Мозочниот удар е една од водечките причини за смрт и инвалидитет, а факторите на ризик како што се високиот крвен притисок и холестеролот честопати се тивки и незабележливи. Сепак, експертите истакнуваат дека дури 80 проценти од мозочните удари можат да се спречат со промени во животниот стил.
„Сакам проактивно да размислувам за превенција – што можам да направам за да спречам мозочен удар?“, вели неврологот д-р Ентони Ким за HuffPost.
Тој и неговите колеги открија кои навики треба да се избегнуваат за да се одржи здравјето на крвните садови и да се намали ризикот од мозочен удар.
Недостаток на движење и премногу седење
Предолгото седење и неактивноста значително го зголемуваат ризикот, вели неврохирургот д-р Артур Ванг. „Редовната физичка активност е докажана дека помага да се одржат крвните садови отворени и да се спречи натрупување на плаки во артериите“, објаснува тој, препорачувајќи најмалку 30 минути умерена активност пет пати неделно.
Игнорирање на висок крвен притисок
Д-р Ким истакнува дека високиот крвен притисок е најважниот фактор на ризик. „Ако магично можевме да го елиминираме високиот крвен притисок кај популацијата, ќе имавме 60 проценти помалку мозочни удари“, вели тој. Бидејќи симптомите често остануваат недијагностицирани или занемарени, редовното тестирање и лекување се клучни.
Прескокнување на редовните прегледи
„Фактори на ризик како што се високиот крвен притисок или холестеролот честопати не предизвикуваат никакви симптоми“, предупредува д-р Ванг.
Редовните посети на лекар се важни за следење на холестеролот, крвниот притисок, шеќерот и тежината, но исто така и за проценка на наследните ризици како што се генетиката, полот и расата.
Пушење
Пушењето значително го зголемува ризикот од мозочен удар.
,,Пушењето дефинитивно го зголемува ризикот од мозочен удар, но и од срцеви заболувања“, вели д-р Ким.
Тој објаснува дека пушењето предизвикува стеснување на крвните садови, што може да доведе до блокади и прекин на протокот на крв во мозокот.
Претерување со алкохол
Д-р Ким ја потврдува врската помеѓу прекумерното внесување алкохол и кардиоваскуларните заболувања, вклучително и мозочниот удар. Според Центарот за контрола и превенција на болести (CDC), повеќе од четири пијалоци истовремено за жени или пет за мажи се смета за прекумерно.
Лоша и неурамнотежена исхрана
Нездравата исхрана богата со заситени масти, шеќер и сол го зголемува ризикот, особено поради нејзиното влијание врз крвниот притисок. Затоа, важно е да вклучите што е можно повеќе зеленчук, овошје и интегрални житарки во вашата исхрана, заедно со маслиново масло, риба и јаткасти плодови.
Не препознавање на симптомите на време
Со оглед на фреквенцијата на мозочните удари, клучно е да се биде во можност да се препознаат знаците и да се реагира што е можно побрзо, бидејќи достапните третмани се најефикасни кога се администрираат веднаш.
,,Бидејќи многу мозочни удари се безболни и симптомите можат да варираат во голема мера, важно е да се биде во можност да се препознаат“, вели д-р Ким.
Ова е потпомогнато од едноставниот акроним GROM (познат како FAST на англиски), кој служи како потсетник на клучните ликови:
Говор : тешкотии при зборување, нејасно зборување или брборење.
Раце : слабост или вкочанетост во едната рака, неможност за кревање.
Спуштено лице : вкочанетост или спуштеност на едната страна од лицето.
Минутите се важни: веднаш повикајте брза помош.
„Доколку некој од овие знаци се појави одеднаш, постои голема веројатност дека станува збор за мозочен удар“, заклучува д-р Ким.