Нема инвазија со воздушни напади и пешадија што се прелева преку границите на балтичките држави, но Москва долго време работи, тајно и темелно, на координирана акција против државниот поредок на Литванија, Латвија и Естонија.
Во овој процес, таа користи бројни руски говорни малцинства кои се незадоволни од интеграцијата во општествата на овие земји, тврди финскиот експерт за меѓународни односи Тимо Хеленберг во својата анализа за „Киев пост“.
Официјално, етничките Руси сочинуваат околу 25 проценти од населението на Естонија. Слична е ситуацијата и во Латвија, каде што тие сочинуваат околу 25,8 проценти од населението. Литванија има помало руско малцинство, околу пет проценти. Сепак, според Хеленберг, вистинскиот удел е двојно поголем, а сите три земји се соочуваат со сериозни проблеми со интеграцијата.
Тој се сеќава дека по стекнувањето независност, балтичките држави воведоа политики што ги фаворизираа националните јазици и идентитети. Во Латвија и Естонија, познавањето на јазикот стана услов за добивање државјанство, што резултираше со тоа што дел од русофонското население остана без државјанство.
Овој статус го ограничува нивното политичко учество и пристап до одредени социјални услуги. Дополнителен отпор и критики од меѓународните организации за човекови права предизвика одлуката на Латвија да го укине образованието на руски јазик до 2025 година.
Поради ова, овие заедници одржуваат јазични и културни врски со Русија, што влијае на нивната медиумска потрошувачка и политичките убедувања. Балтичките држави се особено загрижени за руската доктрина за „заштита на сонародниците во странство“, според која Москва си дава право да интервенира ако смета дека правата на руските граѓани во странство се загрозени.
Хеленберг предупредува дека сега ќе бидеме сведоци на сосема различни дејства од инвазијата. Ова ќе бидат тајни саботажи извршени од лица ангажирани од Русија. Ова може да вклучува уништување на цевководи, блокади на логистички центри, патишта, електрани, како и палење во трговски центри.
Русија ќе ги вработува и обучува таканаречените „еднократни напаѓачи“ кои ќе бидат регрутирани од редовите на криминалци, мигранти, локално население без право на глас и слично. За ваквите дејствија, тие ќе добијат надомест во опсег од неколку стотици до неколку илјади долари. Во случај да бидат фатени, целиот инцидент може да се претстави како вандализам, а не како чин на антидржавно дејствување.
Оштетувањето на трафостаниците, подморските кабли и сообраќајната инфраструктура се споменува меѓу можностите за значителна саботажа. Последиците би можеле да бидат прекин на работата на електраните, аеродромите или граничните премини.
Хеленберг тврди дека мобилизацијата на цивилите ѝ овозможува на Русија да ги ескалира заканите без отворен воен конфликт. Саботажата може да создаде политички притисок врз владите, особено за време на кризи.
Локалните безбедносни служби мора да ги препознаат овие закани и да ги обучат своите луѓе ефикасно да реагираат на вонредни ситуации. „Непријателот веќе пристигна – не е време за процеси на интеграција, туку за брза реакција и подготвеност за справување со последиците“, предупредува Хеленберг.