Откако угледниот весник Politico неодамна објави дека Фондацијата „Отворено Општество“ (ОСФ) одлучила да затвори голем дел од нејзините европски операции, тоа изненади многумина, вклучително и многуте непријатели на нејзиниот основач Џорџ Сорос. Politico во четвртокот објави напис од синот на Џорџ Сорос и претседател на Фондацијата – Александар Сорос.
Како што пишува во својата статија Александар Сорос, пишувањата на медиумите дека Фондацијата „Отворено Општество“ и Џорџ Сорос ја „напуштаат“ Европа – се погрешни. „Не заминуваме“, тврди тој. Европа останува од големо стратешко значење за работата на ОСФ, која беше лансирана во 1980-тите години, кога, како што вели, неговиот татко почнал да финансира независни мислители во неговата родна Унгарија, тогашен советски сателит во комунистичка Источна Европа. И денес, и покрај сите свои маани, како што вели, Европската унија продолжува да стои како глобален светилник на вредности кои ја обликуваат нивната работа.
Меѓутоа, гледајќи ја моменталната ситуација во Европа, јасно е, наведува тој, дека темелите на Фондацијата мора да се променат, исто како што се случи по падот на Берлинскиот ѕид, кога напорите на Фондацијата беа насочени кон пристапувањето на земјите од Централна и Источна Европа кон ЕУ, и исто како што беше по економската криза во 2008 година, кога Фондацијата прв пат ја засили својата работа во Брисел и Западна Европа.
Во поширока смисла, како што се наведува, во Европа сме сведоци на поместување кон исток. Војната во Украина ќе има несогледливи последици, додека подемот на Полска како водечка економија на крајот ќе ја направи нето придонесувач во ЕУ. Иднината на одговорна, демократска Влада во Европа сега се решава не само во Париз и Берлин, туку и во Варшава, Киев и Прага. Бидејќи ОСФ го преобликува начинот на кој функционира на глобално ниво, соодветно ги менува своите приоритети во Европа.
„Да, тоа значи дека ќе отфрлиме некои области на работа додека се фокусираме на денешните предизвици, како и на оние со кои ќе се соочиме утре. И да, значително ќе го намалиме бројот на вработени, обидувајќи се да обезбедиме повеќе пари да одат таму каде што е најпотребно“, пишува Александар Сорос во својата статија.
Сепак, тој веднаш посочува дека ова не е повлекување. Во изненадувачки пресврт, вели тој, унгарскиот владин функционер бил во право кога изразил скептицизам во врска со медиумските извештаи. Овде не станува збор за нивоата на финансирање, туку за приоритетите бидејќи фокусот на финансирањето се префрла назад на истокот на континентот. За почеток, посочува тој, не треба да има апсолутно никакво сомневање дека ОСФ ќе продолжи да ја поддржува својата Фондација во Украина.
„Горди сме што мрежата на групи од граѓанското општество на која и помогна со повеќе од 250 милиони долари од 2014 година одигра толку важна улога во отпорноста на Киев пред ужасната руска војна за агресија“, наведува Александар Сорос.
И повеќе од тоа, тој ќе продолжи да ги поддржува своите фондации во Молдавија и Западен Балкан додека тие земји работат на пристапување во ЕУ, за што – во случајот со Балканот – неговиот татко, вели тој, бил првиот што се залагал во 90-тите години на минатиот век. Тој смета дека членството во ЕУ е од суштинско значење за обезбедување на единството и стабилноста на целиот балкански регион со цел да се спротивстави на обидите за повторно разгорување на конфликтот во Босна и Херцеговина и Косово, на пример, и да и се обезбеди на Русија можност да се отвори и влијае на овој простор. Дополнително, членството во ЕУ, според него, ќе ја зајакне европската безбедност и ќе избегне создавање на геополитички вакуум.
Исто така, ќе продолжи и драматично ќе ги зголеми напорите за обезбедување еднаков третман на најголемото европско етничко малцинство, 12-те милиони Роми кои живеат претежно во Источна Европа.
Тој наведува дека сè уште се посветени на Централноевропскиот Универзитет (ЦЕУ), кој беше затворен во Будимпешта од унгарскиот премиер Виктор Орбан, а сега најде нов дом во Виена, благодарение на великодушноста на неговиот татко Џорџ Сорос и ОСФ. „Во текот на изминатите три децении, ЦЕУ направи достапно висококвалитетно образование достапно за илјадници млади луѓе и ќе продолжи да го прави тоа“, нагласува тој.
„Нема да ги напуштиме сојузниците кои се залагаат за демократски права пред лицето на автократите и идните диктатори, ниту во Европа ниту во остатокот од светот. Но, мора да бидеме подготвени и способни да одговориме на неизвесна и опасна иднина“, вели Александар Сорос.
Тој исто така наведува дека како некој кој поминува половина од своето време работејќи на европскиот континент и мисли дека поранешниот претседател на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп – или барем некој со неговата изолационистичка и антиевропска политика – ќе биде републикански кандидат, тој верува дека победа на републиканците на претседателските избори во САД следната година, претседателските избори во САД би можеле да завршат полоши за ЕУ отколку за САД. Таквиот исход, предупредува тој, ќе го загрози европското единство и ќе го поткопа напредокот постигнат на многу фронтови како одговор на војната во Украина.
Затоа, организацијата моментално го прилагодува ОСФ за да може да одговори на сите сценарија што може да се појават, од двете страни на Атлантикот.
„Како и татко ми, јас ја сметам ЕУ за еден од најголемите триумфи на модерната историја. Таа ги собра земјите кои речиси ја уништија цивилизацијата за да создадат заедничка судбина и им помогнаа на отцепените поранешни советски републики и сателити да се движат кон демократијата. Но, има уште работа да се направи и имам голема надеж дека ОСФ, во својата реконфигурирана форма, ќе може да му помогне на европскиот проект да го реализира своето целосно ветување“, заклучува Александар Сорос на крајот од статијата.