Европа е сè повеќе уморна од трговските закани на американскиот претседател Доналд Трамп и размислува да погледне кон исток наместо кон запад за партнери кои се подготвени да играат според правилата, пишува Политико.
Тарифите на Трамп, кои би можеле да се зголемат до 50 проценти од 9 јули доколку ЕУ и САД не успеат да постигнат трговски договор, го тестираат трпението и решителноста на претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен.
Нејзината реакција се чини дека е обид да се натера ЕУ да се здружи со CPTPP, пацифичка трговска група во која членуваат земји како Јапонија, Австралија, Канада и Мексико.
Заедно, 39-те земји на ЕУ и Сеопфатниот и прогресивен договор за Транстихоокеанско партнерство (CPTPP) сочинуваат 30 проценти од светската трговија.
Формирањето на оваа коалиција, според застапниците, би можело да претставува прв чекор кон редефинирање на меѓународниот трговски поредок и излегување од институционалната парализа во која се наоѓа Светската трговска организација (СТО).
Во своето обраќање до лидерите на ЕУ, фон дер Лајен ги преточи претходните коментари за можна соработка со CPTPP во поконкретна иницијатива. Новата група, рече таа, ќе ги редизајнира правилата за глобална трговија, реформирајќи или дури и заменувајќи го сегашното глобално трговско тело.
„Ова би му покажало на светот дека слободната трговија со голем број земји е можна врз основа на почитување на правилата. Ова е проект во кој навистина мислам дека треба да се вклучиме, бидејќи CPTPP и Европската Унија се силни“, изјави фон дер Лајен по самитот на ЕУ.
Една од идеите за оваа коалиција е претходно да се обврзе на почитување на постојните правила на мултилатералната трговија, изјавија ветераните во трговските преговори Тим Грозер, Стив Верхол и Џон Кларк во ексклузивен коментар доставен до Политико.
Грозер, поранешен министер за трговија на Нов Зеланд; Верхел, поранешен главен трговски преговарач на Канада; и Кларк, до неодамна виш преговарач на ЕУ за трговија, рекоа дека 39-те земји од ЕУ и CPTPP треба да потпишат „Договор за застој“ во првиот чекор, кој би ги обврзал да одржуваат отворени пазари едни со други.
„Ова би испратило силна порака до Вашингтон дека многу значаен дел од светската економија, вклучувајќи ги речиси сите традиционално најблиски партнери на САД, остануваат посветени на системот базиран на правила“, изјавија тие.
САД имаа можност да се приклучат на CPTPP, порано познато како Транс-Тихоокеанско партнерство, за време на администрацијата на Барак Обама. Но, Трамп се повлече од договорот во 2017 година, веднаш откако првпат ја презеде функцијата, пред да биде финализиран пактот.
На прашањето во четврток дали САД би можеле да се приклучат на нова иницијатива меѓу ЕУ и CPTPP, фон дер Лајен рече дека „Американците во еден момент се повлекле“. Таа додаде дека на двата блока е да одлучат дали ќе ги пуштат назад.
Игнасио Гарсија Берсеро, поранешен главен трговски преговарач на ЕУ, верува дека потенцијалното партнерство не треба да им ја затвора вратата на Американците, ниту пак треба да се гледа како потег против Трамп.
Сепак, „ако САД не се подготвени да се приклучат затоа што не веруваат дека правилата се решение за овие проблеми, другите ќе мора да продолжат без САД“, додаде тој.
Велика Британија, исто така, ги предводи напорите, како понова членка на CPTPP, за поддршка на напорите на ЕУ за зајакнување на врските меѓу двата потенцијални партнери.
„Разговарав со лидерите во Јапонија, Сингапур, Австралија, Нов Зеланд, Канада за тоа како ние, Велика Британија, можеме да тргуваме со нив на полесен и подобар начин – и дали ние како група земји можеме да тргуваме со други на полесен и подобар начин“, рече премиерот Кир Стармер додека ја претставуваше првата трговска стратегија на Велика Британија по Брегзит во четвртокот.
Сите овие земји се членки на Азиско-пацифичкиот блок, на кој оваа земја му се придружи во декември.
Доколку ЕУ и CPTPP успеат да воспостават нова заедница на вредности и интереси, тоа би можело да послужи како основа за решавање на трговските предизвици што се акумулираа од основањето на СТО пред 30 години, но кои организацијата не беше во можност да ги реши бидејќи работи со консензус, а нејзината најголема членка, САД, не сака да учествува.
„Ова мора да започне надвор од Женева, со група земји кои можат да дејствуваат порешително. На среден рок, веруваме дека оваа група би можела да стане фокусна точка за развој на нови правила и обврски во рамките на трговскиот систем што може да донесе понатамошен раст и просперитет за неговите граѓани“, велат Грозер, Верхол и Кларк.
Фон дер Лајен веќе ги придобива лидерите на земјите од CPTPP, објавувајќи заедничка изјава со премиерот на Нов Зеланд, Кристофер Луксон, по нивниот состанок оваа недела, во која двајцата го поддржаа започнувањето дијалог меѓу ЕУ и CPTPP „што е можно поскоро“. Ова е во согласност со апелот на министрите на CPTPP кои се состанаа во Чеџу, Кореја, кон средината на мај.
Според претставник на ЕУ, состанок на министерско ниво е планиран за јули.
„Да бидеме јасни, ЕУ не се приклучува кон CPTPP како таква, ние градиме мостови меѓу двата блока“, изјави претставникот за Политико пред самитот на ЕУ.