Ги скротувам воените злосторници. Воените злосторници знаеја се да ни признаат во емисите – се брани познатиот српски уредник и новинар, во разговорот за хрватскиот Јутарњи Лист.
„Да го немаше тоа ѓубре, што ќе гледаа луѓето? Сè ќе беше толку досадно“, вели 67-годишниот Миломир Мариќ, главен уредник на ТВ Хепи, една од најгледаните српски телевизиски станици позната по своите „шунд“ содржини, бескрупулозни реални програми, емисии во кои гостуваат воени злосторници и криминалци и вести кои ретко критички ја прикажуваат актуелната власт, на српскиот претседател Александар Вучиќ.
Прво разговаравме со Мариќ, познат српски новинар и уредник, човек кој толку шармантно пристапува кон производство на сомнителни медиумски содржини, или „ѓубре“, како што тој го нарекува, и поради што го доби прекарот „насмеаниот промотор на омразата “, во понеделник, ден пред да дојдеме во Белград. „Добро, добро, сега сум на фризер, вечерва се спремам за интервју со Вучиќ, јавите ми се утре кога ќе дојдете“, ни рече набрзина.
Следниот ден, околу пладне, бевме пред редакцијата и студиото на Хепи ТВ во Земун, Белград. Инаку, тоа беше ден по големиот протест во Белград на кој се собраа околу 50.000 луѓе. По трагичните масовни убиства и пукањето во белградското училиште, дел од Белграѓани решија да излезат на улица. Едно од барањата на демонстрантите беше укинување на дозволата за проблематичните телевизии Пинк и Хепи, кои шират токсични пораки за насилство, порнографија и романтизирање на криминалот, како што тврдат демонстрантите.
Телевизијата Хепи, според некои податоци, трета најгледана во Србија, е позната по контроверзните риалити програми како „Парови“ (кои во меѓувреме се откажани), но и по гостите како што се воените злосторници Воислав Шешељ или Веселин Шљиванчанин. Тие често како стручни гости ја коментираат војната во Украина.
На прашањето дали не е неодговорно да им се дава простор на вакви типови, Мариќ, за кого сега колегите велат дека „се продаде на режимот“, со препознатливата шеретска насмевка на десната страна, вели дека луѓето сакаат да го гледаат Шешељ.
„Ги скротувам воените злосторници. Воените злосторници знаеја се да ни признаат во емисиите“, се брани Мариќ.
Сега седиме во пространа сала за состаноци, во големи сини фотелји. Кафе ни нуди 19-годишната Круна Уна Митровиќ, асистентка на Мариќ, а воедно и водителка на утринската програма на ТВ Хепи.
„Без неа не знам што би правел“, ни вели доверливо.
Мариќ е облечен во сина јакна и фармерки, со несредена сива коса. На масата пред себе има стар мобилен телефон со копчиња. Изненадено го прашуваме како нема смартфон. Тој се смее велејќи дека тоа е Sky телефон, целиот пластичен.
„Ваков мобилен телефон уште не сте виделе, нели, нема прислушување на овој, само јас и Веља Невоља имаме вакви телефони“, се потсмева тој.
Мариќ не изгледа како параноичен тип. Напротив, тој е опуштен и иронично одвоен од се што ќе каже. Па така и со алузија на Веља Невоља, „Ескобар на Никшиќ“, како што го опишува, Мариќ се исмева со режимската новинарска етикета која сакаат да му ја залепат. Имено, токму викендот пред да дојдеме во Белград, беше објавена голема истражувачка статија на Њујорк Тајмс во која Вучиќ се поврзува со закоравени криминалци, како што е Веља Невоља, чие вистинско презиме е Беливук. Таму се наведува дека криминалците се „државен проект“, преку кој власта носи политичка нестабилност и конфузија. На крајот на краиштата, за Вучиќ, се чини, риалити телевизиите и таблоидите ја извршуваат истата функција.
Мариќ не сака многу да коментира за тоа. Тој вели дека телевизијата и реалните шоуа не можат да бидат одговорни за состојбата во државата, а особено не за состојбата на младите умови, основците кои земаат оружје и убиваат. Причината е едноставна. „Младите луѓе не гледаат телевизија“, рече тој.
Во текот на целиот разговор, 67-годишниот уредник одговараше кратко, претпазливо, нагласено, возејќи слалом околу тешки теми со хумор. Понекогаш се омаловажува себеси и со тоа ја неутрализираше секоја критика. Па вели дека некогаш, како млад новинар и уредник, сонувал да биде „српскиот Славој Жижек“.
