Министерството за образование , од втората половина на учебната година, што започнува на 22 јануари, има намера да продолжи со дигитализација на наставниот процес со уште побрзо темпо. Тоа значи интернет во сите училишта, дигитални книги, електронски табли, снабдување на учениците со електронски уреди и други иновации.
Но, ваквото предупредување е дадено во време кога во многу училишта во Македонија сè уште нема клупи и табли – училишта во кои се уште се греат на дрва, па дигитализацијата е последното нешто што им паѓа на ум на челниците на овие училишта.
Од Здружението на просветни работници Албанци велат дека не се против дигитализацијата, но прво бараат да се обезбедат основни услови за следење на процесот на учење.
Многу рурални средини во регионот на Ликова и Куманово во североисточниот дел на Македонија сè уште немаат пристап до Интернет, што е главен услов за дигитализација на образовниот процес.
„Ние не сме против модернизацијата, но не на овој начин. Во планинските земји каде што сум ангажиран немаме ниту интернет ниту други работи“, вели Самет Јахиу, наставник и раководител на Лигата на албанските просветители.
Во ваква состојба се неколку основни училишта во општина Студеничан, на 20-ина километри од Скопје.
Повеќето од нив се греат на дрва, немаат соодветни подови и често се случува да немаат ни струја.
„Овие училишта немаат ниту интернет конекција, така што засега не можеме да зборуваме за дигитализација на процесот на учење“, вели за Радио Слободна Европа Мустафа Регаип, директор на ОУ „Алија Авдовиќ“.
„Во некои помали училишта каде што имаме по 20 ученици недостигаат најосновните услови. „Инфраструктурата е главниот проблем, бидејќи немаме клупи, маси, па недостасуваат основните елементи за учење“, вели тој.
Само едно училиште во Студеничан, која е рурална општина во Скопје, има подобри услови, но неговиот директор Мустафа Регаип вели дека е неопходно да се подобри состојбата и во другите училишта, бидејќи во моментов е невозможно да се замисли дигитализација.
Според последните податоци на Државната агенција за статистика, само 45 основни училишта во земјава, од вкупно 966, се подготвени за процесот на дигитализација заклучно со втората половина од годинава.
За лошите услови во училиштата зборува и Сутки Исмаили, наставникот по математика во Тетово, кој исто така учествува на разни обуки за наставници и директори на училиштата.
Тој вели дека за да има дигитализиран процес на учење потребни се услови, а не само училиштата да имаат пристап до интернет.
„Имаме училишта кои сè уште немаат интернет мрежа, главно училишта кои се во рурални средини, а не во урбани средини. Таму училиштата немаат пристап до интернет, а тоа го докажува и тоа што наставниците поради немање интернет не можат да ги пополнат ниту електронските дневници. Дури и кабинетите за компјутери во училиштата се многу застарени, односно поминало време. Во училиштата има стари лаптопи постари од 7-8 години, значи се стари, неупотребливи. ИТ кабинетите се во непристојна состојба“, вели наставникот Сатки Исмаили.
За да се постигнат вистинските резултати во подемот на дигитализацијата, Исмаили вели дека мора да има поголема посветеност од државата, од општините и од самите училишта.
„Овие услови мора да ги обезбеди државата, но дали може да се направат сите одеднаш? Не, тие не можат да се направат веднаш. За да се направат, мора да има соодветна организација. Значи, Министерството за образование и општините мора да се справат со оваа состојба. Треба да се даде поголемо значење на дигитализацијата, но за да се случи ова или да се развие дигитализацијата кај студентите, треба да има подобра инфраструктура, интернет и слично. Мора да има иницијативи и од Министерството за образование и од општините и училиштата“, додава Исмаили.
И, додека многу основни училишта, особено во руралните средини, се уште чекаат инвестиции за подобрување на инфраструктурата, на крајот на минатата година, на 29 декември, Министерството за образование излезе со амбициозна најава дека од втората половина на година процесот на дигитализација во основното образование, според новиот концепт, влегува во втората фаза.
Од друга страна, во втората половина на годината преку платформата „mêsiņi.mk“ учениците ќе имаат пристап до дигитални учебници, кои, според министерот за образование, Јетон Шаќири, „нема да бидат само PDF верзија од постојните, но со нови мултимедијални содржини кои ќе бидат потребни за збогатување на знаењата на учениците“.
Процесот на дигитализација во основното образование започна прво со второ и четврто одделение, а потоа со трето и петто одделение за потоа да продолжи со другите паралели, но поради немањето услови, главно со интернет и потребната опрема, во многу Учениците во училиштата се принудени да се вратат на печатените книги