Хемиската анализа на неколку видови бели и црвени вина, покажа резултати кои ќе изненадат многумина.
Едно старо верување вели дека е добро да се пие црвено вино бидејќи ја зајакнува крвта.
Сигурно не ја зајакнува крвта со алкохол, но со железото со кое е богато. Доказ дека ова не се само празни приказни е тоа што на доброволните дарители еднаш им давале чаша црвено вино по вадењето крв.
Не треба да знаете многу за физиологијата за да заклучите дека најтешко се обновуваат во крвта црвените крвни зрнца кои содржат хемоглобин, а хемоглобинот содржи железо. На крајот на краиштата, зарем бојата на виното не доаѓа од железото, бидејќи тривалентен дијрон (Fe3+) е црвен и може да ги добие сите нијанси на црвена и кафена (Fe3+ може да се врзе за молекулите, како што се винската киселина и танинот, и да ја промени бојата во процесот).
Но, науката се занимава со она што мислиме дека може да биде, наместо со фактите. Иако можеме да видиме присуство на железо и неговите соли во бојата на виното, а може да поцрвениме откако ќе го испиеме, само хемиската анализа може да даде одговор на прашањето што има или нема во виното.
Дали има железо во црвеното вино?
Одговорот на ова прашање го дал трудот на хемичарите од Сараево (Емина Рамиќ, Сабина Жеро и Мустафа Мемиќ), кој го објавија во хрватското списание „Хемијата во индустријата“ на крајот на минатата година.
Според хрватскиот портал bug.hr , зад долгиот наслов „Определување, проценка на внесот преку потрошувачка и целен коефициент на опасност за тешки метали во виното од пазарот во Босна и Херцеговина“, се крие нешто што може да се дефинира со три збора – анализа на виното за тешки метали.
Станува збор за белите (W) и црвените (R) вина кои сите ги знаеме. Имаше неколку видови на Ризлинг и Грашевина од Босна и Херцеговина и Србија, како и Жилавка, автохтоно херцеговско вино. Меѓу црвените вина се Мерло (Р2), Блатина (Р3) и неколку видови вранац (Р1, Р4, Р5 и Р8). Од хрватските вина, анализиран е Пино Ноар (R7).
Примерокот е репрезентативен бидејќи е доволно голем и разновиден.
Присуството на железо во белите (W) и црвените (R) вина беше одредено според стандардот за калибрација во вода (сина) и 10 проценти етанол (црвено).
Вината значително се разликуваат во нивната содржина на железо. Во италијанскиот ризлинг (W1) е 3,9 mg/L, во Pinot Noir (R7) 2,1 mg/L, во Vranac (R2) 3,2 mg/L и во Blatina (R3) 4,1 mg/L.
Просечната концентрација на железо кај белите вина е 2,8, а кај црвените 3,0 mg/L.
Сепак, не треба да се заклучи дека црвените вина се побогати со железо, туку само дека процентот на железо во нив е многу променлив.
Најдобар пример за тоа е Жилавка, вино кое во зависност од локалитетот содржи најмалку (W6: 0,58 mg/L) или најмногу (W5: 4,8 mg/L) железо од сите анализирани вина.
Според заклучокот на авторот, ниту едно од испитаните вина не е штетно по здравјето, барем во однос на содржината на тешки метали (покрај железото, мереле и кадмиум, кобалт, хром, бакар, манган, никел, олово и цинк).
Максималната дозволена концентрација на железо во виното е 10 mg/L за белите вина и 20 mg/L за црвените вина, што повеќе од двојно ја зголемува содржината на железо во Жилавка од 2007 година (W5).
Колку железото од виното е корисно за здравјето?
Дневната потреба за железо на здрав возрасен маж е 10 mg, а на жена е 15 mg (и 30 mg за време на бременоста). Ова води до едноставен заклучок: ако испиеме чаша црвено или бело вино по ручекот, ќе внесеме најмногу еден милиграм железо, што е 10 отсто од дневните потреби за овој суштински елемент, а уште помалку за жените.
Но, доколку сакаме да ги задоволиме сите потреби од железо со вино, ќе требаше да пиеме од три до 20 литри дневно, во зависност од видот, а тоа не би го препорачал ниту еден лекар, без разлика колку сме анемични.
Сепак, не е сè толку едноставно, целото железо што го консумираме со храната стигнува до крвта. Само 10 проценти доаѓаат од растителна храна, а 20 проценти од животинска храна. Дневната потреба за железо затоа не е 10-15 mg, туку десет пати помалку – 1-1,5 mg. Многу зависи и од варењето, бидејќи железото треба да се претвори од состојба Fe3+, која се наоѓа во храната, во состојба Fe2+. Апсорпцијата на железо е потпомогната и од супстанции кои се наоѓаат во храната кои формираат сложени соединенија со јонот Fe2+. Во овие соединенија спаѓа и гликозата, а во Франција се забележани случаи на хронично труење со железо поради консумирање на големи количини слатко вино.
И што да се каже на крајот? Можете да пиете вино или не, тоа нема да ве излечи од анемија, па ако сте анемични, најдобро е да посетите лекар, кој врз основа на тестовите и по потреба и терапијата ќе ви ја одреди најдобрата диета.