„Сакав да бидам паметен, но, добро, испаднав дека сум промотер на реално шоу. Странските медиуми пишуваа за мене, рекоа „Мариќ можеше да биде српскиот Труман Капоте, но тој реши да произведува ѓубре“, вели тој со смеење, иронизирајќи се, сосема свесно, самиот себе.
Сепак, смеата престанува кога се работи за режимска работа. Мариќ вчера имаше двочасовно интервју со шефот на државата Вучиќ во неговата емисија „Ќирилица“, хрватскиот пандан на „Латиница“. Не прашува дали сме го гледале, ние одговараме дека сме го гледале. Но, ние му возвраќаме: Не му се спротивставивте многу на Вучиќ, зошто?
„Ах, да, не беше време за тоа. Се случи трагедија, тажна ситуација, треба да го оставиме претседателот да го понуди своето решение“, вели Мариќ духовито, насмевнувајќи се за да не знае човек дали е ироничен или не.
Вучиќ во тоа интервју меѓу другото ги критикуваше хрватските медиуми. Некои титули како „Вучиќ – убиецот на Србија“ не му се допаднаа. Вака коментира Вучиќ (за себе во трето лице): “зошто Вучиќ е цел ден прва вест во Хрватска? Еве, вие кажете, не морам јас. Кога Пленковиќ или Милановиќ се главни вести?“ Мариќ на тоа значајно кимна со главата.
Тој се согласува со Вучиќ, како што ни кажа. „Никогаш не би рекол дека Вучиќ е убиецот на Србија, или дека Пленковиќ е убиецот на Хрватска или Милановиќ“, ја подвлекува Мариќ линијата на добриот вкус.
Меѓутоа, во исто време, тој не се двоуми да донесе малолетници и проститутки во неговата реалити телевизиска програма или да носи воени злосторници како Шешељ или Шљиванчанин како гости во сериозни политички емисии.
Мариќ не крие дека во текот на својата новинарска кариера имал необичен фетиш за криминалци, злобници, луѓе од работ и од подземјето. Понекогаш на своја штета. Жељко Ражнатовиќ Аркан, српскиот криминалец и воен злосторник, познато е дека по него го испратил својот насилник, кој во центарот на Белград со бокс го удрил Мариќ во главата. Мариќ не го поколеба ова, па и денес има емисија „Гола вистина“ во која носи закоравени криминалци и мафијаши да се исповедаат, исто како што тоа го прави Голубовиќ на ТВ Пинк.
На прашањето како гледа на петицијата потпишана од речиси половина милион Срби, со која се бара укинување на неговата телевизија, Мариќ превртува со очите. „Тоа се несериозни и полуписмени луѓе“, вели тој. Тоа го припишува на постапките на опозицијата.
Тоа потсетува на нешто што би го рекол и Вучиќ. На прашањето што мисли за Вучиќ, Мариќ вели дека „се покажал како способен“.
„Стабилноста понекогаш е поважна од демократијата“, вели Мариќ.
Сепак, тој ја отфрла етикетата на режимски новинар. Тој потсетува дека како уредник на познатото списание Дуга, во раните 90-ти, истовремено го критикувал режимот на Слободан Милошевиќ, но како колумнист ја имал Мира Марковиќ, сопругата на Милошевиќ. „Го критикувавме Милошевиќ на 98 страници, а на две станици на Дуга и дадов простор на Мира Марковиќ да пишува што сака. Таа ми рече дека никогаш не ја донела Дуга дома“, се сеќава таа сега додека не води низ студиото, каде често седат неговите гости Шешељ и Шљиванчанин.
И сега по малку тажно вели дека посакува владата да го смени за да може да се посвети на пишување на биографијата. На прашањето зошто не си оди, тој искрено одговара „ако ме заменат, подобро за мојата биографија“.
Мариќ, иако интелектуалец, не крие дека таблоидите се негов природен израз. Споредбата со Денис Куљиш, уште едно момче кое не дозволи „вистината да уништи добра приказна“, Мариќ ја прифаќа со двете раце.
„Јас имам способност да лажам повистинито од вистината“, вели мудро. И во тоа не е лицемерен, свесен е дека и самиот може да биде тема на таблоиди, лаги и развлечени вистини. Затоа не испраќа со овие зборови: „Пишувајте што сакате, но ставете ми убава слика!“