Војната во Украина, предизвикана од целосната инвазија на Русија во февруари 2022 година, не покажува знаци на смирување.
Во источна Украина, Русија продолжува со бавниот и крвав напредок. Смртоносните воздушни напади се случуваат секоја вечер низ целата земја, додека руските рафинерии и енергетски постројки редовно се напаѓани од киевски беспилотни летала.
Во овој контекст, Кремљ потврди дека се планира средба меѓу Доналд Трамп и Владимир Путин и дека таа ќе се одржи наскоро. „Тука сум за да ја завршам [војната]“, рече американскиот лидер во среда.
Три рунди разговори меѓу Русија и Украина, одржани на негова иницијатива помеѓу мај и јули, не успеаја да ги доближат страните до мир, а Трамп се надева дека преземањето на ситуацијата во свои раце конечно може да донесе прекин на огнот, објавува „Телеграф“.
Но, јазот меѓу Киев и Москва е толку голем што дури и разговорите што ги олеснува Трамп може да бидат тешки за премостување, објавува Би-Би-Си.
Во меморандум што Русија им го презентираше на Украинците во јуни, Москва ги наведе своите максимални барања за „конечно решавање“ на конфликтот. Тие вклучуваат признавање на рускиот суверенитет над украинските региони Крим, Донецк, Луганск, Запорожје и Херсон, како и согласноста на Украина за демилитаризација, неутралност, отсуство на странско воено учество и нови избори.
„Руската страна може да го претстави ова на десетина различни начини, создавајќи впечаток дека Москва е отворена за отстапки и сериозни преговори“, напиша руската политичка аналитичарка Татјана Становаја. „Но, главната позиција останува непроменета: Русија сака Киев да се предаде“.
По средбата меѓу Путин и американскиот претставник Стив Виткоф, американскиот државен секретар Марко Рубио во средата изјави дека Вашингтон подобро ги разбира условите под кои Русија би била спремна да ја заврши војната.
Не знаеме дали тие услови се промениле. Сепак, само минатата недела Путин – веројатно мислејќи на меморандумот – рече дека Русија ги објавила своите намери во јуни и дека тие намери останале исти.
Затоа, и покрај тоа што Кремљ прифати средба меѓу Трамп и Путин, нема причина да се верува дека Москва е подготвена да направи отстапки во однос на своите строги предуслови.
Па зошто Путин би се согласил на разговори во оваа фаза?
Една можност е дека тој се надева дека со вклучувањето во дијалог ќе се избегнат секундарните санкции што Трамп се закани дека ќе им ги наметне на трговските партнери на Москва од петокот. Кремљ можеби смета дека може да го убеди Трамп во валидноста на неговите услови за завршување на војната.
На почетокот на неговиот втор мандат, Трамп изгледаше поблизок до Русија отколку до Украина, нарекувајќи го Зеленски „диктатор“ и сугерирајќи дека тој е виновен за војната со Русија.
Иако оттогаш изрази незадоволство од Путин – „тој едноставно ме разбира“, рече тој во април – Трамп, исто така, одби да каже дали смета дека рускиот лидер го излажал за неговата подготвеност да се движи кон прекин на огнот.
Без разлика дали поради лична блискост или заеднички став, Трамп се двоумеше целосно да ги осуди постапките на Путин.
Кога двајцата се сретнаа во Хелсинки во 2018 година – за време на првиот мандат на Трамп како претседател – многумина беа изненадени од поддршката на Трамп за Кремљ поради обвинувањата за руско мешање во изборите во САД во 2016 година и неговото преземање одговорност за затегнатоста на односите меѓу САД и Русија.
Можеби делумно за да се избегне можноста Трамп да биде под влијание на Путин, Киев сака да биде вклучен во какви било преговори за прекин на огнот.
Преку својот претставник Стив Виткоф, Трамп, исто така, предложи одржување трилатерална средба со Путин и Зеленски. Но, рускиот претседател ги отфрли овие предлози, велејќи дека условите за средба сè уште се далеку од исполнети.
Сега некои во Украина се загрижени дека средбата Трамп-Путин би можела да резултира со капитулација на американскиот претседател пред барањата на Путин.
Украинската пратеничка Ирина Херашченко изјави дека станува јасно дека од Украина ќе се бараат територијални отстапки и додаде дека отсуството на преговарачката маса би било „многу опасно“ за Киев.
„Украина не се плаши од состаноци и очекува ист смел пристап од руската страна“, рече Зеленски во четврток.
Но, јазот меѓу Русија и Украина останува.
И ако Кремљ конечно се согласи на трилатерален состанок, барањата на Москва за прекин на огнот се покажаа толку невозможни за исполнување што е нејасно што би можело да се постигне со средба лице в лице меѓу Зеленски и Путин.