Непријателствата се силни, но не треба да се очекува Иран сега да влезе во отворен конфликт. Мислам дека наместо тоа, тие ќе продолжат да ги поддржуваат овие мрежи на отпор, како што се Хутите, Хезболах и Хамас, кои потенцијално создаваат сериозни проблеми за САД, Израел и сите оние кои се собрани во концептот на Запад, смета Влатко Цвртила, експерт за геополитика и ректор на Универзитетот „ВЕРН“.
Влатко Цвртила за хрватскиот весник Jutarnji List ги коментираше причините и последиците од нападот врз Хутите во Јемен што американските и британските сили го извршија како одмазда за нападите на Хутите врз бродови во Црвеното Море.
Геополитичкиот експерт посочува дека првата реакција на Иран по нападот врз Хутите била на пониско официјално ниво, на ниво на портпаролот на Министерството за надворешни работи на Иран и дека треба да почекаме и да видиме какви одлуки ќе донесат највисоките властите во земјава во наредните денови.
„Ако го гледаме од геостратешка гледна точка, на Иран му е многу попогодно што оваа нивна мрежа на отпор создава одредени активности, кои предизвикуваат сериозни нивоа на пореметување, отколку самите да влезат во конфликтот. Тие одлучуваат дали ќе влезат во директен конфликт, а тоа би ја отворило Пандорината кутија за Иран, што секако нема да се случи без реакции на САД и нивните сојузници“, објаснува Влатко Цвртила.
Експертот за геополитика забележува дека овие напади би можеле да го зајакнат влијанието на Хутите во т.н. на „Оската на отпорот“ на Иран бидејќи секој што се бори против оние што се етикетирани како „непријатели на исламот“ добива одредена заслуга.
„Па, една од причините зошто Хамас презеде акција во Израел беше токму зајакнувањето на сопствената позиција во таа мрежа на отпор кон САД и Запад. Иран е многу добар во користењето на овие наративи на политиките на поранешните империјалистички држави во Блискиот Исток да го создаде и зајакне тој отпор кој се протега кон Запад“, додава Влатко Цвртила.
Првиот напад врз шиитската исламистичка организација од Јемен, откако групата почна да пука со беспилотни летала и проектили врз товарни бродови во Црвеното Море во ноември, беше очекуван бидејќи Хутите почнаа сериозно да се закануваат на една од клучните геостратешки точки за транспорт на стоки до европската област.
„Загрозувањето на водните патишта директно ја загрозува глобалната трговија. Знаеме дека глобалната трговија веќе е доста загрозена поради последиците од вирусот Ковид-19, така што секое ново нарушување може потенцијално да предизвика дополнителни трошоци и нарушувања на Запад. Тоа исто така ги загрозува интересите на западните економии, така што беше јасно дека ќе реагираат. САД и другите западни земји се обидоа многу да го спречат проширувањето на конфликтот на Блискиот Исток, но на крајот тие самите презедоа акција што сега ја ескалира ситуацијата и отвора можност за дополнително проширување на конфликтот. Но, очигледно, стратешките и воените планери на САД и Велика Британија процениле дека можат да ја држат ситуацијата под контрола“, вели Влатко Цвртила, додавајќи дека тоа е ризичен потег на САД бидејќи Хутите се многу добро подготвени за овој тип на напад.
„Хутите се многу добро вградени, имаат голем капацитет да ги маскираат своите позиции и мобилни фрлачи кои можат многу брзо да ги напуштат своите позиции или да се сокријат по лансирањето. Во оваа смисла, тие имаат големи способности. Не треба да го игнорираме она што се случува во Ирак, каде што наоѓаат и радикални групи кои се блиски до Иран и кои напаѓаат првенствено американски војници, односно цели каде што се стационирани меѓународни сили. На САД и Велика Британија им е јасно дека нема да постигнат некој посебен резултат во воена смисла и дека Хутите се потчинуваат или исчезнуваат. Но, тие исто така не можеа да дозволат една група да го малтретира сообраќајот на стоки на Запад. Не треба да очекуваме дека ќе се развие некаква глобална операција и дека тие ќе влезат во отворен конфликт со Хутите, но овој тип на воена акција секако ќе продолжи со далечно таргетирање на нивните воени постројки и воена инфраструктура. Хутите најавија дека ќе реагираат. Веројатно оваа реакција ќе се концентрира првенствено на Аденскиот Залив, односно тој дел на сообраќајот. Исто така, постои можност тоа да послужи како оправдување за оние кои немаат никаква врска со Хутите и Палестинците, но се подготвени да преземат терористички напади, да преземат акција“, заклучува Влатко Цвртила.