Русија низ вековите била обележана со големи личности – некои ги паметиме по нивните херојски дела, а други по ужасот што го посеале. Оваа втора група секако го вклучува Јосиф Сталин , кој дојде на власт по смртта на Владимир Ленин и владееше со Советскиот Сојуз со „железна тупаница“ цели две децении. Зад себе остави долга листа од неколку милиони „чистки“ кои беа извршени по негова наредба. А која е жената на која и посвети 13 години од животот, до „смртта ги раздели“?
Од семеен пријател до сопруг
Таткото на Алилујева, Сергеј, потекнуваше од работничко семејство кое со децении работеше како помошник, но неговата амбиција и желбата за нешто повеќе го наведоа да се приклучи на политичка партија, како што обично се случува, што резултираше со негово прогонство во Сибир, а потоа и негово запознавање со Сталин.
Надежда е родена во Баку, најмладата од четирите деца, но семејството се преселило во Санкт Петербург за Сергеј да избегне апсење.
Сергеј често криел членови на руската револуционерна група „Болшевици“, вклучувајќи ги Ленин и Сталин, во својата семејна куќа. Изложена на револуционерни активности за време на нејзината младост, Алилујева првпат стана поддржувач на „болшевиците“ додека се уште беше на училиште.
Сталин и Надежда се познавале уште од нејзиното рано детство, а има некои тврдења дека тој дури и ја спасил од давење. По престојот во семејната куќа на Алилујс, двојката се зближила во текот на летото и се венчала во март 1919 година.
Желба за работа и покрај недостатокот на писменост
Сталин ја назначи Алилујева за секретар на Народниот комесаријат за националности, каде што служеше како шеф. Не сакајќи да биде зависна од Сталин, Алилујева ги префрли своите функции и се приклучи на секретаријатот на Ленин. Ова наводно го изнервирало Сталин, кој сакал неговата сопруга да ја напушти работата и да остане дома.
Алилујева уживаше да работи за Ленин и неговата сопруга Надежда Крупскаја, исто така болшевички функционер, бидејќи тие беа поблаги кон неа од Сталин; Ленин знаел дека Алилујева го напуштила училиштето на млада возраст и затоа и простила правописни грешки.
Неколку месеци по раѓањето на нејзиното прво дете, Василиј, Алилујева беше исклучена од Болшевичката партија затоа што имаше проблем да ги балансира семејниот живот, професионалната и партиската работа – таа важеше за „баласт без интерес за партискиот живот“. Иако беше повторно примена со посредство на највисоките партиски функционери, вклучително и Ленин, нејзиниот целосен статус беше вратен дури во 1924 година. Алилујева беше загрижена дека ако не работи надвор од домот, нема да биде сфатена сериозно.
Уморна од работата и несреќна во улогата на „прва дама“, Алилујева барала нешто да и ги „исполни деновите“. Беше заинтригирана од образованието, па се запиша на Индустриската академија, насока инженерство и синтетички влакна – што беше нова технологија во тоа време.
Секаде се потпишувала со моминското презиме, сакајќи да избегне привилегии.
Единствената личност од која се плашеше Сталин
Надежда не беше посветена мајка, а работата им ја препушти на дадилките. Светлана, второто дете, во своите мемоари напишала дека нејзината мајка била „исклучително строга“ и дека таа е „единствената личност од која се плашел Сталин“.
Несогласувањата во бракот започнаа кога Сталин рече дека мајката на Надежда е шизофрена. Карл Паукер, тогашниот шеф на личното обезбедување на Сталин, не сакаше сведок на нивните аргументи. „Таа е како кремен“, рече Паукер за Алилујева, „ Сталин е многу груб со неа, но дури и тој понекогаш се плаши од неа“. Особено кога насмевката ќе исчезне од нејзиното лице“.
Од претчувства до потресена психичка состојба
Последните години од животот ги помина во тешка депресија, опколена со злобни сомневања дека нејзиниот сопруг ја изневерува; На и онака страшните маки се приклучија и мигрените и раната менопауза. Причинско-последичната врска помеѓу овие состојби е непозната – односно дали Алилујева била депресивна и параноична поради хормонални нарушувања или дали корелацијата помеѓу овие дијагнози е неконзистентна.
Во неколку наврати, Алилујева наводно размислувала да го напушти Сталин и да ги земе своите деца со себе, а во 1926 година накратко заминала и се преселила во Ленинград.
Прикриено самоубиство
Во ноември 1932 година, Алилујева беше на само неколку недели од завршувањето на студиите на Академијата. Заедно со нејзините сонародници, таа маршираше на парадата на 7 ноември по повод одбележувањето на петнаесетгодишнината од Октомвриската револуција, додека Сталин и децата гледаа од врвот на мавзолејот на Ленин на Црвениот плоштад.
Следната вечер, моќната политичка двојка присуствуваше на вечера организирана во станот во Кремљ на Климент Ворошилов, близок пријател на Сталин и член на Политбирото, за комеморација на Револуцијата. Иако претпочиташе да се облекува скромно, во согласност со болшевичката идеологија, Алилујева за таа прилика облече облека „достојна за кралица“.
За жал , вечерата завршила со расправија поради љубомората на Надежда, а изворите наведуваат дека Сталин и фрлал кори со леб.
Рано утрото на 9 ноември, Алилујева се застрела во срцето.
Сталин цела деценија ја криел вистинската причина за смртта, сметајќи дека е „негов срам“, а дури и членовите на семејството мислеле дека Надежда починала од апендицитис, пренесува „Википедија“.