Jавниот долг на Македонија во третиот квартал од годинава достигна 55,8 отсто од Бруто домашниот производ, поточно осум милијарди евра, врз основа на податоците на Министерството за финансии во октомври.
Сепак, Владата на Македонија планира да преземе нов долг, во износ од 1,2 милијарди евра.
Оваа нова сума за задолжување ќе се искористи за враќање на старите долгови, како и за покривање на буџетскиот дефицит за следната година, кој се проценува на околу 545 милиони евра.
Економскиот експерт Зоран Ивановски вели дека во услови кога јавниот долг ја достигнува границата од 60 отсто од Бруто домашниот производ, можноста за добивање дополнителен долг е исцрпена, особено ако се работи за отплата на долгот.
Тој оценува дека наместо нови задолжувања за отплаќање на старите, треба да се размислува за продажба на помалку вредни имоти, објекти или фирми, бидејќи, како што посочува, долгорочно продлабочувањето на јавниот долг ги доведува во прашање фискалните одржливост.
„Треба да се разгледаат и други алтернативи, бидејќи постојано ги реструктуираме долговите и продолжуваме да се задолжуваме со високи каматни стапки“, вели Ивановски.
Од друга страна, од стопанската комора на северозападна Македонија велат дека државата има двојни стандарди во однос на долгот што приватниот сектор го има кон државните институции и обратно.
„Фирмите кои имаат долг кон државата, со закон се обврзани да го отплатат во рок од 60 дена, но кога државата им должи пари на фирмите врз основа на законот, рокот до кој институциите треба да го отплатат долгот кон фирмите. не е дефинирано. Значи, ова им овозможува на институциите подолго време да не го враќаат долгот кон приватниот сектор и да ги држат бизнисите зависни со тоа што не ги враќаат долговите“, вели Дурим Зеќири, директор на Стопанска комора на Македонија.
Но, за Борче Треновски, професор на Економскиот факултет во Скопје, продлабочувањето на јавниот долг е алармантно за економијата на државата.
„Најголемите реформи кои ќе донесат резултати во однос на зголемување на Бруто домашниот производ би биле зголемувањето на капиталните инвестиции, зајакнувањето на локалниот економски сектор кој ќе може да извезува во странство, намалувањето на неформалната економија и зајакнувањето на институциите. На овој начин може да се зборува за намалување на јавниот долг“, оценува Треновски.
Инаку, буџетот наа Македонија за 2024 година, кој на 14 ноември го претставија премиерот Ковачевски и министерот за финансии Фатмир Бесими, достигнува вредност од над 5,4 милијарди евра.