Кога Ахмед Салим се качил на авион од Аман до Русија на 11 јули 2025 година, тој верувал дека патува кон нов почеток. На Телеграм пронашол понуда што ветувала добро платена работа во руското Министерство за одбрана, но без борбена должност.
Регрутерката, која му се претставила како Полина Александровна, ветела месечна плата од 200.000 рубли (околу 2.000 долари), руско државјанство и сигурно вработување во цивилни работи, наводно според договор со приватна компанија.
Но штом слета во рускиот град Брјанск, илузијата беше разбиена. Наместо работа во логистиката, Салим беше присилно испратен во „Меѓународниот елитен баталјон“, единица составена од странски борци кои се борат на фронтовските линии на руско-украинскиот фронт.
Од Телеграм до рововите
Пред да замине, Ахмед работел во ресторан во Аман, но ја изгубил работата поради здравствени проблеми. Очаен поради продлабочувањето на финансиската криза, тој го послушал советот на пријател кој му рекол дека „лесно е да се најде работа“ во Русија.
Всушност, таа работа го однесе директно во војна.
Според информациите добиени од „Мидл Ист Ај“, истиот модел се повторува и кај другите Арапи, од Јордан, Ирак, Јемен, Сирија и Либан, кои се регрутирани од руски посредници преку групи на Телеграм. Објавувањата ветуваат високи хонорари, земјиште, брза натурализација и „неборбени“ улоги. Но, по пристигнувањето во Русија, лажните ветувања се претвораат во принуда и уцена.
„Измама и заведување“
Сопругата на Ахмед, Муна*, изјави дека по пристигнувањето нејзиниот сопруг бил однесен на непозната локација, без интернет, преведувач или правна помош, и бил принуден да потпише 21 документ напишан на руски јазик.
„Му рекоа дека ако не потпише, ќе ги изгуби сите права и ќе биде депортиран без пари“, вели таа. „Тој не знаеше што потпишува, се покажа дека е договор за воена служба на фронтот.“
Оттогаш, тој живее под постојана закана од смрт. Кога се обидел да се откаже и да побара да се врати дома, бил затворен во самица 12 часа, а потоа се вратил на фронтовската линија.
Александровна, истата жена што го регрутирала, подоцна почнала да му испраќа барања за пари – барајќи стотици илјади рубли „за да му помогне да избега“.
Муна тврди дека контактирала со јорданските власти, адвокати и активисти за човекови права, но без успех. „Ова е измама и замка“, вели таа. „Мојот сопруг е болен, без лекови, без храна, без заштита. Тој не може ниту да трча ниту да носи оружје. Умира секој ден.“
Тишина на властите
Јорданското Министерство за надворешни работи не даде јавно коментар за ова прашање. Според извори од MEE, случајот се истражува поради безбедносни импликации и растечки загрижености дека Јорданците учествуваат во странски војни.
Поранешниот јордански генерал Мамун Абу Новар верува дека Русија користи странски регрути од тактички причини.
„Странците се на првите линии за да ја исцрпат муницијата и човечката сила на Украина“, вели тој. „Дури потоа доаѓаат професионалните руски војници.“
Телеграм канал на регрутерката Полина
Полина Александровна, која јавно се претставува како „цивилен изведувач“ на Министерството за одбрана на Русија, управува со Телеграм канал кој делува како еден вид порта кон бојното поле.
Каналот редовно објавува реклами за „Елитниот баталјон“, во кои се наведува дека „добредојдени се мажи на возраст од 18 до 55 години, од сите земји, без хронични заболувања“.
Во објавите, тој ветува државјанство по едногодишен договор, две недели платен одмор и целосна логистичка поддршка – од виза до сместување.
Во видеата објавени на каналот, може да се видат арапски мажи со оружје, руски пасоши и воени лични карти. Објавени се и списоци со имиња и копии од договори од земји како Ирак, Јемен, Сирија, Либан и одредени африкански земји.
Александровна не сакаше да одговори на прашањата на MEE за регрутирањето на Арапи и Африканци за борба во Украина. Таа само рече: „Зошто не пишувате за платениците во украинската армија?“
Експлоатација на очајот
Економската криза во Јордан создава плодна почва за вакви манипулации. Невработеноста кај мажите во вториот квартал од 2025 година изнесувала 18,1%, а кај жените 32,8%. Повеќе од 60% од невработените имаат завршено средно или факултет, што зборува за длабочината на проблемот и недостатокот на можности дури и за образованите.
Затоа многумина одлучуваат да преземат ризични чекори – од нелегална миграција во САД до одење во војна под изговор на „договори за работа“.
„Ова не е класичен платеник, ова е трговија со луѓе“, вели д-р Ајман Халса, професор по меѓународно право и човекови права и директор на Истражувачкиот центар на Фондацијата „Крал Хусеин“.
„Регрутирањето Јорданци преку лажни реклами на Телеграм и нивното испраќање на фронтот во Украина е форма на трговија со луѓе, и според меѓународните стандарди и според јорданскиот закон.“
Прекршување на меѓународното право
Халса потсетува дека меѓународната конвенција против регрутирање и финансирање на платеници од 1989 година стапи на сила во 2001 година и ги обврзува државите потписнички да ги криминализираат ваквите практики. Иако ниту Јордан ниту Русија не се потписници, Јордан го ратификуваше Протоколот од Палермо во 2009 година, кој ја дефинира трговијата со луѓе како „регрутирање и транспорт на лица со измама и злоупотреба на ранливоста за принудна работа или експлоатација“.
„Според Законот за борба против трговијата со луѓе на Јордан од 2009 година, секое регрутирање врз основа на измама со цел експлоатација е кривично дело“, објаснува Халса. „Овие случаи јасно ги исполнуваат критериумите за принудна работа и измама.“
Тој додава дека овие луѓе, кои се претежно сиромашни и невработени, се „жртви, а не сторители“.
„Им е потребна заштита, а не казна“, истакнува тој.
Халса, исто така, забележува дека употребата на лажни договори за наметнување воена служба врз цивили е директно кршење на меѓународното хуманитарно право, поточно член 47 од Дополнителниот протокол I од Женевските конвенции.
„Ова прашање се префрла во сферата на меѓународниот криминал поврзан со трговијата со луѓе“, заклучува тој.
Руското Министерство за надворешни работи не одговори на прашањето на „Мидл Ист Ај“.