Хемикалиите PFAS, познати и како „вечни хемикалии“, се откриени во вода од чешма и флаширана вода низ Велика Британија и во Кина.
Британски и кинески истражувачи анализирале примероци од вода за 10 различни видови хемикалии PFAS. Супстанциите за пер- и полифлуороалкил (PFAS) се група на синтетички хемикалии составени од повеќе од 5.000 различни супстанции, кои се произведуваат и користат во различни индустрии. Загриженоста за хемикалиите PFAS расте со години, и иако се забранети во одредени земји, тие сè уште се широко користени.
Истражувачите сега тестирале 112 примероци од флаширана вода што се продаваат во британски и кинески продавници, кои се набавени од 15 земји ширум светот. Тие ја анализираа и водата од чешма во градовите во Британија – Бирмингем, Ковентри и Дерби и кинескиот град Шенжен.
Резултатите покажуваат дека хемикалиите PFAS се присутни во 99 проценти од сите тестирани флаширана вода. Истражувачите, исто така, откриле дека PFAS е присутен во водата од чешма, иако нивоата биле повисоки во Кина отколку во Британија.
Покрај тоа, водата од чешма во градот Шенжен го надминува безбедното ниво на овие хемикалии во водата. Според упатствата на американската Агенција за заштита на животната средина, околу 4 нанограми на литар вода е граница на безбедно ниво на хемикалии PFAS во водата.
Сепак, во некои примероци на вода од чешма во Шенжен се забележани и до 9,2 нанограми на литар.
Како хемикалиите PFAS влегуваат во вода?
Хемикалиите PFAS се сметаат за најтешки за разградување, бидејќи речиси никогаш не се распаѓаат откако ќе влезат во животната средина, поради што се нарекуваат „засекогаш хемикалии“.
Луѓето се изложени на стотици хемикалии од групата PFAS преку производи кои се во секојдневна употреба, но и преку водата за пиење и храната како резултат на нивното влегување во околината (воздух, вода, почва).
Како PFAS влијае на човековото здравје?
Хемикалиите PFAS можат да имаат токсични ефекти врз луѓето и целиот жив свет, а досега е утврдено дека:
- покажуваат ефекти на ендокрини пореметувачи
- влијае на репродуктивната функција и развојот на фетусот
- влијае на имунолошкиот систем
- може да игра улога во развојот на одредени видови на рак, како што се ракот на тестисите и ракот на бубрезите.
Поврзаност помеѓу изложеноста на хемикалии PFAS за време на раната бременост и зголемен ризик од:
- абортус во првиот триместар
- развој на прееклампсија (висок крвен притисок за време на бременоста)
- мала телесна тежина кај новороденчињата.
Вечните хемикалии минуваат од кожата во крвотокот
Патем, една неодамнешна студија покажа дека хемикалиите PFAS исто така влијаат на доењето. Кај жените кои биле изложени на хемикалии PFAS пред бременоста, по породувањето, лактацијата се забавува или дури целосно престанува, покажа студијата на научниците од Универзитетот Дартмут во САД.
Многу козметички производи содржат хемикалии PFAS, а неодамнешното истражување исто така покажа дека овие опасни токсини минуваат низ кожата во крвотокот. Поточно, научниците од Универзитетот во Бирмингем во Англија анализирале 17 од најчестите хемикалии од групата PFAS, од кои 15 влегле во моделот на човечка кожа во рок од 36 часа.
Се повеќе и повеќе опасни хемикалии во водата
Во светот постои зголемена загриженост за квалитетот на водата за пиење. Истражувањето минатата година, исто така, откри присуство на хемикалии PFAS во стотици илјади примероци на вода за пиење во ОК.
Пред еден месец, истражувањето на калифорниските научници откри присуство на трихалометани (THM) во вода од чешма и флаширана вода во Сан Франциско, САД. Трихалометаните се група хемиски соединенија кои се формираат со реакција на органска супституција со хлор, а познати се по своите токсични својства, меѓу другото и поради тоа што го зголемуваат ризикот од рак и оштетување на бубрезите и црниот дроб.
Студијата на британски и кинески научници е објавена во списанието „ACS ES&T Water“, пишува „Дејли мејл“. Охрабрувачки е што зовриената вода или користењето филтер за вода може да ја намали концентрацијата на хемикалиите PFAS до 90 проценти, велат научниците.