Речиси 40 отсто од високообразовниот кадар ја напуштиле земјата, а според Индексот за одлив на мозоци, Македонија е на петтото место од вкупно 41 европска земја, што јасно покажува дека земјата се соочува со голема загуба на таленти се наведува во извештајот од Ревизијата на „Ефективност на мерките за спречување на излегување на кадри со високо и стручно образование“.
Според податоците на Државниот завод за статистика (ЕССХ), бројот на македонски државјани кои заминале во странство од 2013 до 2022 година изнесува 7861 лице. Податоците на ЕША за образовната структура на лицата кои ја напуштиле државата покажуваат дека од 2015 до 2022 година се иселиле 719 лица со високо образование.
Во извештајот на ИОМ се нагласува дека Македонија е во елитната група од првите дваесет земји во светот со најголемо иселување во странство, додека Светска банка проценува дека 40 отсто од образовниот кадар ја напуштиле државата.
„Но, во контекст на овие предизвици, недостигот на активна стратегија за управување со високообразовниот кадар во земјава уште повеќе ја зголемува загриженоста. По истекот на периодот на важност на Националната стратегија за вмрежување и соработка со високообразовниот и стручниот кадар од 2013 до 2020 година, државата нема стратешки документ за борба против заминувањето на квалификуван кадар.
Владата одобри Резолуција за имиграциска политика, со посебна стратешка цел насочена кон намалување на интензитетот на трајно иселување во странство на лица со високо образование, но не е одлучено да се следи спроведувањето на мерките и активностите, како и одобрението нови стратешки документи се спроведуваат без прелиминарна евалуација на резултатите“, се наведува во извештајот.
Во периодот од 2013 до 2021 година, во просек од државата се иселиле околу 2.500 лица со високо образование, за кои државата инвестирала во просек по пет милијарди динари годишно. Излегувањето на кадрите со високо образование, според ЕША, има сериозен ефект врз Бруто домашниот производ (БДП), со околу 0,8 отсто од БДП годишно.
„Сепак, вкупниот ефект на опортунитетен трошок, вклучувајќи го изгубениот БДП што не е генериран поради емиграцијата, се проценува на 5,15 отсто од БДП годишно. Ако се додаде вистинската изгубена инвестиција во образованието за овие кадри, која во просек е 3,19 отсто од БДП годишно, вкупниот негативен економски ефект одразува вкупна загуба од 8,34 отсто од БДП годишно“, се вели во ревизорскиот извештај.