Во свет каде што сè повеќе внимание се посветува на физичкото здравје и изгледот, честопати забораваме на најважниот „мускул“ во нашето тело – мозокот. И додека постојат безброј програми за зајакнување на телото, многумина се прашуваат: како да го вежбаат мозокот и да го одржуваат во форма во текот на целиот живот?
Даниел Амен, истакнат американски психијатар со повеќе од три децении искуство во работа со пациенти и години користење на функционално снимање на мозокот, нуди конкретни совети засновани на научни истражувања и пракса. Неговата порака е јасна: колку повеќе го користите вашиот мозок, толку подобро тој работи.
Доживотно учење – основа на менталната сила
Најмоќната форма на вежбање на мозокот е учењето нови работи. Рутинските задачи, без разлика колку се тешки, на крајот стануваат енергетски „евтини“ за мозокот. Тој ги автоматизира и на тој начин престанува да ги активира неговите клучни делови.
Исто како што не одите во теретана за да тренирате само една рака, така и вашиот мозок не треба да биде ограничен на еден вид задача. Учење јазик, свирење нов инструмент, пишување или патување – сето ова помага да се зајакнат различни делови од вашиот мозок и да се зачува неговата пластичност.
Вежби за секој дел од мозокот
За навистина да го одржите вашиот мозок активен, важно е да вклучувате различни видови ментални активности секој ден. Еве како да ги „тренирате“ клучните делови од вашиот мозок:
Префронтален кортекс: Директорскиот центар на мозокот
Одговорен за планирање, донесување одлуки и самоконтрола.
Вежби: крстозборки, игри со зборови, шах, тетрис (до 30 минути на ден), часови по јавно говорење, тренинг со тегови, медитација – една од најмоќните алатки за подобрување на фокусот и намалување на импулсивноста.
Темпорални лобуси: Памтење и расположение
Клуч за меморија, учење и контролирање на емоциите.
Вежби: рецитирање поезија, меморирање (на пр. список за пазарење), свирење музички инструмент – активира повеќе мозочни региони одеднаш.
Париетални лобуси: Просторна ориентација и броеви
Одговорен за просторна ориентација, сензорни информации и математика.
Вежби: Судоку, жонглирање, голф, навигација без GPS со помош на мапа – сите ја стимулираат сивата материја и просторната перцепција.
Базални ганглии: Мотивација и навики
Важно за формирање навики, движење и емоционална стабилност.
Вежбање: активности што бараат рамнотежа, како јога, пилатес, па дури и хулахоп – сè што ги поврзува телото и умот.
Малиот мозок: Координација и рефлекси
Иако е мал, малиот мозок игра клучна улога во координирањето на движењата и мисловните процеси.
Вежби: пинг-понг, тенис, танц (особено учење нови чекори), таи чи, кошарка – активности кои бараат комбинација од брзина, ритам и фокус.
Како да се создаде дневна ментална рутина?
Не мора да одвојувате часови за здрав мозок, 15 минути на ден се доволни.
- Запишете се на онлајн курс или пробајте ново хоби.
- патувајте или барем променете ги вашите дневни рутини
- мијте ги забите со вашата недоминантна рака
- Опкружете се со луѓе кои ве предизвикуваат интелектуално.
- побарајте помош ако имате тешкотии со концентрацијата (на пр. ADHD).