Во центарот на нападите на Израел врз Иран лежи контроверзната нуклеарна програма на Техеран.
Втората вели дека има за цел да поседува нуклеарна технологија за мирни цели и ги негира обвинувањата од западните сили дека се обидува да развие нуклеарно оружје.
Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ), нуклеарното надзорно тело на ОН, долго време го обвинува Иран за кршење на своите обврски за неширење на нуклеарно оружје.
Во четврток – за прв пат по речиси 20 години – МААЕ усвои резолуција со која се прогласува дека Иран ги прекршува овие обврски, пишува CNN.
Американските разузнавачки агенции и МААЕ веруваат дека Иран имал тајна и координирана програма за нуклеарно оружје што ја прекинал во 2003 година. Иран категорично негира дека некогаш имал таква.
Според нуклеарниот договор од 2015 година, на Иран му беше дозволено да збогатува ураниум само до чистота од 3,67 проценти, да содржи до 300 кг збогатен ураниум и да користи само многу едноставни центрифуги IR-1 – уреди што вртат ураниумски гас со голема брзина за да го збогатат.
BIG BREAKING NEWS: Israeli warplanes strike Tehran, Iran ; smoke seen rising from the city. pic.twitter.com/jkPKT2WeHm
— Clash Report (@clashreport) June 13, 2025
Една година откако американскиот претседател Доналд Трамп ги повлече САД од договорот, Иран постепено ги напушти сите ограничувања и почна да збогатува ураниум до чистота од 60 проценти – технички краток чекор подалеку од нивото на нуклеарно оружје од 90 проценти.
Американските санкции нанесоа силен удар врз иранската економија, но не ја уништија. Дури и атентатите на високи ирански функционери од страна на Израел во последните години – вклучувајќи го и истакнатиот нуклеарен научник – не успеаја да го запрат збогатувањето на ураниум во Иран.
Иран изјави дека неговото право да збогатува ураниум е неспорно.
Извештај на МААЕ од мај, во кој имаше увид Ројтерс, откри дека Иран вршел тајни нуклеарни активности со непријавен материјал на три локации кои долго време се под истрага.
Во друг извештај на МААЕ, испратен до земјите-членки кон крајот на мај, се наведува дека залихите на ураниум збогатен со 60 проценти во Иран достигнале 408 кг. Според стандардната мерка на МААЕ, оваа количина, доколку се збогати дополнително, е доволна за производство на девет нуклеарни оружја.