Фотографијата, насловена како „Кревање на знамето над Рајхстагот“, прикажува војник на Црвената армија како поставува црвено советско знаме на покривот на зградата на Рајхстагот во Берлин, главниот град на нацистичка Германија, на самиот крај од Втората светска војна во Европа.
Направена за време на Битката за Берлин на 2 мај 1945 година, оваа фотографија стана еден од најпрепознатливите симболи на Денот на победата, празник што се слави во поранешниот Советски Сојуз на 9 мај за да се одбележи воената победа над нацистичка Германија. Фотографијата стана историска слика од крајот на војната низ целиот свет, иако идентитетите на војниците и самиот фотограф Евгениј Халдеј честопати беа предмет на дебата поради тајната советска медиумска политика во тоа време.
Битката за Берлин и значењето на Рајхстагот
Битката кај Берлин беше последната голема офанзива во европскиот театар на војната. Започна на 16 април 1945 година, кога Црвената армија ја проби германската одбрана и брзо напредуваше кон запад. Најжестоките борби се водеа во самиот Берлин од 20 април до 2 мај, а Рајхстагот беше клучен симбол на нацистичката моќ и затоа една од најважните цели.
Зградата на Рајхстагот, изградена во 1894 година, била историско седиште на германскиот парламент. За време на нацистичкото владеење, Рајхстагот, по пожарот во 1933 година, ја изгуби својата функција, но за Советите тој остана симбол на фашистичкиот режим.
Кој прв го крена знамето?
Подигнувањето на знамето беше неизвесно поради хаотичните околности на битката. Првите обиди за кревање на знамето вклучуваа спуштање од авион на покривот на зграда, додека некои извештаи велат дека војниците Михаил Бондар и капетанот Виктор Маков можеби го поставиле знамето уште на 30 април. Најпознатата верзија вели дека Рахимжан Кошкарбаев и Григориј Булатов биле првите што стигнале до покривот на 30 април во 14:25 часот, додека група предводена од Михаил Минин поставила знаме на скулптурата „Божица на победата“ на западната страна од Рајхстагот доцна навечер. Најпознатото знаме, она што е прикажано на познатата фотографија, било кренато околу 3 часот наутро и било единственото што го преживеало последователното гранатирање.
Создавање на легендарна фотографија
Фотографот Евгениј Халдеј пристигна во Рајхстагот на 2 мај, носејќи со себе големо црвено знаме сошиено од чаршав подготвен за него од неговиот чичко. Според Халдеј, тој побарал од тројца војници кои се нашле во близина да му помогнат во поставувањето на фотографијата. Главниот на сликата беше Алексеј Ковалев од Казахстан, поддржан од Абдулхаким Исмаилов од Дагестан и Леонид Горжичев од Минск. Фотографијата е направена со фотоапарат Leica III со објектив од 35 мм.
Контроверзии и обработка на слики
Кога фотографијата била објавена на 13 мај 1945 година во списанието „Огоњок“, уредниците забележале дека Исмаилов носел два часовници на сликата, што би можело да укажува на грабеж – строго казниво дело. Халдеја употребила игла за да извади еден од часовниците од негативот. Подоцна тврдел дека „вториот часовник“ всушност бил компас. Фотографијата е дополнително обработена за да се нагласи драматичниот ефект на чадот во позадина, а рамката е прилагодена за објавување.
Авторски права и наследство
Бидејќи Халдеј работел за советската новинска агенција ТАСС, авторските права на фотографијата ѝ припаѓале на таа агенција. Според рускиот закон, авторските права врз оваа фотографија истекоа на 1 јануари 2016 година. Дури и денес, фотографијата останува еден од најмоќните симболи на победата над фашизмот и крајот на војната во Европа.