Во Македонија, сè повеќе луѓе инвестираат во станови, деловни простории, гаражи, земјиште и други видови недвижен и подвижен имот со цел да заработат пари преку нивно издавање под наем. Сепак, колку од овој приход завршува во правните евиденции, а колку во сивата економија е често тема на дебата.
Според податоците од Управата за јавни приходи (УЈП), во 2024 година, вкупно 71.671 даночни обврзници пријавиле приходи од кирии и подзакупи. Ова е помалку отколку во 2023 година, кога 74.540 лица поднеле вакви извештаи. И покрај намалениот број на даночни обврзници, наплатата на даноци по оваа основа е зголемена – од 13,2 милиони евра во 2023 година на 14,6 милиони евра во 2024 година.
УЈП објаснува дека проверките на приходите од кирија се вршат преку пошироки проверки на данокот на личен доход. Во случаи кога приходот не е пријавен, се врши дополнителна пресметка со камата.
Посебно внимание се посветува на краткорочните изнајмувања преку платформи како што се Airbnb и Booking. УЈП потсетува дека и овој приход мора да се пријави и дека редовно собира информации од банките и меѓународните даночни власти за трансакции поврзани со вакви услуги.
Данокот на приход од изнајмување и подзакуп изнесува 10%, додека даночната основа е бруто приход намален за стандардизираните трошоци (10% или 15% за опремени станови и деловни простории).
Податоците од Катастарот се интересни: минатата година биле регистрирани за издавање под закуп 8.481 недвижен имот, меѓу кои помалку од 3.000 станови – што е малку во споредба со бројот на регистрирани даночни обврзници.