
Ако ја погледнете листата на санкции на ЕУ која постојано се проширува, можете да видите дека тие вклучуваат машини и возила, луксузни стоки и оружје, висока технологија, воздушна опрема и технологија за експлоатација на нафта. Табу се и гранките за давање услуги како ревизија, ИТ сектор, консултантски и даночни совети, како и рекламирање.
Европскиот воздушен простор е затворен за руските авиокомпании и рутите за повеќето руски и белоруски карго превозници. Централната банка на Русија и повеќето комерцијални банки се отсечени од меѓународните текови на пари.
Недостаток на технологија за енергетскиот сектор
Минатото лето претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен даде пример за успехот на санкциите, што на многумина им изгледаше чудно.
„Руската армија зема чипови од машини за перење или фрижидери и ги вградува во воена опрема бидејќи нема полупроводници“, рече таа.
„Санкциите работат бавно, но делуваат“, вели рускиот експерт за гас Ерик Војдте од Граѓанскиот институт во Дизелдорф, додавајќи дека има недостаток на технологија поради санкциите.
„Русија е многу зависна од оваа технологија“, тврди тој.
Друг пример е автомобилската индустрија.
„Компонентите како ABS или воздушното перниче повеќе не се достапни. Тоа значи, на пример, дека Русија ги намалува стандардите. Се разговара и за враќање на стандардот Еуро2, кој се применуваше во Германија во 90-тите години“, додава рускиот стручњак.
Голем минус во државниот буџет
Производството на автомобили во Русија минатата година падна за речиси 70 отсто, што е најниско ниво во историјата.
Дури и санкциите против нафтената индустрија, кои неколкупати беа заострени, се чини дека функционираат. Во јануари рускиот државен буџет имаше дефицит од 23 милијарди евра, па беше принуден да започне со продажба на резервите на злато.
Сепак, руската економија се покажа како посилна од очекуваното на почетокот на санкциите. Значи, колку се успешни санкциите?
Војдте во моментов не ги смета за многу успешни.
„Санкциите предизвикаа значителна загуба на богатството на населението, додека високата класа, олигарсите, богатите сè уште можат да си дозволат западни производи. Тие наоѓаат начин да патуваат се додека не се на црната листа, иако има многу исклучоци“, тврди Војдте.
Се чини дека руската влада не сака да го промени курсот.
„Путин во моментов не е одвратен од санкциите. Од западна гледна точка, санкциите сè уште не го донесоа посакуваниот успех – крај на руската агресија против Украина“, заклучува тој.