Доналд Трамп, кој е на добар пат да стане републикански кандидат за претседател на Америка, го предизвика гневот на западните партнери кога навести дека САД можеби нема да ги бранат сојузниците на НАТО кои не трошат доволно пари за својата одбрана од потенцијален напад од Русија.
Изјавата на Трамп е последниот случај во кој тој застана на страната на авторитарната власт на Владимир Путин. Тоа значи дека 77-годишниот поранешен претседател или не разбира како функционира НАТО или ја искривува вистината за политичка корист, пишува АП.
На предизборниот митинг во Конвеј, Јужна Каролина, Трамп неодамна потсети како, додека бил претседател на САД, им рекол на лидерите на членка на НАТО дека ќе ја запре американската помош и ќе ја „охрабри“ Русија да прави што сака со сојузниците кои не инвестираат доволно во армијата.
Генералниот секретар на НАТО Јенс Столтенберг одговори со невообичаено остра изјава дека Трамп ја загрозува безбедноста на целата трансатлантска алијанса. Изјавата на Трамп не му се допадна ниту на актуелниот претседател Џо Бајден.
„Признанието на Доналд Трамп дека има намера да му даде зелено светло на Путин за повеќе војна и насилство, да продолжи со својот брутален напад врз слободна Украина и да ја прошири својата агресија врз народот на Полска и балтичките земји е ужасно и опасно“, рече Бајден.
За време на администрацијата на Обама, во 2014 година, членките на НАТО се согласија да се движат кон целта да потрошат 2% од БДП за национална одбрана до 2024 година.
На последниот самит во Литванија, членките на НАТО го обновија ветувањето дека ќе потрошат најмалку 2 отсто од БДП за својата војска, но не беше наметнат рок за постигнување на таа цел.
Членките на НАТО не плаќаат за да припаѓаат на организацијата и не должат ништо освен придонеси во административниот фонд. Трамп очигледно не мислеше на тие административни плаќања. За да може да придонесе за заедничка одбрана, секоја членка би требало да потроши 2% од БДП за одбрана, но тоа е доброволна цел и никој не е должен да го прави тоа. Земјите не му плаќаат пари на НАТО, туку ги инвестираат во сопствените вооружени сили.
Објавуваме податоци колку секоја земја членка издвојува за националната армија, пишува порталот Forces.net. НАТО има 31 членка, а Финска беше последната што се приклучи на алијансата минатата година.
Which NATO countries are spending the 2% ‘minimum’… and which nations are relying on US and UK to protect them? Graphic shows how a third of Europe is not ‘paying its bills’ https://t.co/1hjEmKIk5P
— KulganofCrydee 🎗️🇮🇱🇬🇧 (@KulganofCrydee) February 13, 2024
Само 11 земји-членки издвојуваат повеќе од 2% од БДП, а интересно е што Франција (1,90%), Германија (1,57%) и Норвешка (1,67%) се под таа граница.
Полска и Грција се на самиот врв. Со 3,90% од БДП, Полска издвојува дури повеќе од САД (3,49%). Грција е на трето место со 3,01%.
Земјите-членки кои граничат со Русија ги зголемија своите распределби на НАТО од почетокот на инвазијата. Така, Естонија издвојува 2,73% од БДП, Литванија 2,54%, Финска 2,45%, Романија 2,44%, Унгарија 2,43% и Латвија 2,07%.
Над линијата се и Обединетото Кралство 2,07% и Словачка 2,03%.
Земји-членки кои не ја достигнуваат поставената цел од 2% се Франција (1,90%), Црна Гора (1,87%), Северна Македонија (1,87%), Бугарија (1,84%), Хрватска (1,79%), Албанија (1,76%), Холандија (1,70%), Норвешка (1,67%), Данска (1,65%), Германија (1,57%), Чешка (1,50%), Португалија (1,48%), Италија (1,46%), Канада (1,38%), Словенија (1,35%), Турција (1,31%), Шпанија (1,26%), Белгија (1,13%) и Луксембург (0,72%).
Руската инвазија на Украина во февруари 2022 година им даде дополнителен поттик на членовите да ги зајакнат своите армии.
Организацијата на Северноатлантскиот договор е основана по Втората светска војна со цел да се запре ширењето на советската контрола во Европа, бидејќи Советскиот Сојуз почна да го шири своето влијание во Источна Европа. Рускиот претседател Владимир Путин со години предупредува дека Москва го гледа проширувањето на НАТО како закана.