Илјадници туристи се заглавени на аеродромот, пистите се претворија во реки, а автомобили пловат во градот. Вака изгледаше Дубаи последниве денови, пустинскиот град кој беше погоден од најсилниот дожд во историјата.
Постапокалиптичните сцени на улиците на најнаселениот град на Обединетите Арапски Емирати го обиколија светот, а многумина се прашуваат како се случила природната катастрофа и дали е можно да се спречат нејзините смртоносни последици.
Социјалните мрежи побрзаа да го пронајдат виновникот за сеење облаци, форма на геоинженеринг што се користи, меѓу другото, да предизвика и да го зголеми количеството на дожд. Сепак, експертите предупредуваат дека е погрешно да се верува дека само принудувањето на облаците да испуштаат врнежи предизвикало временска катаклизма.
Dubai selepas dilanda banjir baru-baru ni. Allahuakbar. pic.twitter.com/lKnEhWPoJ5
— #UpdateInfo🇲🇾🌍 (@update11111) April 18, 2024
Сеење облаци е техника за манипулација со временските услови со ослободување на супстанциите што ја апсорбираат влагата од околината (како што е сребро јодид) во облаците, кои помагаат водената пареа полесно да се кондензира во капки вода. Земјите ширум светот го користат овој метод повеќе од половина век, но ниту едно научно истражување сè уште не докажало дека значително ги зголемува врнежите. Во просек, сеење облаци ја зголемува стапката на врнежи за приближно пет до 15 проценти годишно. А во Дубаи наврна дожд за 24 часа, колку што обично врне во период од две години.
„Сеење облаци не може да создаде облаци од ништо. Тоа ја поттикнува водата што веќе е на небото да се кондензира побрзо и да испушта вода на одредени места. Значи, прво ви треба влага. Без неа, нема да има облаци “, објасни климатологот Фридерике Ото за Научниот медиумски центар.
Националниот центар за метеорологија на Емиратите (NCM), кој ги надгледува операциите за сеење облаци, рече дека немало операции за сеење облаци пред или за време на бурата. Блумберг претходно објави дека сеење облаци се случило во неделата и понеделникот, но не и во вторникот, кога се случила поплавата. Моделите за прогноза предвидуваа обилни врнежи една недела пред оваа бура, и немаше потреба да се оди во сеење облаци.
Важно е да се напомене дека сеењето облаци има локализиран ефект и не може да влијае на глобално ниво, а бурата во Дубаи се прошири и во соседните земји Бахреин и Оман.
Метеоролозите веруваат дека екстремните врнежи во Дубаи биле поттикнати од големата бура наречена мезоскален конвективен систем.
– Тоа се случува кога многу поединечни грмотевици се комбинираат за да формираат еден голем штит од високи облаци, обично со дијаметар од стотици километри, во комбинација со широка област на обилни врнежи – објаснува Сузан Греј, професор по метеорологија на Универзитетот во Рединг. Ваквите поизразени тушеви брзо можат да доведат до поплавување со површинските води, како што се случи на аеродромот во Дубаи.
„Тој притисок, зајакнат со контрастот помеѓу потоплите температури на теренот и пониските температури над површината, создаде услови за силни грмотевици“, изјави за Ројтерс Есра Алнакби, виш прогнозер во NCM, додавајќи дека климатските промени исто така придонеле за бурата.
Истражувањето на екстремните конвективни настани над јужниот арапски полуостров за време на пролетната сезона покажа дека истиот тип на бура како оваа што го предизвика овој екстремен настан во регионот се случила дури 95 пати од 2000 година, со најчеста појава во Арапскиот Полуостров во март и април. Но, откри и зголемување на времетраењето на таквите бури над ОАЕ од 2000 година, што може да биде поврзано со глобалното затоплување.
Имено, затоплувањето на глобалните температури доведува до повеќе врнежи ширум светот (дури и на места кои инаку се суви или се сушни), бидејќи потоплиот воздух може да задржи повеќе влага. Поточно, околу седум отсто повеќе влага за секој степен Целзиусов, што пак може да го зголеми интензитетот на дождот.
Habibi come to dubai ✈️💕💕 pic.twitter.com/CDQSSrKL3v
— ZAKIR KABIR LLC (@zakirkabirllc01) April 18, 2024
– Дождот од грмотевици, какви што се забележани во ОАЕ во последните денови, особено се зголемува со глобалното затоплување. Тоа е затоа што конвекцијата, силната нагорна струја во бурите, е посилна како што се загрева светот – објаснува климатологот Дим Кум.
Една неодамнешна студија за моделирање на климата објавена во списанието „Scientific Report“ сугерира дека годишните врнежи би можеле да се зголемат за околу 30 проценти во поголемиот дел од ОАЕ до крајот на векот, бидејќи светот продолжува да се загрева, со малку внимание на таквата инфраструктура како одводни канали и канализациски системи, кои би можеле да и помогнат да се справи со ненадејниот прилив на вода. Има малку зелени површини за апсорбирање на влагата, а дренажните системи не можеа да издржат толку големи количества на врнежи.
Пред сè, експертите предлагаат да се приспособат инфраструктурата и објектите на патниот сообраќај на климатските промени и да се градат акумулации за складирање на вода за време на пролетните дождови. Во јануари, Управата за патен транспорт на ОАЕ формираше нова единица за управување со ризик од поплави во Дубаи, која се чини дека ќе има полни раце работа.