Неверојатна приказна за контроверзниот бизнисмен кој го создаде најмоќниот Партизан во историјата.
Кошаркарскиот клуб Партизан прослави 31 година од освојувањето на титулата европски првак
На 16 април 1992 година, кошаркарите на Партизан го победија шпански Хувентуд (71:70) со чудесната тројка на Александар Ѓорѓевиќ и се вратија од Истанбул како европски шампиони.
На чело на белградскиот клуб беше познатиот Радојица Никчевиќ, контроверзен бизнисмен и според многумина прв српски тајкун. Во тоа време Никчевиќ беше еден од најбогатите и највлијателните луѓе во цела Југославија. Во моментот на неговата смрт во 1993 година, неговото богатство се проценува на 40 милиони германски марки.
Според многумина, Радојица беше најзаслужниот човек за она што денес стана Жељко Обрадовиќ, еден од најголемите кошаркарски тренери на планетата. Потоа му даде одврзани раце на младиот и неискусен Чачанин, а се останато е историја. Жељко со Партизан стигна до врвот на Европа, а по црно-белите и со голем број европски екипи.
Врските на Никчевиќ со подземјето во тоа време биле (по)силни, но и јавни.
Наводно, токму Никчевиќ со хеликоптер пристигнал во Црна Гора во летото 1992 година за да го извлече Кнеле од затвор, кога бил уапсен поради престрелка со обезбедувањето на Газда Језда кое не им дозволило на момчињата од Вождовац да влезат во Свети Стефан. Само неколку месеци подоцна, Кнеле беше убиен во Белград.
Токму таа година Никчевиќ во Белград го донел познатиот и исто така контроверзен адвокат Џовани ди Стефано со помош на кој го контролирал нарко пазарот, а во 1993 година двајцата заедно отпатувале во Богота за да се поврзат со познатиот Пабло Ескобар.
Дека не е се само теорија говори и фактот што по смртта на Никчевиќ во весникот се појави некролог со потпис на колумбискиот наркобос Пабло Ексобар. Само три месеци подоцна, на истите страници се најде и Пабло Ескобар, кој исто така беше ликвидиран во својата земја.
За време на престојот во Колумбија, Никчевиќ и Џовани ди Стефано биле придружувани од двајца локални криминалци задолжени да се грижат за безбедноста. Еден од нив по патувањето рече:
– Во Богота пристигнавме со приватен авион. Никчевиќ и Ди Стефано цел ден ги посетуваа банките. Како што тоа се прави во Колумбија, ангажиравме луѓе постојано да го чуваат авионот за да не ни пуштат дрога дилерите на дрога. Лесно дознаваат каде лета авионот, а потоа организираат „пречек“ за да си ја соберат стоката. Кога ќе излезете таму, внимавате да не ја изгубите главата поради добар часовник или златен ланец и да не размислувате за „комбинации“. Цело време се однесувавме скромно за да не паднеме во око .
Користено црногорско потекло
Радојица Никчевиќ е роден во 1948 година во Белград. По потекло е од Никшиќ. Во својата кариера обилно го користел црногорското потекло, но знаел и како правично да им се оддолжи на своите сограѓани Црногорци за дадените услуги. Тој зборуваше за големата солидарност на Црногорците: “Тоа што Црногорците се држат заедно е привилегија на малцинството во мнозинството. Зошто Италијанците се држат заедно во Америка? Затоа што тие се во малцинство таму, исто како и Црногорците во Белград”.
Радојица започна бизнис и во Русија. Се шпекулираше дека таму должел многу пари, што исто така давало повод за сомневање дека нарачката за убиството доаѓа од странство. Никчевиќ беше воден од амбицијата да постигне нешто што изгледаше невозможно. Неговите познаници од СДБ сметаат дека тоа го довело во „сивата зона“. Бил близок со криминалци. Тој не криеше дека имал значаен удел во организирањето на разбивањето на демонстрациите кај Теразиска Чешма во 1991 година. Извори од СДБ велат дека Никчевиќ се фалел дека секој ден ставал во својата каса по речиси 100.000 долари. Тој наводно заработил 10 милиони долари само во последната година од својот живот…
Напаѓачите побегнале на југ
На 7 октомври 1993 година, двајца напаѓачи облечени во сини работни комбинезони го застрелаа бизнисменот Радојица Никчевиќ во главата и побегнаа со бел „југо“.
Повеќе од која било друга жртва на брутални ликвидации, Радојица Никчевиќ беше симбол на Србија во деведесеттите. За неполна деценија, по завршувањето на високото економско училиште, тој стана еден од најбогатите луѓе во државата, започнувајќи ја својата кариера како службеник во тогашната ЈИК банка.
Неговиот сон почнал да се остварува кога во средината на 1980-тите станал принуден управител на станбената задруга „Шумадија“, која била пред ликвидација. Како од ведро небо, со помош на влијателни пријатели, за својата задруга обезбеди ексклузивни локации за градба во Сењак и Дедиње.
Неговите желби, кои најмногу ги исполнуваше, беа имагинативни и разновидни. Бил член на раководството на фудбалскиот клуб Партизан и претседател на кошаркарскиот клуб, како и прв човек на воздухопловниот клуб Савски венац. Името на Никчевиќ беше синоним за богатство и моќ, но судбината на овој тогаш 45-годишен успешен човек заврши на 7 октомври 1993 година во Сењак, во непосредна близина на „Шумадија“.
Како и секое утро, во 8 часот и 15 минути го паркирал својот „мерцедес“ во гаражата и се упатил кон седиштето на компанијата на улицата „Васе Пелагиќа“. Тој помина покрај двајца мажи облечени во работни комбинезони. „Работниците“ не биле упадливи бидејќи во близина се изведувале градежни работи. По минувањето, еден од нив се свртел и испукал еден истрел од колт 44 во главата на Никчевиќ. Работник на блиската бензинска пумпа слушнал истрел. Кога стигнал на местото на убиството, видел двајца „работници“ како одат по улица и влегуваат во бело „југо“. На асфалтот го пронашол телото на директорот на Шумадија.
„Југо“ е пронајдено недалеку од местото на злосторството, на крајот од слепа улица. Врз основа на тоа, се претпоставуваше дека убијците не го познаваат градот и дека не се од Белград. Истрагата на полицијата не даде никаков резултат, а сослушаните сведоци, десетици пријатели и познаници на убиениот Никчевиќ, не можеа да дадат никакви информации што ќе и овозможат на полицијата да и соопшти каква било информација за напредокот во расветлувањето на делото. Поради ова, се шпекулираше дека полицијата всушност добила „сигнал“ дека убиството на Никчевиќ не треба да се расветли во блиска иднина.
Убиството на Никчевиќ е извршено според класичните правила од разузнавачките книги. Поради трите автомобили што се користат во повеќето добро испланирани ликвидации по кривичното дело, од кои првите два се обично украдени, а третиот законски регистриран, тоа се нарекува „операција на три прстени“. Затоа, сосема е погрешно да се претпостави дека убијците поради непознавање на градот со возило влегле во слепа улица каде биле принудени да го остават автомобилот и да избегаат пеш. Напротив, со менување на првиот, а потоа и на вториот автомобил, можеа да бидат речиси сигурни дека повеќе не може никој да ги следи.
Не криеше дека е богат
Никчевиќ никогаш не се обидел да го скрие своето богатство. Неговата желба била, наводно, да достигне богатство од 70 милиони долари, кое го поседувал неговиот близок пријател, американски бизнисмен со српско потекло. Се зборуваше дека тој е еден од петте белграѓани со иницијали на кошулите извезени со златен конец, еден од тројцата кои плаќале по 5.000 долари на секои три месеци за конзуларни таблички на своите автомобили. Носеше часовник „Ролекс“ со дијаманти, дијамантски прстен од Амстердам, очила „Картие“, платинести копчиња од кошули – вредни неколку стотици илјади марки.
Колку и да беше успешен во својот „андерграунд“ бизнис, толку беше добар и како и прв човек на Партизан. Како што многумина знаат, токму за време на неговата „операција“ црно-белите беа на врвот на Европа. Дека приказната од тоа време била како бајка потврди и Жељко Обрадовиќ, кој за тоа време зборуваше со сетот на свеченоста по повод две децении од формирањето на Евролигата во Истанбул. Филмот „Еден тим“ особено го инспирирал да се сети на сето тоа.
– Филмот „Има еден тим“ е можност младите играчи да разберат што значат Партизан и црно-белиот дрес. Сакам да потсетам на тројца луѓе кои беа многу важни за тимот и клубот да постигнат фантастичен успех. Тогашниот претседател на клубот, покојниот Радојица Никчевиќ, ми даде одврзани раце да го водам тимот, а покојниот Драгиша Шариќ ни значеше и кога не играше.
– Неизмерно сум му благодарен на Александар Николиќ. Кога станав тренер, го убедив да ни помогне, велејќи им на играчите дека можат да ми се налутат и да ми одговорат, но ако тоа му го направат на Професорот, нема да имам разбирање. Беа паметни, разбраа што значи тоа, колку ни помогна, бидејќи пред се благодарение на него стигнавме до врвот на Европа.
Нема многу видео архиви со јавните настапи на Никчевиќ, кои сепак беа снимени на приемот по освојувањето на Евролигата во 1992 година. Потоа, меѓу димот од цигарите, за РТС зборуваше за успехот на Партизан, кој надмина многу познати генерации големи кошаркари – можете да го погледнете од 27. минута од приложеното видео.
– Не знам колку генерации се надминати, колку е посилна или послаба конкуренцијата, но овие момчиња направија се како што треба, според законот го добија најдоброто во Европа, станаа европски шампиони. Ви благодарам многу за она што го направија, за она што го заслужија. Целата слава им припаѓа на нив и на стручниот штаб. Ние како Партизан сме презадоволни од постигнатото, оваа Европа која не кара на секој чекор, нека види дека знаеме да го направиме тоа на вистински начин.